Evliliklerde eþler sorunlar yaþadýðý zaman, sorunlarýn ne olduðu, neden kaynaklandýðý ve kime baðlý olduðu konusunda düþünüp dururlar. Her bir eþ, kendi açýsýndan bu sorulara cevaplar bulur. Aralarýndaki sorunlar baþ gösterdiðinde kendi açýklama biçimlerini birbirlerine iletirler. Eþler bu bakýþ açýlarý hususunda uzlaþamazlarsa yeni bir soruna daha sahip olmuþ olurlar. Artýk, tekrarlayan kavgalarda birbirlerini olup bitenleri yanlýþ anlamakla suçlarlar.
Bu sebeple eþ terapilerinde ilk yapýlacak iþlerden biri, sorun alanlarýnýn listelenmesi ve bu sorunlarýn nasýl oluþtuðuyla ilgili bir açýklama modelinin oluþturulmasýdýr. Terapistle birlikte çalýþan eþler, aralarýnda olup bitenleri anlayýp anlamlandýrabilecekleri bir çerçeve oluþtururlar. Bu yol haritasý sayesinde, listedeki sorun alanlarý üzerinde tek tek çalýþmak mümkün hale gelir.
Eþ sorunlarýný analizde dört kriter
Bir terapistle çalýþma imkanýna sahip olmayan çiftler, aralarýnda olup bitenleri anlamada þu dört kritere dikkat ederlerse kendi baþlarýna da bir yol bulabilirler. Bu dört ilke; iki farklý bakýþ açýsýný kabul etme, sorunlarý listeleme, iliþkideki paternleri tespit etme ve duygusal kýrgýnlýklara bakma þeklindedir.
Ýki farklý bakýþ açýsý
Ýki farklý bakýþ açýsý; her bir eþin aralarýnda olup bitenleri kendi bakýþ açýsýndan açýkladýðýný, diðer eþin de kendine ait bir bakýþ açýsý olduðunu kabul etmektir. Bu yaklaþým, eþlerin kimin haklý kimin haksýz olduðu ikilemine sýkýþýp kalmaktan kurtarýr. Çünkü, farklý sahip açýlarýna sahip olunan bir meselede haklý ve haksýz olaný aramak, iþlevsiz ve beyhude bir çabadýr. Eþler haklýlýklarýný ispatlama çabasý yerine, eþinin derdinin ne olduðunu ve ne demeye çalýþtýðýný anlamaya odaklanmaktýr.
Sorunlarý listelemek
Sorunlarý listelemek; sorunlarýn çoklu boyutta anlaþýlmasýný saðlar. Çünkü, eþler arasýndaki sorunlar nadiren tek bir alanda olur. Bir alandaki sorunlar, geniþleyerek diðer alanlara da sýçrar. Örneðin boþ vakitlerin nasýl geçirileceði sorunu üzerinden baþlayan tartýþma, paranýn nasýl harcanacaðý meselesini tetikleyebilir. Bu arda oluþan hoþnutsuzluklar cinsel yaþamý bozar. Sonuçta, farklý alanlardaki sorunlar tekrar tekrar açýða çýkmaya baþlar. Ýþte bu tekrarlayýcý sorunlarý listelemek, aralarýnda olup bitenleri görmede bir harita vazifesi görür. Eþler, her bir sorun alanlarýný hem ayrý ayrý hem de bunlarýn birbirlerini nasýl tetiklediðini eþ zamanlý görebilmelidir.
Ýliþkideki paternleri tespit etme
Eþler, aralarýnda yaþadýklarý sorunlarý videoya çekseler ve oturup bunlarý seyretseler, ayný sahnelerin tekrar tekrar yaþandýðýný görüp þaþýrabilirler. Gerçekten de eþler arasýnda belirli konular tekrar tekrar benzer þekilde yaþanýr. Ýþte bu tekrarlara patern denir. Eþ terapilerinde, terapist, bu paternleri bulup görünür hale getirmeye çalýþýr. Bu paternlerin kýsýr döngüsünü kýrmak, deðiþim için elzemdir. Bir terapistle çalýþma þansý olmayan eþler, iliþkilerindeki paternleri fark edip, kendi çabalarýyla deðiþtirmeye çalýþabilirler.
Duygusal kýrgýnlýklara bakma
Eþler arasýnda süreðen çatýþmalar olduðunda yapýlmasý gereken iþlerden biride, eþlerde yoðun duygular üreten kýrgýnlýklarýn olup olmadýðýna bakmaktýr. Kýrgýnlýklar bazen örseleyici yaþantýlar üzerinden oluþurken, bazen de karþýlanmamýþ ihtiyaçlar üzerinden geliþir. Her iki durumda da yoðun duygular oluþur. Bazen eþler bir sorunu düzeltmek için ne yapmalarý gerektiðini bilirler ama kýrgýnlýklardan dolayý, o düzeltici eylemi yapmazlar. Bu sebeple de duygusal iyileþmeler olmadan, sorunlarý çözmek zorlaþýr. Tüm bunlardan dolayý, eþler hem kendi kýrgýnlýklarýna hem de eþlerinin kýrgýnlýðýný ele amaya çalýþmalýdýr.
