Yurdun hemen her bölgesinde yemeðin þenliklerle buluþtuðu etkinlikler olan ‘festivalleri’ üniversitelerin gastronomi bölümü baþkanlarýyla konuþtuk.
Yerel bir deðerin; þenlikler, yarýþmalar, gösterilerle sarmalanarak her sene düzenli olarak tekrar edilmesi ile hayat bulan festivaller yemek baþlýðý altýnda toplandýðýnda daha da dikkat çekiyor. Antik Mýsýr’dan günümüze hemen her coðrafyada topluluklarý bir araya getiren festivallerin yapýlmasý oldukça sevilen eski bir gelenek. Günümüz teknolojisiyle sosyal medya aðlarýnýn yayýlma hýzýný da düþünürsek, dünyanýn bir ucundaki festivallere dileyen herkesin katýlabildiði bir dünyadayýz. Yerel malzemeyi ve bölgeyi tanýtmak amacý güden bu festivaller kimi zaman oldukça ilginç konularla karþýmýza çýkabiliyor.
1445 yýlýndan bu yana Ýngiltere’de 350 metrelik parkuru ellerinde kýzgýn pancake tavasý ile koþarak yaþatýlan Oley Pancake Festivali gibi. Bu tip ilginç hatta tuhaf festivallerin koca bir listesini çýkarmak mümkün. Ýnsanlar eðlendiði sürece bu festivaller yaþayacak.
Haydi festivale
Diðer taraftan bölgeye katma deðer kazandýran prestijli festivallerin ulusal, hatta uluslararasý yaygýnlaþmasý tanýtým ve turizm için gerçekten büyük bir güç.
Ýlkbahar geldiðinde bizim de festival programýmýz oldukça hareketleniyor ve sonbahara kadar bu hareketlilik devam ediyor. Türkiye’de bir çok bölge örneðin; Alaçatý, otuyla; Ayvalýk, zeytiniyle; Adana, portakal çiçeðiyle; Urla, enginarýyla; Tekirdað, kirazýyla karþýmýza çýkýyor. Bu yazýma vesile olan þey ise, Alaçatý Ot Festivali ile yine ayný bölgeye yakýn Urla Enginar Festivali’nin arasýndaki büyük uçurumdur. Neredeyse birbirinin negatif kopyasý olan bu iki festivalden birinde iþler ne kadar doðruysa, ötekisinde de o kadar yanlýþ yapýlýyor. Alaçatý’da yedi senedir yapýlan ot festivali; yerel yemekler bekleyenleri, balsemik sirkeli çilekli ýspanak salatasý ikram eden restoranlarý, festival alanýnda kurulan Meksika yemekleri ile þaþýrtýrken henüz bebek sayýlan Urla Enginar Festivali muhteþem denebilecek bir programla karþýmýza çýkýyor.
Alaçatý’da ot kültürü ile yoðurulmuþ bölgenin kadim bilge insanlarýný ortalýkta göremiyorken; Urla, taþý elinin altýna koyan onlarca gönüllü, yerel restaurantlar, belediye ve kaymakamlýðýn el ele vermesi ile baþarý öyküsü yazýyor.
Urla Enginar Festivali’nin baþarýsý kanýmca tüm festivallere örnek olmalý. Nitelikli festivallerin uzun vadede sosyo-kültürel geliþime ivme kazandýrmasý kaçýnýlmaz. Festivallerin; il ve ilçe idareleri, yerel yönetimler, üniversiteler ve Kültür ve Turizm Bakanlýðý ile yapýlacak iþ birliðiyle gerçekleþmesi, amacýna uygun olarak düzenlenmesi konunun önemli bir boyutu. Bu festival yaðmurunda, bu yörelerin içlerinden biri veya bir kaçý uluslararasý arenada var olabilir mi? Sorunun cevabý bilenlere danýþmaktan gerekiyor. Üniversitelerin gastronomi bölümü baþkanlarýna sordum: “Festivaller neden düzenlenir, Türkiye’de festivaller ne durumda?”
AJANDANIZA NOT EDÝN
YAKLAÞAN BÝR YEMEK FESTÝVALÝ
2. Uluslararasý Urla Enginar Festivali 29 Nisan - 1 Mayýs
Doç. Dr. Sibel Özilgen
Yeditepe Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatlarý Bölüm Baþkaný
Doðru planlama önemli
Bu festivaller her yýl hem ülkemizde hem de dünyanýn birçok ülkesinde yapýlýyor. Doðru planlandýðý ve amacýna uygun sunulduðu takdirde hem yöreye hem de katýlanlara çok önemli katkýlar saðladýðýný düþünüyorum. Bana göre yemek festivallerinin en temel amaçlarýndan biri yerel üreticiyi ve o yöredeki baðýmsýz tüm yerel unsurlarý desteklemek olmalýdýr. Yemek festivalleri her yaþ grubundan tüketiciyi eðitmeli ve bilinçlendirmeli. Ben eðitimim sýrasýnda ve sonrasýnda bir süre Amerika’da ve Yeni Zelanda’da yaþadým. Oralarda da çok farklý yemek/gýda festivallerine katýlma þansým oldu. Yeni Zelanda’da hayvancýlýk önemli bir yer tutuyor. Yemek festivallerinin büyük bir bölümü de bu yönde hazýrlanýyor. Ýki altý yaþ arasýnda çocuklarý bir çiftliðe götürdüler, samanlýðý doðal sýnýf haline çevirip bütün gün çiftlik hayvanlarý ile doðal yaþama dönük aktiviteler yaptýlar. Müthiþ etkili bir organizasyondu. Yemek festivalleri özellikle yapýldýðý bölge/þehir için turizm açýsýndan iyi bir gelir kaynaðýdýr. Bu aktivitelerin festival ruhunu canlý tutabilmek ve gelecek yýllarda katýlýmýn sürekliliðini saðlayabilmek için festivalin amacý doðrultusunda doðru planlanmasý gerektiði düþüncesindeyim.
Yrd. Doç. Dr. Dilistan ShIpman
Ýstanbul Bilgi Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatlarý Bölüm Baþkaný
Yeterli tanýtým yok
Günümüzde yemek artýk karýn doyurmanýn ötesinde, bir sosyalleþme, deðiþik kültürleri tanýma ve deneyimleme þeklinde algýlanmakta. Yöresel yemekleri, yemek piþirme tekniklerini, bölgede yetiþen kimi unutulmuþ malzemeleri ve yine o yörenin adet ve geleneklerini tanýmak açýþýndan yemek festivalleri önemli. Bu festivallerde mevsimlik ürünlerin de tanýtýlýyor olmasý özellikle doðal ürünlerle yemek yemek isteyen kiþiler açýþýndan önemli bir yer elde etmekte. Ülkemizde yapýlan yemek festivallerinin önemli ve yararlý olduðunu düþünmeme raðmen tanýtým konusunun yeterli olarak ele alýnmadýðýný düþünüyorum. Bu festivallerin özellikle turizm acentalarý tarafýndan yurt dýþýna pazarlanmasýnýn faydalý olacaðý kanaatindeyim. Napa’ya þarap tadýmý için gidilmesi gibi. Turizm sektörünün zor günler yaþadýðý bu zaman dilimi içerisinde, turizm çeþitlendirmesi adýna yarar saðlayabilir. Özellikle yemek turizmi için seyahat eden kimseleri ve yemek festivallerinde yaptýklarý harcamalarý düþünürsek hem bölge halkýna hem de sektöre olumlu etkide bulunabilir.
Defne Ertan Tüysüzoðlu
Le Cordon Bleu / Özyeðin Üniversitesi, Direktörü
Devlet politikasý oluþturulmalý
Türkiye’nin deðerli bir yemek kültürü var. Bu cevheri tüm etnik boyutlarý ile tekrar toprak üstüne taþýmaya deðer veren, bir kültürün farklý gruplarý kucaklayarak var olduðunu anlayan deðerli akademisyenler, gazeteciler, yazarlar ve kanaat önderleri var. Bu çerçevede Türkiye’de yapýlan yemek festivalleri de özü itibari ile uluslararasý boyuta çýkabilecek kýymette. Fakat bir etkinliði uluslararasý boyuta çýkarmak için bu hedefin bir devlet politikasý olmasý gerekir. Festivaller bölgenin bütünsel bir tanýtýmý olarak görülerek, yöre halkýný ve esnafýný kalkýndýrmayý, yemek kültürü deðerlerinin açýða çýkarýlýp farkýndalýk yaratýlmasýný hedeflemelidir. Belediyeler bu etkinliklere kaynak ayýrmalý ve ulusal-uluslararasý derneklerle, üniversitelerle yakýn iþbirliði içinde olunmalý, yemek seminerleri ve Türk ve Uluslararasý þeflerin bireysel ve ortak sunumlarý ve atölyelerle zenginleþtirilmelidir.
