Benim yaptýðým sýnýflamaya göre eþe karþý þiddetin altý ayrý biçimi var: Sýklýk sýrasý en sýk olandan en az olana doðru sýralarsak bu altý þiddet biçimi þöyle: Eþler arasý itiþip kakýþmaya baðlý durumsal þiddet, öfke kontrolsüzlüðüne baðlý þiddet, alkol etkisinde þiddet, ruhsal rahatsýzlýklara baðlý þiddet, psikopat eþ þiddeti ve aldatmaya tepki olarak þiddet. Þiddetin bu altý þeklinin birbirinden ayýrt edilmesi gerekir. Çünkü her biri ile baþ etmenin farklý yollarý var.
Bu yazýda bu altý þiddet türünün kýsa bir açýklamasýný vereceðim. Önümüzdeki yazýlarýmda da her birini daha ayrýntýlý anlatacaðým.
1-Eþler arasý itiþip kalkýþma
Eþler arasý þiddetin en sýk görülen þekli budur. Yaklaþýk olarak kadýna yönelik þiddetin % 50’sini izah eder. Bu þiddet tipinde eþlerden biri þiddetin sebebi olabilecek öfke kontrol bozukluðu, alkol- madde baðýmlýlýðý, aðýr bir ruhsal hastalýk, psikopatiye sahip deðildir. Eþler arasýnda sorunlara baðlý geçimsizlik hali vardýr. Karþýlýklý sözlü atýþmalar bir dönemden sonra itiþip kakýþmaya döner ve bu sýrada da eþler arasýnda þiddet oluþur. Erkek genellikle fizik olarak daha güçlü ve daha agresif olduðu için, çoðunlukla þiddet erkekten kadýna yönelik olur. Tersi de mümkündür.
2- Öfke kontrol problemleri
Eþe yönelik þiddette, öfkeyi kontrol edememe önemli bir yer tutar. Ani öfkelenme, öfkelendiðinde söz ve davranýþ kontrolünü kaybetme nadir görülen bir durum deðildir. Ýnsanlar öfke kontrolü açýsýndan farklýdýrlar. Spektrumun bir ucunda oldukça sakin ve öfke kontrolü olan kiþiler bulunurken, spektrumun diðer ucunda öfke kontrolü olmayan kiþiler bulunmaktadýr. Öfke kontrolü zayýf olan kiþilerin eþlerine þiddet uygulama potansiyeli daha yüksektir. Bu kiþiler kendi normallerine döndüklerinde yaptýklarýndan piþmanlýk ve üzüntü duyabilirler.
3- Alkol etkisinde þiddet
Alkol sarhoþluðunun her türlü þiddet ve kaza ile iliþkisi açýk ve bilinen bir durumdur. Örneðin alkollü iken araç kullanmak kaza riskini arttýrýr. Alkol aile içi þiddette de benzer bir rol oynar. Normal þartlarda eþine psikolojik ve fiziksel þiddet uygulamayan kiþi, sarhoþ olduðunda kýrýcý sözler söyleyip, rezalet çýkarýp, fiziksel þiddet uygulayabilir. Ayýk hale geldiðinde ise yaptýðýndan piþman olup, tekrar alkol aldýðýnda ayný þeyleri tekrar yapabilir.
4- Ruhsal hastalýklara baðlý þiddet
Toplumdaki ölümcül þiddetin %5’den azý ruhsal hastalýklar nedeniyle olur. Diðer bir deyiþle þiddet suçunun çok az bir kýsmý ruhsal hastalýklar sebebiyle olur. Fakat bir kiþinin þizofreni, hezeyanlý bozukluk, mani gibi aðýr ruhsal hastalýklar yaþamasý þiddet üretme olasýlýðýný arttýrýr. Örneðin 40’lý yaþlarda eþinin kendisini aldattýðýna yönelik hezeyanlý bozukluk geliþtiren kiþi, eþine karþý fiziksel þiddet uygulayabilir.
5- Antisosyal kiþilik bozukluðu (psikopati) þiddeti
Psikopat kiþilik özellikleri olan bir eþin, þiddeti eþi kontrol etmek ve yönetmek için bir siyaset olarak kullanmasýdýr. Eþe yönelik ölümcül veya aðýr þiddetin önemli bir kýsmý bu kiþilerden gelmektedir. Antisosyal Kiþilik Bozukluðu’nun toplumda yüzde 1-3 arasýnda olduðu kabul edilir. Ayrýca antisosyal kiþilik bozukluðu daha çok erkeklerde görülür. Bu sebeple bu tür þiddet daha çok erkeklerden kadýnlara yöneliktir.
6. Aldatmaya tepki olarak þiddet
Aldatmaya tepki olarak oluþan þiddet tür olarak daha nadir olmasýna raðmen, ölümcül sonuçlar doðurabilmesi açýsýndan önemlidir. Bir eþin diðerini öldürmesinin en sýk nedenlerinden biri, eþ aldatmasýdýr. Eþlerden biri diðer eþin kendisini aldattýðýný öðrenip, bunu “namus meselesi” olarak ele alýp, diðer eþi ve genellikle sevgilisini öldürmesidir.
