Ýþ mevzuatýnda gece çalýþmasý belirli yasal sýnýrlara göre yapýlýr. Gece yapýlan çalýþmalar nedeniyle çalýþanlarýn saðlýk durumlarýný korumak amacýyla bu yasal sýnýrlara uyulmasý gerekir.
Gece çalýþmalarýnda ilk kurallardan biri, gece çalýþtýrýlacak iþçilerin saðlýklarýnýn korunmasý için iþe baþlamadan önce ve çalýþýrken periyodik saðlýk kontrollerinden geçirilmesidir. Gece çalýþmasý nedeniyle saðlýðýnýn bozulduðunu belgeleyen iþçiye mümkünse gündüz postasýnda durumuna uygun iþ verilmesi gerekir.
Yeni doðum yapmýþ çalýþanýn doðumu izleyen bir yýl boyunca gece çalýþtýrýlmasý yasaktýr. Bu sürenin sonunda saðlýk ve güvenlik açýsýndan sakýncalý olduðunun saðlýk raporu ile belirlendiði dönem boyunca da gece çalýþtýrýlmasý yaptýrýlmamasý gerekir. Ayrýca gebe olduklarýnýn saðlýk raporuyla tespitinden itibaren doðuma kadar geçen sürede gece çalýþmaya zorlanamazlar.
Gebelik, genel saðlýk ve emzirme dönemi haricinde kadýn çalýþanlarýn gece çalýþmasýna engel bulunmamaktadýr. Ancak iþverenin gece vardiyasýnda çalýþan kadýnlar için ulaþým riskini deðerlendirmeleri gerekir. Belediye sýnýrlarý dýþýndaki her türlü iþyeri iþverenleri ile belediye sýnýrlarý içinde olmakla beraber, posta deðiþim saatlerinde toplu taþýma araçlarý ile gidip gelme zorluðu bulunan iþyeri iþverenleri, gece postalarýnda çalýþtýracaklarý kadýn çalýþanlarý, saðlayacaklarý uygun araçlarla ikametgâhlarýna en yakýn merkezden, iþyerine götürüp getirmekle yükümlüdür.
Sanayiye ait iþlerde on sekiz yaþýný doldurmamýþ çocuk ve genç iþçilerin gece çalýþtýrýlmasý yasaktýr. Engelli personellerin ise gece çalýþmasý engelleyecek yasa hükmü bulunmamaktadýr. Ancak saðlýk durumlarýnýn elveriþli olduklarýna dair doktor raporu alýnýrsa gece çalýþmasý yaptýrýlabilir.
Ýþ mevzuatýnda gece, en geç saat 20.00'de baþlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönem olarak kabul edilir. Genel kural olarak iþçilerin gece çalýþmalarý 7,5 saati geçememektedir. 7,5 saat gece çalýþma sýnýrýdýr, dolayýsýyla fazla çalýþmanýn bir sýnýrýný oluþturur. Haftalýk çalýþma süresi 45 saati geçmese bile gece çalýþmalarý yönünden günde 7,5 saati aþan çalýþmalar de için fazla çalýþma alacaðý ödenir.
Ancak iþin niteliði gece çalýþmasýný da gerektirdiðinden bazý sektörlerde 7,5 saatin üzerinden çalýþma yapýlabilmektedir. Turizm, özel güvenlik ve saðlýk hizmeti yürütülen iþlerde iþçinin yazýlý onayýnýn alýnmasý þartýyla 7,5 buçuk saatin üzerinde gece çalýþmasý yaptýrýlabilmektedir. Bu iþlerde çalýþanlarýn 7,5 buçuk saatin üzerinde gece çalýþmalarý yapýlmasýna iliþkin onay yazýsý alýnsa dahi yine de diðer tüm çalýþanlar gibi fazla çalýþma onayýnýn alýnmasý da gerekmektedir.
Çalýþma sistemine göre gece ve gündüz iþletilen ve nöbetleþe iþçi postalarý kullanýlan iþlerde, bir çalýþma haftasý gece çalýþtýrýlan iþçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalýþma haftasý gündüz çalýþtýrýlmalarý suretiyle sýraya koyulmalýdýr. Ýþçilerin sürekli gece vardiyasýnda çalýþmasý engellenmeli, deðiþim yapýlarak saðlýk durumlarýný korunmasýna özen gösterilmelidir.
