Geçen hafta G-8 toplantýsý vesilesiyle vurguladýðýmýz Suriye rahatsýzlýklarýna ve boþluklarýna birkaç karþýlýk geldi.
Direniþçilere ABD silah yardýmýnýn yetersiz kalacaðýna ve silah eðitiminin aylar alacaðýna dikkati çekmiþtik. Hemen ardýndan CIA’nýn direniþçileri kasýmdan beri Rus yapýmý uçaksavar ve tanksavar silahlarý üzerinde eðittiði, el altýndan ABD medyasýna duyuruldu.
Direniþçilere eðitimin 4 haftalýk hýzlandýrýlmýþ kurslarla verildiði de belirtildi. Yani hýzlý gerilla kursu varmýþ.
Rus malý silahlar olmasý hem Suriye ordusunun da Rus silahlarýyla donatýlmasýndan. Yani uygun bir depoya girilirse, orada silah var. Ayrýca Libya’dan gelen-gelecek silahlar Rus malý...
Direniþçilerin elinde aðýr silah olmamasý sorundu. Yine hafta sonu itibariyle direniþçiler -askeri dengeyi deðiþtirecek- yeni silahlar teslim aldýklarýný duyurdular. Hatta yenileri de gelecek- dediler. Teslim alýnan silahlar, daha önce istenenlermiþ. Yani uçaksavar ve tanksavar silahlarýnýn gelmeye baþladýðý anlaþýlýyor. ABD aðýr silahlarýn hangi gruplara gideceði konusunda hassas. Bu yoldaki kaygýlarýn da aþýldýðý anlaþýlýyor. Silahlar muhtemelen güvenilir ekiplere teslim edildi. Bu -dengeyi deðiþtirme- meselesi þimdilik net deðil, arazideki duruma bakmak gerekiyor.
G-8’in diplomatik zemininin Rusya tarafýndan zaptedilmesinden geçen hafta memnun olmamýþtýk. Önceki gün Katar’daki Suriye’nin Dostlarý toplantýsý 11 ülkeyi bir araya getirdi ve orada ‘G-8 olmamýþ gibi’ davranýldý, yani G-8 unutuldu... Bu toplantýda ABD, Almanya, BAE, Fransa, Ýngiltere, Ýtalya, Katar, Mýsýr, Suudi Arabistan, Türkiye, Ürdün vardý.
ABD Dýþiþleri Bakaný tutarlýlýk uðruna Cenevre sürecine atýfta bulundu. Ama asýl vurgu evsahibi Katar’ýn Baþbakaný Þeyh Hamad’dan geldi: Þam rejimini uzlaþmaya razý etmek için, adalet için güç kullanýmý gerekiyor. BM Güvenlik Konseyi’nin görüþ ayrýlýklarýný gidermesini bekleyemeyiz.
Ayrýca toplantýda askeri zafer planlanmadýðý, hâlâ diplomatik çözüm istendiði, ancak Beþar Esed uzantýlarýnýn bu çözümde yer alamayacaðý vurgulandý. ABD, Rusya ile itiþmemek için, Cenevre sürecine baðlý olduðunu tekrarlýyor. Katar’da da buna destek saðladý. Ama Cenevre konferansý da þimdi eylüle kaldý. Rusya hâlâ avantajlý konumda.
Katar toplantýsýnda Direniþçilere silah vaatlerinde yükseliþ yaþandý. 11 ülkeden 5’i -hemen- silah vermeyi teyid etti. 4’ü -Þimdi lojistik destek verelim, sonra da silaha geçeriz- dedi... Beþ artý dört eþittir dokuz.. Yani iki ülkeden ses çýkmamýþ. Onlar da Almanya ve Ýtalya... Hatta Almanya hiç silah verilmemesi için giriþim yapmýþ, ama herhalde sonra hangi toplantýda olduklarýný fark edip sustular.
Bu arada Katar Baþbakaný Þeyh Hamad -Suriye’de arazideki durumu deðiþtirmek üzere gizli adýmlar atýlacaðýný- söyledi. Bu gizli adýmlarýn silah ve direniþçilerin siyasi-ideolojik yapýlanmasýyla ilgili olduðu düþünülebilir.
Sonuçta Suriye, Türkiye için hâlâa en büyük potansiyel risktir. Þu anda Türkiye’de tartýþýlan konularýn seyrini deðiþtirecek önemde bir risktir. Bu risk direniþçilerin yeniden Þam’a karþý arazide inisiyatif elde etmeleri ve Halep ve çevresini koruyabilmeleri halinde kýsmen azalacaktýr. Ancak mevcut durumun sürdürülemez olmasý, Suriye krizinin sonunun görünmemesi, rahatsýzlýk vesilesidir. NATO ülkelerinin Suriye’ye müdahale önceliði yoktur. Suriye için Katar’da masaya oturan 11 ülke için bile hesaplar, hedefler ve öncelikler farklýdýr. Bölge ülkeleri sorunun uzamasýný istemiyor, bunun maliyetini bire bir yaþýyorlar. Bölge dýþýndakilerin ise zaman kaygýsý ve acelesi yok. Trajedi burada baþlýyor.
twitter.com/selimatalayny
