Uzun süredir kavga eden çiftlerde, eþleri ve evlilikleri ile ilgili güçlü ve yerleþik olumsuz duygu ve düþünceler oluþabilir. Her yeni kavgada bu duygu ve düþünce þemalarý harekete geçip kendini güçlendirir. Aslýnda bu yerleþik güçlü duygu ve düþünceler hem kavgalarýn hazýrlayýcýsý hem de devam ettiricisi olur.
Eþ terapileri ile uðraþan herkesin bildiði ve her gün þahit olduðu durumlardan biri, eþlerin aralarýnda olup bitenleri kendi bakýþ açýlarý ile hikayeleþtirmesidir. Her bir eþ kendi benliðini koruyacak þekilde olup biteni anlar ve anlatýr. Sadece bir tarafý dinlemekle, iki tarafý ayrý ayrý dinlemek arasýnda büyük fark oluþur. Ýkisini beraber dinlediðiniz zaman da biri konuþurken diðeri yanlýþ ifade edildiðini düþünüp, düzeltme ihtiyacý hisseder. Hatta terapistin diðerinin bakýþ açýsýna kanacaðý endiþesi yaþar.
Kanaatimce eþler arasýnda iki farklý bakýþ açýsý oluþmasýnýn en az üç nedeni var. Birincisi, her bir eþin zihni farklý ve kendine özgü. Zihnimizi; genetik geçen mizaç özellikleri, çocukluktaki yaþantýlarýmýz, hayat boyu edindiðimiz deneyimlerimiz þekillendiriyor. Dolayýsýyla da gördüðümüzü ve yaþadýðýmýzý farklý deneyimleyip, farklý yorumlayýp, farklý davranmamýz bir açýdan doðal. Mesele bu iki farklý bakýþ açýsýnýn birbirinden oldukça uzaklaþmasý hatta birbirinden zýtlaþacak kadar kopmuþ olmasý.
Farklý bakýþ açýsý oluþmasýnýn ikinci nedeni, “benliðimizi korumak” ihtiyacý. Her insan bir benlik algýsýna sahip ve bu benlik algýsýný korumak ister. Her benlik kendini deðerli, olumlu, tutarlý, haklý vb. görmeye ayarlýdýr. Bu sayede kendi özsaygýmýz korunmuþ olur. Eþle olan tartýþmalarda haksýz, tutarsýz, yetersiz hale düþmek izzet-i nefsimize dokunur. Bu sebeple de bilincimiz kendiliðinden olup biteni izzet-i nefsimizi ayakta tutacak þekilde yorumlama eðiliminde olur.
Farklý bakýþ açýsýnda olmanýn üçüncü sebebi tekrarlayýcý kavga örüntüsünün oluþturduðu yoðun duygu ve algýlardýr. Her kavga ettiðinde daha önce benzer bir senaryo tekrar oynayan aktörler konumuna düþmek, ayný bakýþ açýsýnýn güçlenerek devam etmesine yol açar. Kýsýrdöngü içinde kendini doðrulayan kanaatler pekiþir durur.
Eþlerin aralarýnda haklý haksýz kýsýrdöngüsü eþliðinde yaþadýklarý tekrarlayýcý kavga veya birbirinden psikolojik uzaklaþmanýn durdurulmasýnýn birkaç yolu vardýr. Bu yollardan biri “diðer eþin bakýþ açýsýný anlamaya çalýþmadýr.” Diðer bir yol ise “bu iþte benim payým ne” sorusunu sormak ve kendisini deðiþtirmeye çalýþmaktýr. Bir diðeri de kavga kýsýrdöngüsü içine girildiðinde, sürecin daha yýkýcý olmadan durdurulmasýný saðlamaktýr. Bunun için “mola tekniði” kullanýlabilir. Ayrýca iliþkinin iyi boyutlarýnýn ön plana çýkarýlarak, pozitif yaþantýlarýn arttýrýlmasý da iþe yarayabilir.
