BAKÜ (Azerbaycan)- Dünyadaki hýzlý deðiþimden en fazla etkilenen uðraþ alaný medya... Olay bizde siyasilerin kendilerini siper etmesi yüzünden farklý ve gürültülü bir biçimde yaþanýyor; oysa medya bütün dünyada ciddi bir tehdit altýnda...
Tehdit edenin adý, teknoloji...
Yaþý 30’un altýnda olanlar ile daha yaþlýlar arasýnda medya konusunda kesin bir ayrým var: Ýkisi de olaylarý medyadan takip ediyorlar, ama bunu yaparken kullandýklarý araçlar farklý... Gençler artýk bildiðimiz anlamda gazetelere ellerini pek sürmüyor, televizyona þöyle bir göz atýyorlar; haberleri ve yorumlarý internet üzerinden alýp sosyal medyada tartýþýyorlar...
Azerbaycan Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev’in himayesinde Bakü’da gerçekleþen ‘Uluslararasý Ýnsani Forum’un çalýþma kapsamýna aldýðý yedi ayrý konudan biriydi ‘globalleþen iletiþim aðlarý açýsýndan medyanýn sorunlarý’... Yaþlýsý-genciyle medya mensuplarý ile okur/izleyici olarak mesajýn muhataplarý ayný masa etrafýnda buluþup sorunlarý tartýþtýlar.
Sunum yapanlardan AA genel müdürü Kemal Öztürk bundan sonraki ömrünü ‘30-40 yýl’ olarak verdi ama, bildiðimiz anlamda basýlý gazetenin artýk öldüðünü söyleyenler bile var. Çok sayýda gazete kepenk indirdi, indiriyor; direnenlerin bir bölümü, çýkýþý, haber ve yorumlarý yalnýzca dijital ortamda sunmakta buldu. Washington Post’u kurtarma görevini servetini internet üzerinden kitap ticaretiyle yapmýþ biri üstlendi.
Her ülkede gazeteciler kitlesel iþsizlikle karþý karþýya; kimi iþsiz durumuna düþmemek için kapaðý vaktinde internet gazeteciliðine atýyor...
Ýnternetin getirdiði kolaylýk haber ve yorumun ‘parasýz’ elde edilmesini saðlarken, mesajýn muhatabý olanlarý farklý bir tehlikeyle karþý karþýya getiriyor: ‘Gazeteciliðin ilkeleri’ bildiðimiz anlamda medya ortamýnda aþýrý tahribatýn önüne geçebiliyor; buna karþýlýk internet ortamýnda kuralsýzlýk egemen ve sosyal medya curcunasý kural tanýmýyor...
Atýlan bir iftira, dolaþýma sokulan yalan haberler karþýsýnda acziyet yaþanýyor... Hukuk müfteriyi bulup yakasýna yapýþana kadar, sosyal medyada atýlan iftira büyük maðduriyetlere yol açabiliyor...
Geliþme gazetecilik mesleðini farklý bir hale getiriyor, tamam da, farklýlýk hayýrlý yönde mi, þer yönünde mi?
Üzerinde ciddi olarak düþünülmesi ve þimdiden tedbirler alýnmasý gereken geliþmeler genellikle tepkisel tavýrlarla karþýlanýyor. Amerikalý bir iletiþim akademisyeni, ‘‘Twit de atmýyorum, Facebook’da hiç arkadaþým da yok’’ tepkisini verdi toplantýda; fazla televizyon da izlemezmiþ... Çocuklarýna, ellerindeki akýllý telefonlarý býrakýp doðayla ilgilenmeleri tavsiyesinde bulunuyormuþ...
Ne mutlu ona...
Konu yalnýzca Bakü’daki Forum’un ilgi alanýnda deðil; dünyanýn dört bir tarafýnda gazetecilik meslek örgütleri en ciddi çalýþmalarý bu sorun üzerinde yapýyorlar. Bizde ise, siyasi tartýþmalar yüzünden, konu resmen güme gidiyor. Kitleler halinde iþini kaybedenler var ve bunu tek bir sebebe baðlayýp daha büyük iþsizliklerin kapýda olduðu görmezden geliniyor.
Teknolojideki hýzlý geliþmeler gazetecilik mesleðine büyük kolaylýklar saðladýðý gibi, onun mahiyetini deðiþtirip gazeteciyi alýþtýðý iklimin dýþýna itiyor; okurlara bir yandan katýlým imkaný saðlasa bile, bir yandan da onlarý korumasýz býrakýyor...
Kaçýþ yok, tartýþacaðýz...
