Nasýl kiþilerin profili çýkarýlabilirse, evliliklerinde profili çýkarýlabilir. Özellikle iþ dünyasýnda kiþinin özelliklerini ve iþin uyumunu saðlamak için bir dizi testler yapýlýr. Bu testler bazen kiþilik ve tutum profilini çýkarýrken bazen de kiþinin güçlü ve zayýf taraflarýný ortaya çýkarmaya çalýþýr. Amaç kiþinin iþ performansý ve iþle uyumu açýsýndan ön deðerlendirme yapmaktýr.
Veya bir terapiste baþvurduðunuzda terapist sizi anlamak için kiþilik özelliklerinizi, zekanýzý, hayata karþý tutumlarýnýzý anlamaya çalýþýr. Amaç size yardým edebilmek için sizin ruhsal saðlýk açýsýndan zayýf ve güçlü taraflarýnýzý anlamaktýr.
Evliliklerin, eþlerin birbiriyle etkileþim paterninin de benzer þekilde profili çýkarýlabilir. Bu iþ tek bir bireyi deðerlendirmek kadar kolay olmasa da pekâlâ yapýlabilir. Zor olmasý iki ayrý bireyin profil analizi ve bu iki kiþinin yakýn çevreyi de iþin içine katarak nasýl etkileþtiðini anlamanýn gerekmesidir.
Evlilikler üzerine insanlýðýn tarihsel bir birikimi var. Üzerine de 70 yýllýk evlilik terapileri ve araþtýrmalarýnýn birikimi eklenmiþ durumda. Mutlak olmasa da evliliklerin hallerini deðerlendirebilecek bir analiz çerçevesine sahibiz.
Evlilikleri deðerlendirme iþini sadece bu iþin profesyonelleri yapmýyor. Aslýnda gündelik hayatta kiþiler de hem kendi evlilikleri hem de baþkalarýnýn evlilikleri için yapýyor. Evliliklerin iç dünyasýný yakýndan bakmadan her zaman anlamak zor ise de bir þekilde dýþarýya yansýmalarý da var. Hem iyi evlilikler hem kötü evlilikler dýþarýya izlenim veriyor. Örneðin araþtýrmacýlar çevrelerindeki kiþilere “evliliklerinin iyi olduðunu düþündüðünüz bir çift ismi verebilir misiniz” diye sorduðunda, kiþiler birkaç çiftin ismini verebiliyor.
Þimdi gelin ayný þeyi sizle birlikte yapalým. 10 dakikanýzý ayýrýn, elinize kâðýt kalem alýn, kâðýda “oldukça iyi, iyi, orta, kötü, oldukça kötü” þeklinde bir spektrum çizin, sonra çevrenizde bir düzeyde bildiðiniz evliliklerden 10 tanesini bu spektrumun bir yerine koyun ve neden böyle iþaretlediðiniz üzerine düþünün. Özellikle de mutlu ve oldukça mutlu olanlarýn üzerine düþünmeye daha fazla vakit ayýrýn. Eðer imkân varsa da bu kiþilere hikayelerini sorun. Tüm bunlarý yaparken amaç o kiþilerin evliliklerine burnumuzu sokmak veya onlara düþüncelerimizi yansýtmak olmamalý. Bu sadece kendi adýmýza bir anlama çabasý olmalý.
Benim evlilikleri analiz etmede kullandýðým 7 ana kategori var. Aslýnda bu 7 kategori alt unsurlarý ile deðerlendirildiðinde yüzlerce unsurun dikkate alýnmasý anlamýna geliyor. Bu kadar çok unsur pratikte analiz yapmayý zorlaþtýrýyor. Bir þeyleri içinden çýkýlmaz hale getirmeden anlamayý baþarmalýyýz. Benim kullandýðým analiz çerçevesini “Mutlu Evliliklerin 7 Özelliði” baþlýklý kitabýmda yazdým.
Benim evlilikleri anlamaya çalýþýrken sorduðum ana sorular þöyle:
1- Eþler evliliklerini ve eþlerini nasýl algýlýyor?
2- Birbirlerinden farklý olduklarý özellikleri üzerinden kavga mý ediyorlar yoksa uyum mu saðlamýþlar?
3- Aralarýndaki sorunlarý nasýl ele alýyorlar?
4- Yaþadýklarý sorunlardan sonra küsüp birbirlerinden uzaklaþýyorlar mý yoksa kýsa sürede barýþýp birbirlerine yöneliyorlar mý?
5- Cinsel olarak doyum içindeler mi yoksa cinsel açlýk mý çekiyorlar?
6- Eþ olmaktan kaynaklanan gündelik hayat sorunlarý üzerinden kavga mý ediyorlar yoksa bu alanlarda uzlaþma saðlýyorlar mý?
7- Birbirleri ile muhabbet etmek ve vakit geçirmekten hoþlanýyorlar mý yoksa arkadaþlýk edemeyip iki ayrý hayat mý yaþýyorlar?
