Fransa, AB’nin geleceði için inisiyatif alýyor.
Bu giriþim, Almanya’da ýrkçý partinin Bundestag’da ‘üçüncü parti’ olmasýnýn ardýndan geldi.
Fransa Cumhurbaþkaný Emmanuel Macron, 26 Eylül’de Sorbonne Üniversitesi'nde “AB’nin geleceði”ne iliþkin konuþmasýnda önemli baþlýklar verdi:
- AB zayýf, yavaþ ve verimsiz; ‘yeni Avrupa’ya ihtiyacýmýz var.
- Avrupa'yý kendi içinden güçlendirmeli ve stratejik olarak yeni bir dýþ rota belirlemeliyiz.
- Euro Bölgesi’nin özel bütçesi ve özel maliye bakaný olmalý.
- Savunma ve silahlanma için de ayrý bir askeri bütçe oluþturulmalý.
- Bir ordu, bir sýnýr polisi ve‘ortak savunma doktrini’ oluþturulmalý.
- Askeri ve istihbarat için ortak akademiler kurulmalý.
- Biliþim teknolojileri ortak kurumu oluþturulmalý.
- Terörizmle mücadele için ‘Avrupa Savcýlýðý’ kurulmalý.
Macron, bunlarý Almanya Baþbakaný Angela Merkel’le birlikte yapmayý planlýyor.
Zira Almanya hem Fransa ile birlikte AB’nin iki kurucu ortaðýndan biri, hem de Macron’un talip olduðu ‘siyasi inisiyatif’ veya ‘siyasi liderlik’ konusunda öne geçmiþ durumda.
Almanya’nýn ekonomik gücünü siyasi güce dönüþtürmesi sadece Fransa’nýn deðil bütün Avrupa’nýn ‘örümcek hisleri’ne zil çaldýrýyor.
Macron da, yükselen Alman milliyetçiliðini ‘radikalleþtirmeden’, ekonomi ve askeri güç merkezini ve inisiyatifi ‘AB ortaklýðý’na kaydýrmak istiyor.
Bunun öncülüðünü yaparak hem fiilen ‘siyasi liderlik’ üstleniyor, hem de Almanya’nýn ‘sýnýrlarýný’ çiziyor!
Macron’un siyasi geçmiþine bakýldýðýnda bu giriþim “Macron’dan fazlasýna” iþaret ediyor.
***
Ancak yeni Alman hükümeti öncekinden daha kýrýlgan olacak.
Zira ‘büyük koalisyon’un ortaðý Sosyaldemokrat Parti bu kez koalisyona katýlmayacaðýný, ana muhalefette kalacaðýný açýkladý. Böylece hem yüzde 20’de kalmasýnýn yaralarýný saracak, hem da anamuhalefet yetkisini üçüncü partiye, yani ýrkçý Almanya için Alternatif (AfD) partisine býrakmamýþ olacak.
Merkel’in Yeþiller ve Hür Demokrat Parti ile kurmasý beklenen ‘Jamaika koalisyonu’ da, ‘birbirlerini yemeleriyle’ tanýnan bu iki parti yüzünden kýrýlgan olacak.
Yani Macron’un önerilerinin özellikle ‘ekonomik’ kýsmýna ‘hükümet içinden’ ve ‘dýþýndan’ ciddi muhalefet gelecek.
Yine borç içindeki Ýspanya, Ýtalya gibi diðer güçlü üyelerin ‘ek vergi’ye nasýl bakacaklarý da belirsiz.
Ayrýca Ýngiltere, daha önce ‘Rusya ve diðer tehditlere karþý ortak askeri güç oluþturulmasý’ önerisine karþý çýkmýþtý.
***
Fransa, ‘Yeni AB’ hedefli ilk önemli kararlarý, 13 Temmuz 2017’de Merkel’in Paris ziyaretinde yapýlan Fransa-Almanya ‘ortak bakanlar kurulu’ toplantýsýnda almýþtý:
- Ortak yeni nesil savaþ uçaðý, tank ve insansýz hava aracý üretmek.
- Askeri iþbirliði, bilgi paylaþýmý, ortak veri bankasý ve ortak ‘þifreli iletiþim’e geçmek.
- Fransa'da Almanca yabancý dil dersine aðýrlýk vermek.
- Biliþim teknolojilerinde iþbirliði.
‘Yeni nesil savaþ uçaðý’projesi tanýdýk gelmiþtir.
Ýngiltere ve Türkiye de benzer bir projenin imzasýný daha önce attý.
Ýngiltere’nin AB’den ayrýlma kararý sonrasý yeni ‘ittifaklar’ oluþuyor.
Zira var olan birlik ve ittifaklar içinde ‘güvensizlikler’ ortaya çýktý.
Merkel bunu 28 Mayýs’ta, G7 zirvesinden sonra dile getirmiþti: “Birbirimize tamamen güvenebildiðimiz zamanlar sona erdi. Bunu son zamanlarda deneyimledim. ABD ve Ýngiltere ile iyi iliþkileri sürdürmek istiyoruz ama Avrupa artýk kendi yolunu çizmeli.”
Merkel ayrýca ‘yeni Fransa lideriyle daha yakýn çalýþmak’tan da söz etmiþti.
Macron’un ‘yeni AB’ projesi bu açýdan önemli.
Ýki süreci dikkatli izlemek gerek:
Bu yeni ittifaklarýn nasýl ilerleyeceði veya ilerleyip ilerlemeyeceði;
Ve bu süreçlerin ‘NATO müttefikleri’ ve ‘üçüncü taraflar’la (Rusya, Çin, Ortadoðu) iliþkileri nasýl etkileyeceði.
Özellikle de Çin-Rusya ‘demir ipekyolu’ projesinin geleceðini…
Dünya yeniden kuruluyor…
