Ailenin ciddi bir dönüþüme uðradýðý bir yüzyýlda yaþýyoruz. Geniþ aileden çekirdek aileye doðru olan dönüþüm devam ederek, çekirdek ailenin de parçalanmasýna gidiyor. Bu deðiþim bir kýsým liberal bakýþý olanlar tarafýndan doðal ve kaçýnýlmaz olarak görülürken, daha önemli oranda insan bu deðiþimi endiþe verici olarak buluyor. Ailenin bu dramatik deðiþimini, hatta eriyiþini endiþe verici bulanlar, “ailenin çözülme sürecini nasýl deðiþtirebiliriz” sorusunu soruyorlar.
Aileyi önemseyenler ailenin makro ve mikro ölçekte desteklenmesi gerektiðini düþünüyorlar. Ailenin desteklenmesi, bir uçta hükümetler düzeyinde sosyal politikalar düzeyinde olmasý gerekirken, diðer uçta aile üyeleri arasýndaki iliþkinin geliþtirilmesini saðlayacak becerilerin öðretilmesini gerektiriyor.
Evlilikleri güçlendirme eðitimleri terapi deðildir: “Evlilikleri güçlendirme” kavramý normali geliþtirmeyi tanýmlar. “Saðlýklý yaþam” kavramýnýn, evlilik alanýndaki karþýlýðýdýr. Eþlere daha iyi bir evliliðe sahip olmalarý için öðretilecek bilgileri, verilecek tavsiyeleri ve kazandýrýlacak becerileri tanýmlar. “Evlilikleri güçlendirme eðitimleri” Türkiye için yeni bir kavram iken, Batý’da 1960’lý yýllarda boþanmalarýn artmasýna karþý, kilise önderliðinde baþlayan daha sonra yaygýnlaþan bir hareketi tanýmlar.
Eþlerin hangi becerileri kazanmasý iþlerine yarar: Evlilik eðitimlerinde “hangi bilginin, tavsiyenin veya becerinin öðretilmesi iþe yarar” sorusu önemlidir. Bazý eðitim programlarý iletiþim becerilerini öðretmeyi ön planda tutarken, bazý programlar davranýþlarý deðiþtirmeyi ön planda tutabilir. Amerika örneðinde birbirleriyle bazý özellikleri ile örtüþen, bazý özellikleri ile ayrýþan öne çýkmýþ en az 8-10 civarýnda ayrý program vardýr.
***
Eþlere öðretilecek 7 beceri: Son bir kaç yýldýr “evlilikleri güçlendirme eðitim programý” hazýrlamak için uðraþýyorum. Mayýs ayý içinde ilk uygulamayý yapmayý planlýyorum. Geliþtirdiðim program ile eþlere þu yedi beceriyi öðretmeyi hedefliyorum: Eþlerin birbirlerine bakýþlarýný olumlu yönde geliþtirmek, aralarýndaki mizaç farklýlýklarýný yönetebilmek, sorunlarýný yýkýcý kavgaya dönüþtürmemek, uzun süreli küs kalmamak, cinsel hayatlarýný devam ettirmek, ortak yaþamdan kaynaklanan sorunlarda uzlaþabilmek ve arkadaþlýklarýný devam ettirebilmek.
Eþ eðitiminde televizyon mu yüz yüze eðitim mi daha etkili: Eþ iliþkilerini geliþtirmek için kafa yoranlarýn aklýna ilk olarak televizyon geliyor. Dizilere yön vermek, eðitici programlar yayýnlatmak popüler fikirler. Ben bu görüþlerin deðiþmesi gerektiðini düþünüyorum. Benim görüþüm; “mesajlarý üzerine iyi çalýþýlmýþ ve iyi paketlenmiþ evlilik eðitim programlarýnýn”, “yüz yüze eðitimlerle” toplumsal katmanlara yayýlmasý þeklinde.
Televizyonun kitlelere ulaþmada bir avantajý olsa bile, eþlerin iþine yarayacak becerilerin öðretilmesinde iyi mecra olmadýðý kanaatindeyim. Nitekim þu ana kadar ailelerin gerçekten iþine yarayacak çok az sayýda format üretilebildi. Bu formatlarýn da yaþam süresi kýsa oldu. Evliliklerle ilgili olumlu katký yapmak isteyenlerin yüz yüze eðitimlere yönelmesi gerektiðini düþünüyorum. Bu durum siyasal kampanyalarda sýrf medya üzerinden çalýþmakla sahaya inip insanlarla yüz yüze etkileþim halinde olmanýn gerilimine benzer. En iyisi iki imkanýn birlikte kullanýlmasý iken, yüz yüze olanýn daha etkin olacaðý kanaatindeyim. Mayýs ayýndan itibaren ben bunu yapmaya çalýþacaðým.
