Evlilik kararı bir insan tekinin son noktada kendi başına sorumluluğu üstlenmesi gereken bir mesele. Evlilik süreci ve gidişi çok sayıda faktör ile belirlendiği için sonunu kimsenin görebileceği bir mesele değil. Kimse sonun kararın hayırla veya şerle sonuçlanacağını bilemez. Bu sebeple de karar ve kararın sorumluluğu evlenecek kişiye aittir. Buna rağmen karar sürecinde aile ve yakın dostlarla istişare etmek gereklidir.
Evlilik Karar Süreci Araştırması’nda sorduğum sorulardan biri de “Evlilik kararı alırken aileniz dışında kimseden görüş aldınız mı?” şeklindeydi. Şimdi size bu soruya aldığımız cevaplardan örnekler vereyim.
Bir katılımcı şöyle dedi: “Babam ve annem dışında bizim yaşantılarımıza şahitlik etmiş arkadaşlarımla konuştum. Onlardan akıl aldım, istişare ettim.”
Bir diğer katılımcı şöyle dedi: “Çok yakın ve aynı zamanda benden büyük bir arkadaşıma danıştım. Arkadaşlarımın eşlerine danıştım. Hocalarımdan birine danıştım.”
Başka bir katılımcı şöyle dedi: “Çok yakın bir arkadaşıma danıştım. Diğerlerine daha çok kararımı söyledim. Arkadaşımın yaklaşımı olumlu oldu. Beni biraz daha tanımaya teşvik etti. Bizim benzer olduğumuzu söyledi. Görüşmeyi sürdürmemin iyi olacağını söyledi.”
Bir başkası şöyle dedi: “Abi diyebileceğim, fikrine değer verdiğim kişilere danıştım. Yaklaşımları olumlu oldu.”
Diğer bir katılımcı şöyle dedi: “Beni eşimle tanıştıran kuzenim, halam ve eniştemden fikir aldım. Onlar süreci destekledi.”
***
Tanışarak evlenen bir karı kocanın ikisi de başkalarından görüş almadım dedi: “Biz zaten okul bitince evleneceğiz kafasıyla hep konuştuğumuz için, okul bitmeye yaklaştığında bu durum zaten belliydi. Kimseye danışmadım.”
Bir başka katılımcı şöyle dedi: “Bizi tanıştıran çift evlilik karar alma sürecinde de bize eşlik etti. Birçok aşamada onlarla konuştuk. Çünkü onlarda sorumluluk hissediyordu.”
Bir başka katılımcı şöyle dedi:” Dayım sürecime eşlik etti. Mesela “sevmediğin bir huyu varsa evlendikten sonra geçer deme çünkü geçmeyecek. Onu o şekilde kabullenebiliyorsan onunla evlen” demişti.”
Bir başka katılımcı şöyle anlattı: “Yakın arkadaşlarımla fikir alışverişinde bulundum. Yıllardır bu konuları hep konuşurduk. Ben onların yanında hep eşimden iyilikleri ile bahsettiğimden, onlarda “abi bu kızı kaçırma” dediler.”
***
Evlilik kararı öncesi yakınlara danışma fonksiyonel: Bu bulgular, evlilik karar alma sürecinde kişiler aileleri dışında genellikle formel veya informel başka kişilerden de görüş alındığını gösteriyor. Görüş alınan kişi bazen tanıştıran kişiler bazen yakın arkadaşlar bazen de birinci derece akrabalar oluyor.
Araştırmamızın ön bulgularına göre, tanıştırılma usulü ile olan evliliklerde tanışma usulü ile olan evliliklere göre yakın çevresinden görüş alma daha yaygın görülüyor. Tanışma usulü ile evlenen kişilerin de çoğunluğu danışmayı kullanıyor. Benim kanaatime göre de evlilik kararı öncesinde üç kişiyle istişare etmek kararın doğruluğunu arttırabilir.
