Eþ iliþkilerinde sorunlar genellikle iki taraflýdýr. Bu yüzden evlilik terapistleri hem eþler arasý olup bitenlerin hem anlaþýlmasýnda hem de çözümünde iki taraflý yaklaþýmý esas alýrlar. Bu yaklaþýmda “kim haklý?” sorusu yerine, bu halin oluþmasýnda “iki taraf birbirini nasýl etkiliyor da bu durum oluþuyor?” yaklaþýmý esas alýnýr.
Fakat bazen de eþler ya bireysel patolojilerinden ya da evlilik sorunlarýna aþýrý ve uygunsuz tepkiler vererek “kýrmýzý kartlýk hareketler” yaparlar. Bu tür durumlarýn iyileþmesi ancak bu kýrmýzý kartlýk hareketi yapan eþin mutlak sorumluluðu alýp, özür dileyip, deðiþim için çaba göstermesi sonucunda mümkün olur. Futbolda kýrmýzý kartlýk hareket kiþinin futbol hayatýný bitirme anlamýna gelmez ama kimin aðýr hata yaptýðýný gösterir.
Evlilikte kýrmýzý kartlýk hareketlere þunlar örnek verilebilir: Eþi aþaðýlamak ve küçük görmek, kendi ailesi ile birlik olup eþini yalnýz býrakmak, dayak, alkol / uyuþturucu madde / kumar / oyun / sosyal medya baðýmlýlýklarý, cinselliðe zorlamak veya cinselliði terk etmek, ev ve ailenin dýþýnda bir hayat kurmak, sadakatsizlik göstermek, eþin maddi imkanlarýný sömürmek veya eþi parasýz býrakmak, çalýþmayýp evin geçimi için uðraþmamak.
***
Eþi aþaðýlamak ve küçük görmek: Eþi aþaðýlamak ve küçük görmek tüm yakýn iliþkilerde olduðu gibi eþ iliþkilerinde de yýkýcý etki gösterir. Aþaðýlanan kiþide diðer eþe karþý kýzgýnlýk, küskünlük, öfke, isyan, deðersizlik, güvensizlik gibi güçlü duygular oluþur. Aþaðýlanan eþ genellikle ya karþý saldýrýya geçerek evde sürekli kavga haline katký saðlar hale gelir ya da sinerek iç dünyasýna kapanarak ruhsal rahatsýzlýk geliþtirir.
Kendi ailesi ile birlik olup eþini yalnýz býrakmak: Evlilik baðý diðer tüm sosyal baðlardan daha güçlü bir baðdýr. Evlenen kiþiler birbirleri için esas kiþi haline gelmiþ olurlar. Esas ittifakýn eþ yerine kendi ailesi ile olmaya devam etmesi eþ iliþkisini bozar. Özellikle erkeðin kendi ailesi ile ittifak kurarak, eþini kendi ailesinin içinde eritmeye çalýþmasý ve aile emrinde bir hizmetli haline dönüþtürmesi eþ iliþkisini aðýr derce bozar.
Dayak: Eþe karþý þiddetin farklý biçimleri var. Bazý kiþiler hayatlarýnda herkese karþý þiddet uygulamaya yatkýn oluyorlar. Bu kavgacý tipler, dövüþ ve kavga ile iþ halletmeye alýþýklar. Bu kiþiler kendilerince çocuklarýný da eþlerini de döverek terbiye etmeye çalýþýyorlar. Eþe karþý dayaðý eþi kontrol siyaseti olarak kullanmak her zaman evliliðe aðýr zarar verir.
Alkol, madde, kumar, oyun ve sosyal medya baðýmlýlýklarý: Eþlerden birinde baðýmlýlýk olmasý evlilikleri olumsuz etkiler. Kiþi baðýmlý olduðu þeyin ekseninde yaþayarak, eþi ve ailesini ihmal eder. Zamanýný, parasýný ve emeðini ailesine deðil baðýmlý olduðu þeye harcar. Böylece aile düzeni bozulur. Evlilik iliþkisi zarar görür.
Cinselliðe zorlamak veya cinselliði terk etmek: Cinsellik bir evlilik iliþkisinin önemli bir parçasýdýr. Eþler arasýndaki hem yakýnlýðý gösterir hem de yakýnlaþmayý saðlar. Cinsellik alanýnda iki uç davranýþ evliliðe zarar verir. Eþi zorla cinselliðe zorlamak, eþte tecavüz edilmiþ gibi bir ruh haline sokabilir. Diðer uç ise cinsellikten tamamen uzaklaþmaktýr. Eþle cinsel yaþantýdan tamamen uzaklaþmak diðer eþte istenmemek, deðersizlik, beðenilmemek, dýþlanmak gibi güçlü duygulara sebep olabilir.
Bu konuya önümdeki yazýmda devam edeceðim.
