Balın yan etkisi bulunmayan, güvenilir bir ağrı kesici olduğunu biliyor muydunuz? Şaşırmış olabilirsiniz! Ben de ilk duyduğumda şaşırmıştım. 15 yıl önce bir Rizeli arıcı (rahmetli Balcı Mehmet’i saygı ile anıyorum) odama gelip de “Ben balı ve bal ile karıştırdığım arı polenini ağrıya, iltihap şikâyeti olanlara veriyorum, acaba gerçekten etkili mi, araştırır mısınız?” diye sorduğunda ben de doğrusu pek inanamamıştım. Ancak deney hayvanlarında ağrı ve iltihap modelleri üzerindeki etkilerini araştırdığımızda benim için gerçekten hayret verici bir sonuç ortaya çıkıştı. Bal ve bal ile karıştırılmış arı poleni kuvvetli ağrı kesici ve iltihap giderici etki göstermişti. Hatta iltihap giderici etkisi kuvvetli bir ilaç olan indometasin (referans ilaç olarak kullandık) ile eşit çıkmıştı. Bu araştırma benim bal ve arı ürünleri ile ilgili ilk araştırmamdır. Bu konuya olan artan ilgim nedeniyle 2 yıl önce Apiterapi; Kovandan Gelen Sağlık yayımlanan isimli kitabımda yürütülen bilimsel araştırmaların bulgularını yorumlayarak ilgilenenlerle paylaştım.
Yeni yayımlanan bir klinik çalışmada balın bayanlarda adet sancıları (primer dismenore) üzerindeki etkisini bir ağrı kesici ilaç olan mefenamik asit ile karşılaştırmışlar. Primer dismenore özellikle genç bayanlarda sıklıkla görülen ve 2-3 gün süren bir süreç. Araştırmada 56 genç bayan öğrenci iki gruba ayrılarak üç gün boyunca bir gruba bal, diğer gruba mefenamik asit verilmiş. Mefenamik asit yaygın kullanılan steroidal yapıda olmayan aspirin benzeri bir kuvvetli ağrı ve iltihap giderici ilaç. Daha sonraki adet döneminde aynı gönüllülere bu defa tersi uygulama yapılmış. Yani daha önce bal verilenlere ilaç, ilaç verilenlere ise bal verilmiş. Her iki dönemde de ağrı skorundaki değişimler kaydedilmiş. Sonuçta yapılan değerlendirmede balın adet sancılarının giderilmesinde ilaç kadar etkili olduğu bildirilmiş. Bu araştırma, bizim deney hayvanlarında gözlemlediğimiz sonuçların insanlar üzerinde de doğrulanması bakımından beni heyecanlandırdı.
Yine primer dismenorede sancıların giderilmesinde yürütülen ve daha önce (2015) yayımlanan bir başka araştırmada bu defa zencefil ve mefenamik asitin etkinliği karşılaştırılmış. 121 genç bayan öğrenciler iki gruba ayrılarak ağrı kesilinceye kadar her 8 saatte bir mefenamik asit (250 miligram) kapsül veya 6 saatte bir zencefil kapsül (250 miligram) verilmiş. Aynı uygulama bir ay sonraki adet döneminde tekrarlanmış. Sonuçlar değerlendirildiğinde, sancı giderici etkinin ikinci ay yapılan uygulamada daha yüksek olduğu, zencefil ile mefenamik asitin sancı giderici etkileri arasında bir fark görülmediği bildiriliyor.
Bu iki ayrı çalışmanın sonuçlarını göz önüne aldığımızda adet sancılarının hafifletilmesinde benim naçizane önerim; zencefil ile balı karıştırarak günde birkaç defa tüketilmesi; yutarak ya da sıcak su içerisine ilave edip çay olarak. Bu suretle mevcut ilaçların bilinen yan etkilerinden korunmuş olursunuz. Tabii burada dikkat edilmesi gereken husus, kullandığınız balın tarım ilacı, ağır metal, çevresel toksinler gibi sağlığımız için riskli bulaşmalar taşıyıp taşımadığından emin olmalısınız.
