Hem Türklerin hem de Kürtlerin bir kýsmý, grup kimliklerininin birincil unsurunu etnisite, yani Türklük ve Kürtlük üzerine kurmuþ durumda. Ýnsanlarýn kendi etnik kimliklerini ifade etmeye elbette haklarý var. Üstelik etnik grubu ile birlikte olmanýn sosyal hayatta fonksiyonu da olabilir. Kiþiler arasý dayanýþmayý arttýrabilir. Sorun etnik kimliðe sýkýþmak. Türklüðe sýkýþmak. Kürtlüðe sýkýþmak. Bir kiþi veya topluluk, sosyal kimliklerini nerdeyse tek baþýna etniklik üzerine kurmuþsa etnikliðe sýkýþmýþtýr. Etnik kimliðe sýkýþmak altý farklý soruna sebep olur.
Dýþlayýcý ve ayrýmcý olma riskinin artmasý
Etnik kimlik, sosyal kimlikler içinde en dar ve en yüksek dýþlama potansiyeline sahip olanýdýr. Özellikle etnik kimlik, kültür üzerinden deðil, soy ve kan üzerinden tanýmlanýrsa, kolaylýkla ýrkçýlýða dönebilir.
Çatýþmaya sebep olma
Kimlikler vurgulu þekilde etnisite üzerinden tanýmlanýrsa, gruplar arasý çatýþma olasýlýðý artmaktadýr. Nitekim þu anda dünya ölçeðinde yaþananan ölümcül kimlik çatýþmalarýnýn büyük kýsmý yarýþma halindeki etnik kimlikler üzerinden yaþanmaktadýr.
Evrensel / yerel dengesinin bozulmasý
Biz etnik topluluðun bir parçasý olmakla birlikte, insan ýrkýnýn üyesiyiz. Etnik kimlik üzerine aþýrý vurgu, bizi ve topluluðumuzu diðer insanlarla muhtemel ortak aidiyetlerimize vurguyu azaltýcý bir etkisi vardýr.
Paralel toplumlar oluþmasý
Özellikle dýþlayýcý, tekil ve katý kurulmuþ etnik topluluklar birbirine deðmeden ayrý ayrý yaþama eðilimindedirler. “biz” ve “onlar” sert tanýmlanýnca “öteki” ile sosyal kontakt azalýr. Bu hal her zaman kiþileri ve topluluðu fakirleþtirir. Örneðin Kuzey Ýrlanda da barýþ yapýlmasýna ragmen, Katolik bir çocukla, Protestan bir çocuðun ayný okulda okuma olasýlýðý % 5 düzeyinde. Birbirlerine deðmeden, ayrýk olarak yaþýyorlar.
Vatandaþlýk vurgusunun azalmasý
Ulusal sýnýrlar içinde yaþayan farklý etnik topluluklarý bir arada tutmanýn en etkili yollarýndan biri vatandaþlýktýr. Sert ve iddalý etnisite vurgusu hakimiyet ve iktidar için diðer gruplarla mücadeleyi tetikler. Vatandaþlýk vurgusu azalýr, veya gruplarý tatmin etmez hale gelir.
Varoluþun anlamýný atlama
Özellikle kiþi baðlamýnda, Türk olmak, Kürt olmak “Hayatýn anlamý nedir?” þeklindeki varoluþsal anlam arayýþýný doyurmaz. Halbuki insanlýðýn tarihsel olarak en büyük sorusu, “Hayatýn anlamý nedir?” “Ýnsan niçin yaþar?” sorularýdýr. Hayy Bin Yakzan bir adada ceylan tarafýndan büyütüldüðünde hayatýn anlamýný arar. Hz Ýbrahim aya ve güneþe bakarak yaratýcýyý arar. Tolstoy “Hayatýn anlamý nedir?”sorusu için yollara düþer. Yeryüzünde var oluþumun nedeni Türk veya Kürt olmak demek komik ve saçmadýr. Hayatým Türk veya Kürt varlýðýna armaðan olsun demek yüzeyselliktir. Var oluþun anlamýný anlamamak demektir.
Türkler ve Kürtler ortak aidiyet duyabilir mi?
Bu ülkede Türkler ve Kürtler nasýl bir “Türklük” ve “Kürtlük” geliþtirirlerse birbirimizi öldürmeden, ayrýlmadan, beraber yaþayabiliriz? Diyarbakýr’daki bir Kürt genci, Ýstanbul’daki Türk genci, hem kendi gruplarýna aidiyet duyarlarken, birbirlerine de aidiyet duyabilirler mi?
Cin þiþeden çýktý, iþ iþten geçti mi? Yoksa halen umut var mý? Galiba halen umut var. Çünkü sosyal kimliklerin inþasý bitmez. Dinamik bir þekilde sürekli devam eder. Ýnsanlarýn ciltlerinin rengi tarihsel olarak beyaz veya siyahtý. Ama beyaz ve siyah olmanýn anlamý inþa edilir. Tarihin farklý dönemlerinde ve coðrafyalarýnda beyaz veya siyah olmanýn anlamý farklýdýr. Bu coðrafyada Türkler ve Kürtler 1000 yýldýr birlikteler. Son yüzyýla kadar Türklük ve Kürtlüðün anlamý ve fonksiyonu bugünkü gibi deðildi. Gelecekte de ayný olmak zorunda deðil. Her yeni dönemde Türklük ve Kürtlüðün anlamý yeniden inþa edilir. Bu sebeple iþimiz zor olsa da, süreç bitmiþ deðil, devam ediyor.
