Geçen hafta, Rusya Baþkan Vladimir Putin, Karadeniz kýyýsýndaki sayfiye þehri Soçi'de Türkiye Baþkaný Tayyib Erdoðan'la yaptýðý görüþme sonunda, Birilerinin, Rusya- Ukrayna Savaþý'nýn bitmemesini, uzamasýný istedikleri yönünde bir kýsa açýklama yapýnca..
'Nihayet, Putin de anladý, savaþý bitirmenin baþlatmaktan daha zor ve çetin olduðunu..' dedim, içimden...
Elimde, Talât Paþa'nýn 'hâtýralar'ý vardý.. Birinci Dünya Savaþý'na nasýl girdiðimizi anlatýyordu: '(Savaþýn ilk aylarýnda yaþanan Sarýkamýþ Faciasý'na raðmen), 'Çanakkale ve Kut-ül Ammâre zaferleri herkesi heyecanlandýrmýþtý. Hattâ, savaþa girilmesine karþý olanlarý bile.. Müttefikimiz Almanya'nýn, özellikle Mareþal Hindenburg'un Mazur Gölleri çevresindeki zaferleri de öyle.. Bütün Osmanlýlar, yenilmeyen bir Almanya ve Avusturya-Macaristan Ýmparatorluðu'yla müttefik olmak sâyesinde istiklalin korunacaðýna ve kaybedilen vatan coðrafyalarýnýn kurtarýlacaðýna inanýyorlardý. Hiç kimse savaþa girildiðinden dolayý piþmanlýk duymuyordu. Padiþah, Veliahd (Vahideddin), Âyan ve Mebusân Meclisleri, subaylar, halk ve memurlar ülkenin kurtarýlmakta olduðuna inanmaktaydý. Savaþýn birinci ve ikinci yýllarýnda halk, bütün külfetleri memnuniyetle taþýdý; malýný ve canýný severek verdi.. Hiç bir yerden bir yakýnma iþitilmedi.
Ama, savaþýn üçüncü ve dördüncü yýllarýnda bu istek ve heyecan azalmaya baþladý.. Avrupa cephelerindeki bozgunlarý, Filistin, Erzurum ve Baðdad'dan geri çekiliþler ve o yerlerin halklarýnýn Anadolu'ya kaçýþý... Halk arasýnda hoþnutsuzluk uyanmasýna yol açtý. ve... (...)'
Evet, Talât Paþa -özetle- böyle diyordu. Tarih, ders almak isteyen herkese, çok þeyler anlatýr.
*
Ýmdiii..
Rusya- Ukrayna Savaþý da, 5 gün sonra, bu -üstelik de fevkalâde- eþitliksiz savaþ, 6'ncý ayýný da doldurup 7'nci ayýna girecek..
Halbuki, Rusya'nýn muazzam askerî gücü ve silah teknolojisi ile, 'Ukrayna'nýn iþini 7 günde bitirir' sanýlýyordu..
Saddam Huseyn de, Þah'ýn devrilmesiyle, ordusunun yüksek komuta kademeleri büyük çapta kaçmýþ veya cezalandýrýlmýþ olan bir Ýran'a 22 Eylûl 1980'de gün ortasýnda, âniden saldýrýp, Ýran Donanma ve Hava Kuvvetleri'ni büyük çapta savaþ dýþýna atan Saddam Irak'ý.. Tam bir 'Yýldýrým Savaþý' veriyordu.
Ama, Ýran, o ilk þoku atlattýktan bir-kaç gün sonra, o 'Yýldýrým Savaþý'ný 8 yýl sürecek bir 'Yýpratma Savaþý'na dönüþtürmeye muvaffak olmuþtu. Fransa Baþkaný olan Jacque Chirac, 'Saddam bana, Ýran'a baþlatacaðý Yýldýrým Savaþý'nýn sadece 7 gün süreceðini söylemiþti..' þeklindeki açýklamasýný, o savaþýn 7'nci yýlýnda yapmýþtý.
*
Ve Amerika ile baþýný çektiði kapitalist emperyalizm dünyasý, Rusya'nýn karþýsýna asker göndererek çýkmak yerine, Ukrayna'ya silah, teçhizat ve mâlî imkan desteði vererek, Ukrayna'ya direnme duygusu vermeyi tercih etti. Ve, Rusya'nýn baþlattýðý 'Yýldýrým Savaþý'nýn hýzý kesildi ve Batý dünyasýnýn, Rusya'yý uzun vâdeli ve uzun soluklu bir 'Yýpratma Savaþý'na sürükleme hesabýnýn tutmaya baþladýðý görülüyor.. Þimdi ve hele de bundan sonrasýnda, savaþýn sonu her ne ve nasýl olursa olsun, Ukrayna ve Rusya arasýnda artýk kapanmasý daha bir mümkün olmayacak bir çýkmaz yola saplanmýþtýr, Rusya..
Bu neticeyi Rusya hesap edemez miydi? Edebilirdi, ama, edemediði anlaþýlýyor.
Halbuki, dünyanýn en büyük iki askerî gücünden birisi olan Sovyet Rusya komünist Ýmparatorluðu döneminde, dünyanýn en fakir ve en az geliþmiþ ülkelerinden birisi olan Afganistan'ý, 1978 Nisaný'nda bir yerli komüniste yaptýrdýðý kanlý darbeyle ele geçirip, iþgal ettikten sonra 13-14 seneye yakýn bir süre sonunda periþan bir þekilde geri çekilmek zorunda kalmýþ ve o ricat'ýn, geri çekiliþin sosyo-psikolojik etkilerinin de neticesinde Sovyet Rusya Komunist Ýmparatorluðu 1991'de çökmüþ, parça parça olmuþtu. Putin, o dönemleri bilmiyor deðildi ve kendileri açýsýndan çok acý olan o sonucu hatýrlayabilirdi; ama, hatýrlayamadý.
*
Dün dünya medyalarýna düþen bir haber, iþte o Yýpratma Savaþýndan yükselen feryat ile, gündeme oturdu. Pavel Filatyev isimli ve Kýrým'daki bir hava birliðinde paraþütçü olan bir Rus askeri, birkaç ay boyunca savaþ hatlarýnda ve Herson gibi þehirlerin ele geçiriliþini yaþamýþ..
Filatyev, zayýf ve donanýmsýz bir Ukrayna'ya Þubat ayý sonlarýnda saldýrmalarýný anlamaya çalýþýrken, 'Neden çýktý bu savaþ? Topraklarýmýza bir saldýrý yokken..' demeye ve bu savaþta adâlet olmadýðýný düþünmeye baþlamýþ..
Pavel, Rus propagandasýnda gösterilenden farklý olarak ' orduda, bir öfke ve kýzgýnlýðýn hâkim olduðunu' yazmýþ.. 'Bu aptalca savaþý biz baþlattýk ve askerleri kahramanca iþler yapmaya, kendilerini fedâ etmeye çaðýrýyoruz.' diyor.
*
Þimdi anlaþýlýyor ki, Putin, kendisine, 'Kazanamayacaksýn!.' diyen karþýtlarýnýn, þimdi artýk 'Kaybedeceksin!' merhalesine geldiðini hissediyor. Çünkü, savaþýn durdurulmasýnýn istenmediðinden yakýnýyor.. Bu metodu kendileri de her yerde tatbik etmiyormuþ mu, hem..
Putin, savaþýn iki tarafýna da eþit mesafede duran Erdoðan'la arasý iyi gözüküyor gibi, amma, Rusya medyasýnýn Erdoðan karþýsýndaki tavrý da, AB medyalarýnýn, Erdoðan için, 'sevimsiz, ama, vazgeçilemez müttefik..' deyiþlerinden farklý deðil.. Çünkü, dünya tahýl üretiminin yüzde 25'ini elinde tutan Ukrayna ve Rusya, bugün, dünyayý tehdit eden açlýk tehlikesini bertaraf etmek için, Karadeniz ve Türkiye Boðazlarý üzerinden dünyaya ihraç olunmaya baþlanmasýnýn Erdoðan'ýn çabalarýyla gerçekleþtiðini ve onu, 'en sevimsiz ve amma vazgeçilemez müttefik' diye niteleyenler sadece AB ve NATO ülkeleri deðil, bütün dünya..
Ve nihayet, dün de, Erdoðan, Ukrayna'ya gitti ve BM Genel Sekreteri Antonio Guteress'le birlikte ve Ukrayna Devlet Baþkaný Volodomir Zelensky'yle görüþtüler. Bu görüþmelerden elde ettikleri muhtemel yaklaþýmlarý Putin'le paylaþýp, Rusya ve Ukrayna liderlerini bir araya getirmek ve savaþý bu eþitsiz savaþý durdurmak yolunda harcadýklarý çabalar Erdoðan'ý uluslararasý âdilâne bir barýþ çabasýnýn sembol ismi haline getirmiþ bulunuyor; içerdeki birileri çatlayýp patlasa da...
