Kamuoyunda ‘Torba Kanun’ olarak bilinen 6552 sayýlý Yasa ile ev hizmetlerinde önemli bir deðiþiklik yapýldý. Bu deðiþikliðin yürürlük tarihi ise 01.04.2015 tarihi olarak belirlendi. Deðiþiklik öncesi sürekli ve ücretle çalýþanlar hariç sigortalý sayýlmamaktaydý.
1 Nisan 2015 tarihinden itibaren uygulanacak olan bu yeni düzenlemeye göre, ev hizmetlerinde 10 günden az veya 10 günden fazla çalýþtýrýlanlarýn sigortalýlýk durumlarý farklý þekilde olacaktýr.
Evde çalýþana sigorta þart
Halen birçok kiþinin evinde ayda bir gün bile olsa temizlik vs. hizmetinde çalýþan ev hizmetlileri var.
Dolayýsýyla bunlar gibi ayda bir veya birkaç gün çalýþanlar eskiden sigortalý olmazlarken yeni dönemde sigortalý olmalarý gerekecek. 1 Nisan’dan itibaren bu þekilde çalýþacak olan ev hizmetlerini sigortalý yapmayanlara yüksek para cezalarý uygulanacak.
10 günden fazla çalýþma önemli
1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüðe girecek yeni düzenleme ile birlikte ev hizmetlerinde (yemek, temizlik, çocuk, hasta, yaþlý bakýmý vb) bir veya birden fazla gerçek kiþi tarafýndan çalýþtýrýlan ve çalýþma süresi ay içinde 10 gün ve daha fazla olanlar, zorunlu olarak 4/a kapsamýnda sigortalý sayýlacak ve bunlar hakkýnda 5510 sayýlý Kanunun bu kapsamdaki sigortalýlara iliþkin tüm hükümler uygulanacaktýr. Bu nedenle ayda kaç gün çalýþtýðý büyük bir önem taþýmaktadýr.
Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kiþi tarafýndan çalýþtýrýlan ve çalýþma süresi ay içinde 10 günden az olanlar için, çalýþtýrýldýklarý gün kadar çalýþtýranlar (ev sahibi) tarafýndan asgari ücret üzerinden yüzde 2 oranýnda iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigortasý primi ödenecektir. Bu þekilde iþçi çalýþtýranlar, 5510 sayýlý Kanunun uygulamasýnda iþveren sayýlmayacak, çalýþan da iþçi sayýlmayacaktýr.
Yanýnda ay içerisinde 10 günden az ev hizmetlisi çalýþtýranlar, çalýþtýrýldýklarý süreyle orantýlý olarak belirlenen prime esas günlük kazanç alt sýnýrýnýn yüzde 2’si oranýnda iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigortasý primi öder.
Çalýþanlarýn iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigorta kollarýndan saðlanan yardýmlardan yararlanabilmesi için iþ kazasýnýn olduðu tarihten en az 10 gün önce tescil edilmiþ olmasý ve sigortalýlýðýnýn sona ermemiþ olmasý, iþ kazasý veya meslek hastalýðýndan dolayý geçici iþ göremezlik ödeneði ödenmesi veya sürekli iþ göremezlik geliri ya da malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarýndan aylýk baðlanabilmesi için prim ve prime iliþkin her türlü borçlarýnýn ödenmiþ olmasý þarttýr.
10 günden az ev hizmetlisi çalýþtýranlar ise iþveren sayýlmayacaktýr. Ayrýca iþ kazasý ve meslek hastalýðý durumlarýnda ev hizmetlisi çalýþtýranlar da sorumlu tutulmayacaktýr.
Ancak henüz SGK yönetimi ev çalýþanlarýnýn sigortalýlýk bildirimlerinin nasýl yapýlacaðýna iliþkin bir açýklama yapmadý. Bunun usul ve esaslarý ile kullanýlacak form ve belgelerin de en kýsa zamanda 1 Nisan öncesi açýklanmasý gerekiyor.
10 günden az çalýþanýn emeklilik primi
Eðer çalýþan kiþiler talep ederlerse adlarýna ödenen priminin ait olduðu ayý takip eden ayýn sonuna kadar ayný kazancýn otuz katýnýn yüzde 32.5 oranýnda prim ödeyebilir. Bu tutar da 1.201,50 TL x yüzde 32.5= 390,49 TL’ dir.
Sosyal Güvenlik Kurumu, henüz ev hizmetlerine iliþkin bir genelge yayýnlamadýðýndan iþ ve iþlemlerin nasýl yürütüleceði bilinememekte ve yanýnda ev hizmetlisi çalýþtýran iþverenler endiþe ile beklemektedir.
Maliye’de beyanname süreleri uzatýldý
Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý’nýn 23.03.2015 tarihinde yayýnladýðý sirküler ile Þubat 2015 Dönemine Ait Muhtasar Beyannameler, Damga Vergisi Beyannameleri, Katma Deðer Vergisi Beyannameleri, 2014 Takvim Yýlý Yýllýk Gelir Vergisi
Beyannamelerinin verilmesi süreleri uzatýldý. Buna göre;
- 23 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler ile Damga Vergisi Beyannameleri ve 24 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Deðer Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri 26 Mart 2015 Perþembe günü sonuna kadar uzatýlmýþtýr.
- 25 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2014 takvim yýlýna ait Yýllýk Gelir Vergisi Beyannamelerinin verilme süreleri 31 Mart 2015 Salý günü mesai saati bitimine kadar uzatýlmýþtýr. Elektronik ortamda beyanname veren mükelleflerin, beyannamelerini gün sonuna kadar gönderebilmeleri mümkündür.
- 31 Mart 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2015/Þubat dönemine iliþkin ‘Form Ba’ ve ‘Form Bs’ bildirimlerinin verilme süresi 03 Nisan 2015 Cuma günü sonuna kadar uzatýlmýþtýr.
SORU CEVAP
Çeyiz parasý ödenir mi?
Okurumuz Ayþe Sarý “Anne ve babamý uzun yýllar önce kaybettim. Annemden dolayý yetim aylýðý alýyorum. Evlenmeyi düþünüyorum. Acaba bana çeyiz parasý verilir mi?” diye soruyor.
SGK’dan yetim aylýðý alan kýz çocuklarýna yasayla verilen haklardan biri de, evlenme yardýmý verilmesidir. Gelir veya aylýklarýnýn bu nedenle kesilmesi gereken kýz çocuklarýna resmi olarak evlenmeleri ve yazýlý olarak talepte bulunmalarý halinde almakta olduklarý aylýk veya gelirlerinin iki yýllýk tutarý bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneði olarak peþin ödenmektedir.
Evlenme ödeneði (çeyiz parasý) alabilmek için ‘yetim aylýðý almakta olan’ þartý bulunmaktadýr. Yani, çalýþmasý veya baþka bir nedenle yetim aylýðý almadýðý bir dönemde evlenen kýz çocuklarý (hak sahibi olmadýklarý için) evlenme yardýmý (çeyiz parasý) alamazlar. Ancak, iþten ayrýlýp yetim aylýðý almaya baþlayan ve yetim aylýðý alýrken evlenen kýz çocuðuna evlenme ödeneði (çeyiz parasý) verilmektedir.
Evlenme ödeneði (çeyiz parasý) alacak yetim kýz çocuklarý 4/a (SSK) ve 4/b (Bað-Kur) kapsamýnda hak sahibi iseler baðlý bulunduklarý Sosyal Güvenlik Ýl Müdürlüklerine veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine baþvuru yapmalarý gerekir.
Evlenme ödeneðinin ödenmesi için hak sahiplerinin bir dilekçe ile Kurumun ilgili ünitesine baþvurmasý þarttýr. Evlenme tarihi nüfus kütüðüne iþlenmemiþse, dilekçeyle birlikte, evlenme cüzdanýnýn bir örneðinin de Kuruma verilmesi zorunludur.
