Biraz önce izlediðimde YouTube üzerinden ulaþan 19 milyon 957 bin 643. meraklý olmuþtum; önceki yarým-cümleyi yazdýktan sonra yeniden baktým, benimle birlikte 20 bine yakýn kiþi daha izlemiþ Ýngiliz gencinin ‘Look up’ (‘baþýný kaldýr’) isimli videosunu... 25 Nisan’dan buyana 20 milyon insan...
Gary Turk’ün þiirsel mesajý çok açýk: Bugünün genci elektronik cihazlara baðýmlýlýðý yüzünden ‘insan’ olma özelliklerinden çoðunu kaybediyor ve kalabalýk içinde yalnýzlaþýyor... “Telefonlarýmýz akýllandýkça bizler aptallaþýyoruz” diyor Gary...
Mesaj basit olmasýna basit, ama önemli. Yanyana yaþadýðý halde birbirleriyle iliþkisi giderek sanallaþan, yüzyüze geldiðinde bile elektronik cihazlarýndan uzak kalamayan bir insan sürüsüne dönüþüyoruz... Bugünün bebekleri tabletli ortamlara doðuyor ve sokaðý tanýmadan büyüyorlar...
Dünyanýn dört bir tarafýndan 20 milyon kiþi, içlerinden birinin kopardýðý feryadý, yine sanal dünyanýn saðladýðý imkâný kullanarak iþitiyor.
Bunu bir kenara not edin...
Eþ zamanlý bir geliþme de kitap dünyasýnda yaþanýyor. Sýnýrlý bir ilgiyle karþýlaþacaðý beklentisiyle bir üniversite yayýnevi (Harvard University Press) tarafýndan yayýnlanmýþ, Fransýz ekonomi profesörü Thomas Piketty’nin yazdýðý ‘Capital in the Twenty-First Century’ (‘21. Yüzyýlda Kapital’) adlý eser, baþta ABD olmak üzere, Batý’da kapýþ kapýþ gidiyor...
Matbaalar 700 sayfalýk eseri kitapçýlara yetiþtiremiyor. Ýnternet kitapçýsý Amazon kitapla ilgili sayfasýna günler öncesinden “Geçici olarak elimizde yok, sipariþ verin, gelince gönderelim” duyurusunu koydu. Çok meraklý olanlar ancak e-kitap olarak indirip okuyabiliyor.
Kimi, yazarýnýn ‘solcu’ kimliði ve adýndaki ‘kapital’ sözcüðünden hareketle Karl Marx’la ilinti kurarak kitaba önyargýyla yaklaþsa da, Piketty’nin tezinin Marksizm ile bir iliþkisi yok. Kendisiyle yapýlmýþ bir röportajda, Piketty, Marx’la ve özellikle de baþeseri ‘Kapital’le gözünü yormadýðýný, kitabýnýn kolay ulaþýlabilir verilere dayandýðýný açýkça söylemiþ...
Fransýz profesörün ‘Kapital’ kitabýnýn tezi karmaþýk deðil: Bütün aksine iddialara raðmen, geliþmiþ ülkelerde gelir dengesizliði fakirlerin aleyhine; fakirlerle zenginlerin gelirlerinin arasý açýldýkça açýlýyor. Dünya gelirinin yüzde 25’ine hükmeden ABD’de, nüfusun yüzde 1’i ülke gelirinin yüzde 20’sini alýyor... Bu oran 32 yýlda yüzde 10’dan yüzde 20’ye çýkmýþ bulunuyor... Gelir artýyor, ama artan gelirin yarýsý nüfusun yüzde 10’unu teþkil eden zenginlere gidiveriyor...
Oranlar deðiþse de hemen her ülkede gelir daðýlýmýndaki adaletsizlik günümüzde dayanýlmaz boyutlara ulaþmýþ durumda.
‘Yüzyýlýn eseri’ adý verilen kitapta iþlenen tezin izlerini hemen bütün ülkelerde önceki gün açýklanan gelir vergisi rekortmenleri listesine bakýp Türkiye’de de bulmak mümkün...
Amazonkitabýn etkisini azaltmak için özel bir çaba gösterildiðinden, kitabý edinmediði ve okumadýðý halde hakkýnda olumsuz kanaatler bildirip ‘0’ puan vermeye kalkýþanlarýn varlýðýndan söz ediyor; müþterilerini uyarýyor...
Ne oluyor?
Pikettyve Turk gibi erken uyananlardan feryatlar ve çýðlýklar duyuyoruz dünyamýzýn gittiði istikametle ilgili, ama içine düþülen kýskaçtan çýkýþ ve kurtulma yolunda henüz ciddi siyasi çabalar görmüyoruz.
Esas ona ihtiyaç var
