Bütün mesele her þeyin deðerini bilip, hiçbir þeyin fiyatýný bilmemekle ilgilidir; çünkü baþka türlü yaratýcýlýðýn sýnýrlarýnda aylakça gezinemez, hayaller kuramaz, fantaziler geliþtirip baþka türden bir algý için, bambaþka bir hissiyat için “kýskançlýðýn ilahi kýrbacýyla” arzularýmýzý kýþkýrtamayýz. Oysa hayat akmaya devam ediyor ve biz bütün gerçekliðin bildiklerimizden ibaret olduðunu ýsrarla inatla savunuyoruz. Bazen küçük, minnacýk bir þey kendiliðinden, öylesine gelip duyularýmýza çarpar ve zihnimizi harekete geçirir. Artýk baþka bir gerçekliðin içinde buluruz kendimizi.
Bu Cumartesi sabahý yüzünüzde oluþacak o tatlý gülümsemenin nedeni- ki ayný zamanda benim bu yazýyý kaleme almamýn nedenidir- Vuk Gýtgýt adlý dünya tatlýsý hikaye kahramanýnýn, belki kliþe olacak ama gerçekten de hem güldüren hem de düþündüren þahane maceralarýdýr. Ali Baba’nýn çiftliðinde 3-L sýnýfýnda öðrenci, gözlüklü, sýrt çantalý, beyaz ve 2 kilo 600 gram aðýrlýðýnda, ‘’Denizli’’ doðumlu olan kahramanýmýz, sýký bir gazete okuyucusudur. O sadece pasif bir gazete okuyucusu deðildir; okuduðu her haberin peþine düþen ve kýsa süre sonra o haberin bir parçasý olan çok duyarlý bir “Hayvan Haklarý” savunucusudur.
Bugün bu yazýda size kitaptaki hikayeleri özetlemeye çalýþmayacaðým, bu büyük keyfi elinizden almayacaðým!. Týpký benim yaptýðým gibi siz de bir biçimde bu kitabý edinir ve zevkle çocuðunuz ya da torununuz ile birlikte okursunuz. Sizi temin ederim ki piþman olmayacaksýnýz.
Bir çocuk kitabý olmasýna raðmen Mehmet Ali Baþaran’ýn yazdýðý “Gazete okuyan Tavuk” ve “Nasreddin Hoca’nýn Bisikleti” adlý iki kitap, aslýnda ayný kahramanýn (Vuk Gýgýt) kesintisiz serüvenlerinden oluþuyor. Ama kitaptaki her öykü ahlaki deðer ve etik sonuçlar bakýmýndan, bizi biz yapan insani deðerlerin, parlak “alegorik” anlatýsýdýr. Ýnsani varoluþun, bir baþka aynadan görünümü ve idrak edilme halidir.
Bu anlamýyla Mehmet Ali Baþaran, insan ve hayvan pozisyonlarýný ters yüz ederek, bize hem unutmaya meyilli olduðumuz deðerleri hatýrlatýyor hem de yaratýcýlýðýmýz kamçýlayarak, olay, olgu ve deðerleri yeni baþtan ama baþka baðlamlar içinde deðerlendirmeye davet ediyor. Öyküleri okudukça aslýnda meselenin basitçe bir “hayvan haklarý” meselesi olmadýðýný anlýyor ve varlýk nedenlerimizi ister istemez sorgulamak durumunda kalýyoruz.
Mesela ilk kitap olan “Gazete okuyan Tavuk..” ... “Bir Kitabýn Hazin Sonu” adlý öykü de yazar, “Borçlar Kanunu” kitabýnýn rafýndan düþüþ hikayesine odaklanýr. Borçlar Kanunu adlý kitap günler öncesinden rafýndan düþmüþtür ve bu durum hiç kimsenin dikkatini çekmemiþtir. Bana kalýrsa bu hikaye kendi baþýna “Popüler Kültürün” en sýký eleþtirisidir.
“Rakkamlarýn Masalý” firar eden 1 rakamýnýn yol açtýðý “güvenilmez”, hesaplanamaz dünyayý anlatýr. Öyle ya bütün masallar þöyle baþlamaz mý? “Bir varmýþ bir yokmuþ” 1 gerçekten yok olduðunda yerine koyacak neyimiz var? Söz gelimi toplumsal iliþkilerimizin içinden, sevgiyi, saygýyý, dayanýþmayý ve merhameti çýkardýðýmýzda yerine ne koyacaðýz? Kusura bakmayýn koyacak hiçbir þeyimiz yok.
Ýkinci kitap, ironik olarak Nasreddin Hoca’nýn “Eþeði” yerine “Bisikleti” koyar. Bir kayýp hikayesi baðlamýnda Mehmet Ali Baþaran, Ahlak ve Adaleti tartýþýr. Hikaye geliþip aktýkça, ahlak ve adaletin nasýl da iç içe geçmiþ iki deðer ve olgu olduðunu daha iyi anlýyoruz.
Edebiyat, kendini gerçeðin yerine ikame etmez. Edebiyat, kendine “bilim” gözü ile bakmaz. Edebiyat, bize gerçeði, hakikati baþka biçimde baþka saikler içinde hissettirir. Zaten edebiyatýn varlýk nedeni ve eðer olursa bir görevi, o da bundan ibarettir. Kapaðýnýn üstünde kocaman harflerle “ben romaným, ben hikaye kitabýyým” diye yazan kitaplardan bize mutlak hakikatleri anlatmasýný bekleyemeyiz. Bu saçma olur. Çünkü bizim, kendini hakikatleri anlatmakla sýnýrlamýþ baþka disiplinlerimiz var. Tarih gibi, felsefe gibi, psikoloji gibi, sosyoloji gibi v.s.
Mehmet Ali Baþaran, bu gerçeklerin bilincinde bir yaratýcý olarak kendini konumlandýrýyor ve bize çocuk hikaye kitaplarý aracýlýðýyla hissettire hissettire þahane öyküler anlatýyor. “Beyan yayýnlarýndan” çýkan bu deðerli iki çocuk kitabý, her türlü ilgiyi ve desteði hak ediyor.
