Söyleyen, AB’nin esas patronu Almanya’nýn Merkez Bankasý Baþkaný Weidmann. Geçen hafta söyledi. -Euro krizi geri dönebilir, gevþemeyin, herkes dikkat etsin- kapsamýnda konuþtu. Sözler kýsmen Avrupa Merkez Bankasý’na. Ama ortaya söylendiði için herkesi kapsýyor.
2014’te olabileceklere bakarken, bu sözü öne almak gerekiyor. AB Projesi refah varken iyi gidiyordu. Þimdi ekonomik güçlükler -gemisini kurtaran kaptan- dönemini baþlattý.
Baþbakan Merkel’in AB ekonomilerini tek elden yönetme giriþimi de þimdilik sonuçsuz kaldý. Merkel -Brüksel, üyelerin ekonomi politikalarýna müdahale etsin, üyeler Brüksel’e verdikleri sözden dönemesin- diye bir sistem getirmek istiyordu. 2 hafta önce AB zirvesinde reddettiler. Almanya bunu ýsýtýp ýsýtýp geri getirecek.
AB’nin dönem baþkaný Yunanistan... Haziran sonuna kadar AB iþleri Atina’dan sorulacak. Baþkan Yunanistan’ýn mayýsta yüklü borç ödemesi var. Piyasalar bu borcun nasýl ödeneceðini merak ediyor.
Yunanistan ise temmuzda IMF-AB programýndan çýkýp kendi baþýna piyasalardan borçlanmayý planlýyor. Programýn bitmesi -krizin bitmesi- demek deðil. Yunanistan’ýn kendi baþýna borçlanmasý da o sýradaki hava-yol durumuna baðlý. Yine Yunanistan altý yýldýr ilk kez ekonominin bu yýl büyüme yazacaðýný öne sürüyor. Ekonominin kaðýt üzerinde yüzde sýfýr nokta küsur büyümesinin bir anlamý yok. Aritmetik bir olay, çünkü ekonomiler ancak bir yere kadar küçülebiliyor.
Kendi baþýna borçlanma ve büyüme gibi þatafatlý terimlere raðmen, Yunan borcunun yönetilebilmesi için hâlâ kýsmen silinmesi gerekiyor. Yani alacaklýlarýn alacaðýndan vazgeçmesi... Bunu Avrupa’da yapacak babayiðit yok. Zaten Almanya Maliye Bakaný geçen hafta -Borç silme yok- dedi. Yunanistan’ýn dönem baþkanlýðýný bahane ederek AB içinde borç sildirme ihtimali- gibi þeylerden söz ediliyor. Almanya bunu da yalanladý. IMF bile Yunanistan hesaplarýnýn tutmayacaðýný ve yardým programýnýn eksik kalacaðýný bildirdi, ama þimdilik birþey yapýlmýyor.
Yunanistan maliyesinin patronlarý AB-IMF Troyka heyeti 15 Ocak’ta Atina’da yeni tur görüþmelere baþlayacaklar. Ayrýca beklenti, IMF’nin bu yýl uygun bir noktada AB’ye -Arkadaþlar Yunanistan borcunu silmeniz gerekiyor- diye çaðrý yapmasý. Uygun nokta neresi? IMF piyasa tepkisi istemez. Ama mayýsta hem ödeme var, hem Avrupa Parlamentosu seçimleri var. Seçim zamaný AB patronlarý toz kalkmasýný istemez. O yüzden Yunanistan için kriz çýkarma zamaný, tam mayýs öncesi... Seçimlerde AB karþýtý partilerin daha da güç kazanmasý bekleniyor. AB içinde AB karþýtý hareketin güçlenmesi, 2014’ün bir baþka cilvesi olacak.
Ve de Alman Maliye Bakaný, -Yunanistan’ýn yanýnda olacaðýz- dedi. Ortalýðýn karýþmamasý için baþka bir söylem zaten düþünülemez. Bu yanýndayýz- sözünü manevi destek olarak söylemiþ olmasý kuvvetle muhtemel. Ama -Yunanistan sýkýþtýðý zaman para da veriririz- diye algýlandýðý için piyasa sevindi. Almanya gerçekten para verebilir mi? Bu bir þehir efsanesi. Kaðýt üzerinde zaten Yunanistan’ýn yeni para ihtiyacý olmamasý gerekiyor. Almanya bu -gerekiyor- unsuruna güveniyor olabilir. Ancak 2014’te Yunanistan-Euro meselesi gündemde kalacak.
Yunanistan’ýn dönem baþkanlýðý ne demek? AB liderleri ya da bakanlarýnýn sýk sýk Atina’da toplanmasý- demek. Belki biraz -Kýbrýs- lafý edilir. Ayrýca Yunanistan, Ege’deki sýnýr meselesine AB’yi karýþtýrýp Türkiye’nin karþýsýna AB ile çýkmaya bayýlýr. O giriþimleri 6 ay boyunca görebiliriz. Asýl Yunanistan’ýn Türkiye ile yakýn çalýþýp boru hatlarý projelerini hýzlandýrmasý daha yararlý olur. Türkiye ile turizmi teþvik ermesi yararlý olur. Bunlar saðduyu gerektiren projeler.
Altý ayýn sonunda kredi desteðine muhtaç AB Dönem Baþkaný, görevi býrakacak. Yeni baþkan da maliyesi yaralý bir baþka ülke, Ýtalya olacak.
Maliye deyince, 2 milyon nüfuslu ve 25 milyar dolarlýk ekonomisi olan, yani nüfusu birkaç tatil köyüne sýðacak büyüklükteki Letonya 1 Ocak’ta Euro kullanmaya baþladý. Birkaç yýl önce aðýr krizden çýktýlar, þimdi kendi ayaklarýna Euro taþý baðladýlar. Euro’ya geçelim mi- diye hükümet referandum da yapmamýþ. Halkýn yüzde 60’ý Euro’ya karþý, ama hükümet öyle karar verdi: Komþu Rusya’dan korkup Euro’ya koþmuþlar. Ayný zamanda vergi kolaylýklarý ve off-shore hizmetleriyle yeni bir finansal merkez olmak ve Rus sermayesini istiyorlarmýþ. Yani Güney Kýbrýs’ýn denediði, sonra da içinde boðulduðu sistemi þimdi de Letonya deneyecek.
twitter.com/selimatalayny
