Akýþ; kiþinin ustalaþtýðý ve anlamlý bulduðu bir iþ yaparken zamandan ve mekândan kopacak kadar kendinden geçme halini tanýmlar. Akýþ kavramýnýn teorisyeni Mihaly Csikszentmilalyi entelektüel bir uðraþ anýnýn, bir meslek icra etme sürecinin, ustalaþtýðýmýz bir tarzda spor yapmanýn, gurme tarzýnda yemek yapmanýn akýþ yaþantýsý doðurabileceðini söyler. Akýþý hazdan ayýran þey, o iþin sýradan kiþi tarafýndan yapýlamayacak kadar üst düzey beceriler / ustalýk gerektirmesi ve kiþinin o iþi yapacak ustalýða sahip olmasýný gerektirmesidir.
Hayatýnda akýþ yaþantýsý oluþturan bir þey olmasý ve bu yaþantýnýn sürekli tecrübe edilmesi mutluluk saðlar. Nitekim Martin Seligman’ýn iyilik halini tanýmladýðý PERMA modelinin bileþenlerinden biri de akýþ halidir. Akýþ yaþantýsý ruhsal iyiliði arttýrýr.
Akýþ yaþantýlarýný arayan genç çift ve bir bebek
Size bir öykü anlatayým. Öykünün kahramanlarýndan biri evli ve küçük bir çocuðu olan genç bir erkek. Bu genç adam, zaman buldukça deri ve ahþap alanýnda el iþi yapýyor. Elleri becerikli. Zihni tasarým yapabiliyor. Nasýl yapýlacaðýný internetten öðrenmiþ. Kalanýný da üzerine düþünerek kendisi geliþtirmiþ. El iþleri yaparken akýþ haline giriyor. Bu zamanda huzurlu ve mutlu olduðunu söylüyor. Yalnýz deri veya ahþapla ilgili bir iþe baþladýðýnda, o iþi bitireceði birkaç saat boyunca rahatsýz edilmemek istiyor. Eþini ve çocuðunu önemsiyor. Onlarla vakit geçirmek de istiyor. Eþinin benzer bir yaþantýsý olup olmadýðý sorulduðunda, eþinin de kitap okurken benzer bir akýþ yaþantýsý yaþadýðýný anlatýyor. Evdeki sorunlardan biri hareketli bir çocuk. Çocuk sürekli ilgi ve bakým istiyor.
Eþler birbirinin akýþ yaþantýsýný desteklemeli
Akýþ yaþantýsý bir ihtiyaç. Psikoloji bilimi ihtiyaçlar karþýlanmadýðýnda kiþinin huzursuz bir hale geleceðini söyler. Üstelik akýþ bir süreç. Genellikle birkaç saat sürer. Sorun tam da þurada: Akýþ sürecini kesintisiz yaþamak gerçek hayat içinde nasýl mümkün olacak? Sorumluluklarýmýzýn olduðu bir hayatta, evlilik iliþkisi içinde bireysel ihtiyacýmýz olan akýþ etkinliðini nasýl yapacaðýz? Bunun tek yolu, eþlerin birbirlerinin akýþ yaþantýlarýný gerçek bir ihtiyaç olarak kabul edip desteklemeleri. Bu kabul ve destek karþýlýklý olmalý.
Akýþ yaþantýlarý ve sorumluluklar arasýnda denge
Akýþ yaþantýlarý bize özel zaman ve mekân gerektiriyor. Öbür taraftan her birimizin aile ile ilgili sorumluluklarýmýz var. Eþe, çocuða ve yakýnlarýmýza vakit ayýrmak gerekiyor. Hem akýþ yaþantýlarý gerçek bir ihtiyaç hem de yakýnlarýmýza vakit ayýrmak gerçek bir ihtiyaç. Aslýnda bu iki unsur birbirine karþýt deðil. Ýkisi de ayrý zamanlarda keyifle yapýldýðýnda birbirini besleyen þeyler. Sorun ikisi arasýnda denge saðlanamadýðýnda. Aile adýna yaptýðýmýz þeylerden akýþ yaþantýsýna imkân kalmadýðýnda veya akýþ deneyimlerine aþýrý dalmaktan aile etkinliklerine ilgi azaldýðýnda problem açýða çýkar. En iyisi, iki alaný da keyifle yapmak, ikisini de dengelemek.
