Bizde neredeyse her sosyal tartýþma ‘özel hayata müdahale’ sayýlýp ayýplanýrken, Batý Avrupa ve Kuzey Amerika’nýn derdi evlilikleri ve beraberlikleri korumak. Çünkü insanoðlu, tarihte belki de ilk defa olarak evlilik kurumunun yýkýlýþýna þahit oluyor.
Evlilik çaðýndaki insanlar üzerinde yapýlan araþtýrmalara göre AB ve ABD’de boþanmýþ çiftlerin oraný % 50 civarýnda. Yani, evlenen çiftlerin neredeyse yarýsý boþanýyor. AB ortalamasý % 44, ABD ortalamasý % 53. Türkiye’de de boþanmalar hýzla artýyor, evlilik kurumu çözülüyor. Bizde boþanmýþlarýn oraný % 20 civarýnda.
***
Çözülen evliliklerin en önemli etkisi ise çocuklar üzerinde oluyor. Çocuklar artýk sýcak bir yuvaya hasret büyüyorlar. Ýngiltere’de evlilik dýþý doðan çocuk oraný % 47.5’e yükselmiþ. Bu rakam 1988’de % 25, 1979 yýlýnda ise sadece % 11 idi. Uzmanlara göre en fazla 2 yýl içinde Ýngiltere’de evlilik dýþý doðan çocuk oraný % 50’yi geçecek, baþka bir deyiþle evlilik içi doðan çocuklar azýnlýk hale gelecekler.
Child Trend kurumunun araþtýrmalarýna göre (2012) Amerika’da 30 yaþ altý kadýnlarýn yarýdan fazlasý çocuklarýný evlilik dýþýnda doðurmayý tercih ediyor. Þu an için ABD’deki tüm çocuklarýn % 41’i evlilik dýþý, eski tabirle alýrsanýz ‘gayrimeþru çocuk’. Siyahlarda bu oran daha vahim: % 73. Baþka bir tabirle siyah Amerikalýlardan sadece % 27’si anne ve babasýyla birlikte büyüyebiliyor.
Ýzlanda, Ýsveç, Norveç ve Fransa’da ise evlilik dýþý doðan çocuklarýn oranýnda % 50 oraný çoktan aþýlmýþ durumda. Üstelik bu ülkelerde evlilik içi doðanlarýn mühim bir kýsmýnýn göçmen ve azýnlýk çocuklarý olduðu düþünüldüðünde Batý Avrupalýlar arasýnda evliliðin ve evlilikte çocuk doðurmanýn tarihe karýþtýðý söylenebilir. Bu ülkelerde bekâr ve kýsa süreli iliþkiler çaðý çoktan baþlamýþ durumda.
***
Özetleyecek olur isek yeni bir dünya, yeni bir ahlak, yeni bir sosyal iliþkiler aðý inþa ediliyor. Batýlý hükümetler ise bu gidiþattan pek de memnun görünmüyor, çünkü ailenin çözülüþü pek çok sosyal soruna yol açýyor. ‘Single parent’ denilen tek ebeveyn tarafýndan büyütülen çocuklarda pek çok psikolojik sorun ortaya çýkýyor.
Ayrýca araþtýrmalar huzurlu bir aile yanýnda büyüyen çocuklarýn çok daha baþarýlý olduðunu gösteriyor. Daðýlan aile, suç oranlarýný ve toplumsal huzursuzluklarý da tetikliyor. Aileden boþalan yer uyuþturucu ve marjinal zaman geçirme þekilleri ile kapatýlmaya çalýþýlýyor.
Boþanmalarýn sadece sosyal deðil, ekonomik anlamda da olumsuz etkileri olduðu belirtiliyor. Ýngiliz The Relationship Alliance adlý kuruluþun hesaplamalarýna göre Ýngiltere’de boþanan çiftler ve ayrýlan sevgililer nedeniyle ülke her yýl 50 milyar sterlin kaybediyormuþ. Ayrýlýklar kiþiler üzerinde aðýr travmalara yol açarken, kiþiyi yaþamdan soðutuyor, bunun da sosyal hayat kadar ekonomiye de olumsuz etkileri oluyor.
Kimi uzmanlara göre ailenin çöküþü ayný zamanda Batý medeniyetinin de çöküþü olacak.
***
Batýlý hükümetler hem evlilikleri koruyabilmek için ciddi önlemler alýyorlar, hem de çocuk sahibi olmayý teþvik ediyorlar. Evli çiftler daha az vergi ödüyor, vergi konusunda yeni kolaylýklar için düzenlemeler de artýyor. Buna karþýn istatistikler Batý dünyasýnýn bu gidiþattan geri dönmesinin kolay olmadýðýný gösteriyor.
Sanmayýn ki Türkiye bu konuda bir istisnadýr. Rakamlar, eðer önlem alýnmazsa Türkiye’nin de modernleþmeye paralel olarak ayný yolda olduðunu, Türkiye’de de ailenin çözüldüðünü gösteriyor.
