Balýn yan etkisi bulunmayan, güvenilir bir aðrý kesici olduðunu biliyor muydunuz? Þaþýrmýþ olabilirsiniz! Ben de ilk duyduðumda þaþýrmýþtým. 15 yýl önce bir Rizeli arýcý (rahmetli Balcý Mehmet’i saygý ile anýyorum) odama gelip de “Ben balý ve bal ile karýþtýrdýðým arý polenini aðrýya, iltihap þikâyeti olanlara veriyorum, acaba gerçekten etkili mi, araþtýrýr mýsýnýz?” diye sorduðunda ben de doðrusu pek inanamamýþtým. Ancak deney hayvanlarýnda aðrý ve iltihap modelleri üzerindeki etkilerini araþtýrdýðýmýzda benim için gerçekten hayret verici bir sonuç ortaya çýkýþtý. Bal ve bal ile karýþtýrýlmýþ arý poleni kuvvetli aðrý kesici ve iltihap giderici etki göstermiþti. Hatta iltihap giderici etkisi kuvvetli bir ilaç olan indometasin (referans ilaç olarak kullandýk) ile eþit çýkmýþtý. Bu araþtýrma benim bal ve arý ürünleri ile ilgili ilk araþtýrmamdýr. Bu konuya olan artan ilgim nedeniyle 2 yýl önce Apiterapi; Kovandan Gelen Saðlýk yayýmlanan isimli kitabýmda yürütülen bilimsel araþtýrmalarýn bulgularýný yorumlayarak ilgilenenlerle paylaþtým.
Yeni yayýmlanan bir klinik çalýþmada balýn bayanlarda adet sancýlarý (primer dismenore) üzerindeki etkisini bir aðrý kesici ilaç olan mefenamik asit ile karþýlaþtýrmýþlar. Primer dismenore özellikle genç bayanlarda sýklýkla görülen ve 2-3 gün süren bir süreç. Araþtýrmada 56 genç bayan öðrenci iki gruba ayrýlarak üç gün boyunca bir gruba bal, diðer gruba mefenamik asit verilmiþ. Mefenamik asit yaygýn kullanýlan steroidal yapýda olmayan aspirin benzeri bir kuvvetli aðrý ve iltihap giderici ilaç. Daha sonraki adet döneminde ayný gönüllülere bu defa tersi uygulama yapýlmýþ. Yani daha önce bal verilenlere ilaç, ilaç verilenlere ise bal verilmiþ. Her iki dönemde de aðrý skorundaki deðiþimler kaydedilmiþ. Sonuçta yapýlan deðerlendirmede balýn adet sancýlarýnýn giderilmesinde ilaç kadar etkili olduðu bildirilmiþ. Bu araþtýrma, bizim deney hayvanlarýnda gözlemlediðimiz sonuçlarýn insanlar üzerinde de doðrulanmasý bakýmýndan beni heyecanlandýrdý.
Yine primer dismenorede sancýlarýn giderilmesinde yürütülen ve daha önce (2015) yayýmlanan bir baþka araþtýrmada bu defa zencefil ve mefenamik asitin etkinliði karþýlaþtýrýlmýþ. 121 genç bayan öðrenciler iki gruba ayrýlarak aðrý kesilinceye kadar her 8 saatte bir mefenamik asit (250 miligram) kapsül veya 6 saatte bir zencefil kapsül (250 miligram) verilmiþ. Ayný uygulama bir ay sonraki adet döneminde tekrarlanmýþ. Sonuçlar deðerlendirildiðinde, sancý giderici etkinin ikinci ay yapýlan uygulamada daha yüksek olduðu, zencefil ile mefenamik asitin sancý giderici etkileri arasýnda bir fark görülmediði bildiriliyor.
Bu iki ayrý çalýþmanýn sonuçlarýný göz önüne aldýðýmýzda adet sancýlarýnýn hafifletilmesinde benim naçizane önerim; zencefil ile balý karýþtýrarak günde birkaç defa tüketilmesi; yutarak ya da sýcak su içerisine ilave edip çay olarak. Bu suretle mevcut ilaçlarýn bilinen yan etkilerinden korunmuþ olursunuz. Tabii burada dikkat edilmesi gereken husus, kullandýðýnýz balýn tarým ilacý, aðýr metal, çevresel toksinler gibi saðlýðýmýz için riskli bulaþmalar taþýyýp taþýmadýðýndan emin olmalýsýnýz.
