Bazý eþlerin iliþkileri güvenli iken bazý evliliklerde ise güvensizlik hakim. Eþe duyulan güven evlilik memnuniyetini belirleyen tek faktör deðilse de önemli etkenlerden biri.
Güvenli iliþkilerin üç özelliði var: Emniyet hissi, sadakat ve evliliðe baðlýlýk. Güvensiz iliþkilerin de üç özelliði var: Emniyetsizlik, aldatýlma ve çekip gidecekmiþ gibi durma.
Evlilik memnuniyeti iliþkinin güvenli olup olmamasý ile yakýndan iliþkili. Güvenli iliþkilerde evlilik memnuniyeti artarken, güvensiz iliþkilerde ise evlilik memnuniyeti azalýr.
Eþlerin evliliklerinde kendilerini güven ve memnuniyet içinde hissedip hissetmemesi de evliliðe baðlýlýk düzeylerini etkileyerek evli kalmalarýna veya boþanmalarýna eðilim oluþturur.
Güvenli iliþkiler
Emniyet hissi; eþlerin birbirine zarar vermeyeceklerine yönelik algýlarýdýr. Bir eþ diðerini “iyi insan” olarak tanýmlar ve onun kendisini sömürmeyeceðini, þiddet göstermeyeceðini, aksine koruyup destekleyeceði bilir. Eþe karþý korku veya tehdit algýsý yoktur. Sadakat; eþinin kendisine sadýk olduðunu, hayatýna gizli saklý bir baþka kadýn/erkek almayacaðýna dair inanç ve duygularýdýr. Kiþi eþini her an baþka birine kaptýracak gibi bir duygu içinde deðildir.
Evliliðe baðlýlýk ise, bir eþin diðerinden aralarýnda sorun yaþansa dahi, diðerinin evliliði sürdürmek dýþýnda seçeneklere kapalý olduðu, bu evliliðe yatýrýmýnýn güçlü olduðu, eþinin çekip gidecek gibi deðil de kalýcý olduðuna yönelik inanç ve duygularýdýr.
Güvensiz iliþkiler
Emniyetsizlik hissi; bir eþin diðer eþe karþý ekonomik sömürü ve fiziksel þiddet açýsýndan kendini emin hissetmemesidir. Eþ “kötü bir insan” olarak algýlanýr. Eþe karþý korku hissedilir. Kiþi kendini tehdit altýnda hisseder.
Aldatýlma hissi ise; bir eþin hayatýnda baþka bir kadýn/erkek olmasý veya bir eþin bu açýdan güçlü bir þüphe içinde olma halidir. Kiþi eþini baþka birine kaptýrdýðý hissini yaþar. Eþinin kendisini deðil baþka birini tercih ettiðini düþünür. baþka birileri arama eðilimindedir.
Çekip gidecekmiþ gibi durma ise; eþin evliliðe baðlý olmadýðý, her an býrakýp gitme hissi vermesidir.
Evliliðe devam veya ayrýlmayý belirleyen üç faktör
Eþlerin evliliklerini devam ettirme veya boþanma karalarýný alýrken en genel de üç faktörü eþ zamanlý göz önünde bulundururlar. Bunlar; evliliklerinden memnuniyet düzeyleri, boþanmanýn maliyeti ve alternatiflerin çekiciliði düzeyidir.
Evliliðe baðlýlýk; evliliði devam ettirme isteðini gösterir. Evlilikten memnuniyetin yüksek olduðu durumlarda baðlýlýk da yüksek olma eðilimindedir.
Boþanma psikolojik, sosyal, ekonomik, dini ve çocuklar açýsýndan genelde olumsuz maliyetler üretir. Eðer eþ bu maliyetleri yüksek, altýndan kalkýlamaz veya deðer bulmazsa evlilikte kalma eðiliminde olur. Eðer bu maliyetleri karþýlayabileceðini düþünür veya kiþilik olarak bunlarý önemsemezse boþanma eðilimi artar.
Evlilikte kalma veya ayrýlmayý etkileyen faktörlerden biri de, baþka bir eþ alternatifinin olup olmamasý ve bu muhtemel eþin getirisinin çekicilik düzeyidir. Kiþi bu muhtemel adayýn getirilerinin düþük olduðunu hesaplarsa iliþkide kalma düzeyi artarken, getiriyi yüksek olarak algýlarsa ayrýlma olasýlýðý artar.
Sonuç olarak; eþe duyulan güvenin ve evlilik memnuniyetinin yüksek olmasý evliliðe baðlýlýðý arttýrýrken; eþe duyulan güvensizlik ve evliliðin memnuniyetin düþük olmasý evliliðe baðlýlýðý azaltarak boþanmaya eðilim oluþturur.
