2020 yýlýnýn en fazla konuþulan, tartýþýlan ve toplumu etkileyen olayýnýn Koronavirüs olduðunu söylersek abartmýþ olmayýz.
Çalýþanlarýn bu süreçte daha fazla olumsuz etkilenmemesi için 17 Kasým 2020 tarihine kadar fesih yasaðý uzatýlmýþ olup, iþverenler belli bazý durumlar haricinde fesih yasaðý kapsamýnda iþçi çýkartamamaktadýr. Sayýn Cumhurbaþkaný’mýzýn bu süreyi 30.06.2021 tarihine kadar uzatma yetkisi vardýr.
Ýþ Kanunu Madde 25/II’de düzenlenen ‘’Ýþçinin Ahlak ve Ýyi niyet Kurallarýna Aykýrý Davranýþlarý’’ fesih yasaðýnýn dýþýnda tutulmuþtur.
Ayrýca belirli süreli iþ ve hizmet sözleþmelerinde sürenin sona ermesi, iþ yerinin herhangi bir sebeple kapanmasý ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuata göre yapýlan her türlü hizmet alýmlarý ile yapým iþlerinde iþin sona ermesi halleri, fesih yasaðýnýn istisnalarý kapsamýna alýnmýþtýr.
Ýþveren yasaða aykýrý olarak fesih yapar ise fesih tarihindeki brüt asgari ücret tutarýnda idari para cezasý ile cezalandýrýlacaktýr.
Yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklý zorlayýcý sebep gerekçesiyle yapýlan kýsa çalýþma baþvurularýnda iþ yerinde kýsa çalýþma uygulanan dönemde 4857 sayýlý Kanunun 25 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (II) numaralý bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydýyla iþveren tarafýndan iþçi çýkarýlmamasý gerektiði hükme baðlanmýþtýr.
Ýþçinin iþ güvencesi var
Ýþ Kanununa göre, Otuz veya daha fazla iþçi çalýþtýran iþyerlerinde en az altý aylýk kýdemi olan iþçinin belirsiz süreli iþ sözleþmesini fesheden iþveren, iþçinin yeterliliðinden veya davranýþlarýndan ya da iþletmenin, iþyerinin veya iþin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadýr. Yer altý iþlerinde çalýþan iþçilerde kýdem þartý aranmamaktadýr. Ýþletmenin bütününü sevk ve idare eden iþveren vekili ve yardýmcýlarý ile iþyerinin bütününü sevk ve idare eden ve iþçiyi iþe alma ve iþten çýkarma yetkisi bulunan iþveren vekilleri hakkýnda bu madde, 19 ve 21 inci maddeler ile 25 inci maddenin son fýkrasý uygulanmaz.
Özellikle aþaðýdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluþturmaz:
a) Sendika üyeliði veya çalýþma saatleri dýþýnda veya iþverenin rýzasý ile çalýþma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katýlmak.
b) Ýþyeri sendika temsilciliði yapmak.
c) Mevzuattan veya sözleþmeden doðan haklarýný takip veya yükümlülüklerini yerine getirmek için iþveren aleyhine idari veya adli makamlara baþvurmak veya bu hususta baþlatýlmýþ sürece katýlmak.
d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doðum, din, siyasi görüþ ve benzeri nedenler.
e) 74 üncü maddede öngörülen ve kadýn iþçilerin çalýþtýrýlmasýnýn yasak olduðu sürelerde iþe gelmemek.
f) Hastalýk veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaralý bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde iþe geçici devamsýzlýk.
c) Mevzuattan veya sözleþmeden doðan haklarýný takip veya yükümlülüklerini yerine iþyerinde çalýþan iþçi sayýsý, bu iþyerlerinde çalýþan toplam iþçi sayýsýna göre belirlenir.
Ýþ sözleþmesi feshedilen iþçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediði veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadýðý iddiasý ile fesih bildiriminin tebliði tarihinden itibaren bir ay içinde iþe iade talebiyle, Ýþ Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarýnca arabulucuya baþvurmak zorundadýr. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaþmaya varýlamamasý hâlinde, son tutanaðýn düzenlendiði tarihten itibaren, iki hafta içinde iþ mahkemesinde dava açýlabilir. Taraflar anlaþýrlarsa uyuþmazlýk ayný sürede iþ mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilir. Arabulucuya baþvurmaksýzýn doðrudan dava açýlmasý sebebiyle davanýn usulden reddi hâlinde ret kararý taraflara resen teblið edilir. Kesinleþen ret kararýnýn da resen tebliðinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya baþvurulabilir.
Feshin geçerli bir sebebe dayandýðýný ispat yükümlülüðü iþverene aittir. Ýþçi, feshin baþka bir sebebe dayandýðýný iddia ettiði takdirde, bu iddiasýný ispatla yükümlüdür.
