Alýþkanlýk, tekrar tekrar yaptýðýmýz þeyleri gösterir. Nasýl bireysel hayatlarýmýzda alýþkanlýklarýmýz var ve bu alýþkanlýklar hayatýmýzý etkilerse, evliliklerde de alýþkanlýklar oluþur. Eþler bazý tutum ve davranýþlarý tekrar tekrar yapma eðiliminde olurlar. Ýþte eþlerin bu alýþkanlýklarý evlilikleri olumlu veya olumsuz etkiler. Þimdi size bir dizi evliliklerde görülen alýþkanlýklardan bahsedeceðim.
Ayrýlma ve bir araya gelme seremonilerinin olup olmamasý: Ýnsanlarýn bir araya gelirken ve ayrýlýrken birbirlerine karþý sözleri, duygu ifadeleri, dokunma gibi beden hareketleri duygusal ve sosyal yakýnlýklarýný gösterir. Yabancý veya mesafeli olduðumuz kiþilere daha az söz, daha soðuk duygu ve daha fazla fiziksel mesafe koyarken; yakýn olduðumuz kiþilere daha fazla söz, daha sýcak ve fiziksel olarak daha dokunma eðiliminde oluruz. Eþlerin sabah birbirinden ayrýlýrken ve akþam bir araya gelirken ki seremonileri az sözle, soðuk ve mesafeli olabileceði gibi; olumlu bol söz, sýcak ve dokunma içeren yakýnlýkta da olabilir. Eþlerin, gün için de ayrýlýrken ve bir araya gelirken hoþ sözler, sýcak duygular ve dokunma içeren alýþkanlýklar geliþtirmesi evliliklerini olumlu etkiler.
***
Eþlerin birbirlerine beðenilerini söyleyip söylememesi: Ýnsan iliþkilerinin temel dinamiði kiþilerarasý duygulardýr. Eþ iliþkilerinde ise duygular daha da kritik bir meseledir. Evliliklerde eþlerin birbirleriyle ilgili çok sayýda alanda kanaatleri ve hoþlandýklarý veya hoþlanmadýklarý taraflar olur. Eðer eþler birbirlerine olumsuz taraflarý iletme alýþkanlýðýna sahiplerse, evlilik bu halden olumsuz etkilenir. Halbuki eþler birbirleri ile ilgili beðenilerini paylaþma alýþkanlýðýna sahiplerse, evliliðin seyri olumlu etkilenir. Dengeli davranýþ þöyle olabilir: Sorun gördüðün þeyler için sakince geri bildirim ver, takdir ve beðenilerini sýk ve güçlü ifade et!
Eþlerin uyanýklýk ve uyku ritimlerinin uyumlu olup olmamasý: Eþlerin hayat ritminin birbiriyle uyumlu olup olmamasý, evliliðin seyrini etkiler. Eþlerin normalde beraber yataða girip, beraber uyanmasý gerekir. Eðer ritim bu þekilde uyumlu ise, daha fazla konuþma, beden temasý ve cinsellik oluþur. Eðer biri uyurken diðeri baþka bir odada ayakta ise, genellikle daha az konuþma, dokunma ve cinsellik yaþanýr. Özellikle sabahlarý beraber uyanýp kahvaltýyý beraber yapmama, sabahlarý ayrýlma seremonisini de bozar.
***
Zaten ayrý hayat ritmi genellikle eþler arasý duygusal uzaklaþmaktan sonra baþlar ve bu hal duygusal mesafeyi daha da arttýrýr. Bazen de ayrý hayat ritmi eþler arasý soruna baðlý deðildir. Daha çok kiþilerin uyku, meþguliyet ve iþleriyle iliþkilidir. Bu durumda da eþler arasý etkileþimi azalttýðý için genellikle olumsuz etkide bulunur. O zaman þöyle bir tavsiyede bulunulabilir: Eþinle beraber uyu, beraber uyan!
Evde çorbanýn kaynayýp kaynamamasý: Modernleþme ile birlikte ev dýþýnda yemek yeme veya eve yemeðin gelme sýklýðý artar. Eðer dýþarýda yemek yeme veya dýþarýdan yemek isteme baskýn beslenme alýþkanlýðý haline gelirse, bu durum aile havasýný olumsuz etkileyebilir. Aile olmak, evde çorbanýn kaynamasý ile yakýndan iliþkilidir. Evde yemek yapýlmasý hem eþler hem çocuklar için daha saðlýklý beslenme göstergesi olmakla beraber, ayný zaman da aile olmanýn psikolojik unsurudur. Damak tatlarýmýz ayný zamanda zihinsel hafýzalarýmýzdýr. Annemizin yemekleri ile oluþan damak tadý, bize verilen emekle beraber paketlenerek ev algýmýzý inþa eder.
Ailece dýþarýda bir etkinlikle beraber yemek yemek, zaman zaman dýþarýdan yemek istemek evin baskýn alýþkanlýðý haline gelmedikçe sorun olmaz. Sorun, evde çorba tenceresinin kaynamasýnýn baskýn alýþkanlýk halinden çýkmasýyla baþlar.
Evliliklerdeki alýþkanlýklar meselesine devam edeceðim.
