Üniversite sýnav sonuçlarý yakýnda açýklanacak ve akabinde de gençler tercihlerini yapacak. Bugün okurlarýmýza Salý günü yazdýðým Ýstanbul Üniversitesi tarafýndan “3. Dünya Teknoloji, Ýnovasyon Ve Giriþimcilik Konferansý” ile baðlantýlý þekilde geleceðin mesleklerini yazayým istedim.
Dördüncü Sanayi devrimi sadece akýllý ve baðlantýlý makine ve sistemlerle ilgili olmayýp, kapsamý çok daha geniþtir. Gen dizilemeden nanoteknolojilere, yapay zekadan nesnelerin internetine, yenilenebilir enerjilerden kuantum bilgiiþleme bir dizi alanda eþ zamanlý ileri atýlým dalgalarý yaþanýyor. Dördüncü Sanayi devrimi bilgi ve iletiþim teknoloji temel alan bir zemin üzerine kurulmuþ olup, önceki devrimlerden temelden farklý kýlan þey bu teknolojilerin iç içe geçip kaynaþmasý ve fiziksel, dijital ve biyolojik alanda karþýlýklý etkileþimdir.
Genç nüfusun bu temeller üzerine eðitilmesi, ihtiyaç duyulan nitelikli iþgücünün saðlanmasý ilköðretim çaðýndan baþlayarak meslek liseleri ve üniversitelerde kodlama, yazýlým, robotik öðrenen yeni kuþaklar, iþgücünün evrilmesini saðlayacak.
Bu anlamda yeni sanayi devrimiyle bazý meslekler son bulurken yeni ve yüksek bilgi ve teknoloji gerektiren meslekler ortaya çýkacaktýr. Gelecekte birçok alanda iþ gücü özelliklerinin deðiþmesi, birçok mesleðin yok olmasý, yeni mesleklerin ortaya çýkmasý, diðer bir deyiþle iþgücünün evrilmesi beklenmektedir.
Yani bir taraftan iþsizliðin artmasý beklenirken diðer taraftan da yeni iþ ve meslek alanlarý ile istihdamýn artmasý saðlanacaktýr.
Ýþçilik maliyetlerinin düþük olmasý nedeniyle az geliþmiþ ülkelere yönelen yatýrýmlarýn, Endüstri 4.0 ile birlikte yeniden geliþmiþ ülkelere yönelmesi söz konusu olacaktýr. Bu durumda az geliþmiþ ülkelerde iþsizlikte yeni bir döneme girilecek ve özellikle vasýfsýz iþgücünde iþsizlik çok daha yüksek oranlara ulaþacaktýr.
***
Endüstri 4.0; üretim hatlarýnýn algýlayýcý sistemlerdeki sensörler sayesinde birbiri ile baðlantýlý halde olduðu, anlýk veri alýþveriþinin gerçekleþtiði ve bu sayede bütün bir sistemdeki yazýlýmlarýn, algoritmalarýn anlýk raporlara dönüþebildiði geleceðin fabrikalarýný oluþturmaktadýr.
Akýllý fabrikalar, karanlýk fabrikalar, nesnelerin interneti üzerinden insanýn en az müdahil olduðu uzaktan yönetim yaklaþýmý ile iþletilecek ve yüksek verimlilik saðlanacaktýr. Bu ise, klasik endüstri iliþkilerinde verimliliðin en zor kontrol edilebildiði üretim gücü olan iþgücünün iþ organizasyonundaki kritik konumunu doðrudan etkiler.
Bu yeni dönemde teknolojiye geliþtiren ve kullanan ilk ülkeler de iþsizliðin artmasýndan ziyade azalmasý beklenirken, diðer taraftan teknolojiyi kullanamayan ve bu alanda geç kalan ülkelerde iþsizlik sorunu yaþanabileceði tahmin edilmektedir.
Dördüncü endüstri devriminde de bazý mesleklerin son bulmasý bazýlarýnýn deðiþmesi ve yeni mesleklerin oluþmasý kaçýnýlmazdýr.
***
Endüstri 4.0 daha ziyade vasýfsýz iþgücü ile kendi hesabýna çalýþma þansý olan bazý vasýflý meslek sahiplerini iþsiz býrakacaktýr. Ýmalat, inþaat ve tesisat gibi erkeklerin aðýr bastýðý sektörlerde otomasyon sonucu iþsizlik daha fazla olacaktýr. Yapay zekanýn artan yetenekleri ve hizmet sektöründeki görevleri dijitalleþtirme yeteneði kadýnlarýn aðýr bastýðý çaðrý merkezleri, perakende sektörlerinde de otomasyon sonucu iþsizlik olacaðýdýr.
Endüstri 4.0 ile birlikte yakýn bir gelecekte hukukçular, finansal analistler, doktorlar, gazeteciler, muhasebeciler, sigortacýlar ve kütüphaneciler gibi bir çok farklý mesleklerin çalýþmasý kýsmen ya da tamamen otomasyona hedef olacaktýr. Endüstri 4.0’ýn iþgücü piyasasýnda özellikle yazýlým, kodlama ve robot veterinerliði gibi vasýflý iþgücü arzýný artýrýcý bir eðilim içinde olacaðý öngörülebilir.
***
Yýldýzý parlayacak meslekler þimdilik teknik profesyonel meslekler, enformasyon teknolojileri alanýndaki iþler, iç denetim uzmanlýðý, dijital insan kaynaklarý uzmanlýðý, dijital pazarlama uzmanlýðý, arayüz tasarýmcýlýðý, veri analistliði, büyük veri yöneticiliði vb. olarak sýralanabilir. Bilgisayar ve matematik alanýnda bilgisayar programcýlarý, yazýlým geliþtiricileri ve bilgi güvenliði analistleri de talep görecek meslekler olarak ikinci sýrada sayýlmýþtýr.
Devamýnda ise mimarlýk ve mühendislik, uzmanlaþmýþ satýþ elemanlarý, üst düzey yöneticiler, ürün tasarýmcýlarý, insan kaynaklarý ve organizasyonel geliþim uzmanlarý geliyor.
Hemen her sektör, her iþ alaný burada bahsedildiði gibi dijitalleþerek ve her biri ayrý birer iþ kolu haline gelecek.
Bu anlamda baþta Çalýþma Bakanlýðý, Milli Eðitim Bakanlýðý, ÝÞKUR ve Yüksek Öðretim Kurumlarý olmak üzere her alanda müfredatýn buna göre güncellenmesi ve gençlerin geleceðe hazýrlanmasý gerektiðini hatýrlatmak isterim.
