Piyasalar endekse bakmayý sever. Finansal kuruluþlar da endeks yapmayý sever. Yapýlan endeksler kullanýldýkça, yaygýnlaþtýkça hem getirisi var, hem de saygýnlýðý... HSBC’nin Geliþen Piyasalar Endeksi var. Ülkelerin ekonomik büyüme trendlerini gösteriyor... Önce hangi ülkeler? Ekonomik büyüklükleri itibariyle en büyük 16 Geliþen Piyasa... Aralarýnda Türkiye de var... Ekonomik büyüme artýk bu grubun sanatý oldu.
HSBC, Markit veri kuruluþuyla birlikte 16 ülkelik ekonomik büyüme endeksini, ‘Ýmalat ve Hizmet Sektörleri Satýn Alma Yöneticileri’ verilerini toplayarak yapýyordu. Ýmalat ve Hizmet’te ne olduðunu bulunca, büyümenin hýzý anlaþýlýyor. Bu yayýnlanan verilerdeki PMI vurgusu da önemli. PMI öncü gösterge sayýlýyor ve borsa analistleri PMI rakamlarýný dünyada ve Wall Street’te ciddiye almaya baþladýlar. Bu verilerin dünyada ayný gün açýklanýyor olmasý da dizi-heyecan yaratýyor... Satýn Alma, þirketlerin imalat niyetini en somut ortaya koyan veri... Ýmalatçý, yolun devamýnda bir arýza çýkacaðýný hissedince... ki burada ‘his’ gayet önemli, hammadde ve diðer alýmý durduruyor, iþçi almýyor... Vites küçültüyor.
Bu vites küçültme olayý hayli yýpratýcý: Mesela ‘Mali Uçurum’ beklentisityle vites küçülten Amerikan ekonomisine bakýn... Kimse elini cebine atmadý, tayfun geldi, þu oldu, bu oldu... ve 2012 dördüncü çeyrekte ekonomi daraldý.
HSBC’nin bu endeksi üçer ayda bir yapýlýyordu. Þimdi aylýk yayýnlanacak... En son ocak endeksinde rakam 53.9’a gelmiþ. Aralýkta rakam 53... Yani endeks yükseliyor. Yani bu ülkeler büyümeyi sürdürüyor... Ayrýca varýlan nokta, Þubat 2012’den beri en yüksek... Bu endeksin diðer özelliði, 50 puanýn -sýnýr- olmasý. Endeks 50 puanýn üzerindeyse -Büyüme- demek. 50’nin altý -Daralma... Endeksin 7 yýllýk ortalamasý 54 küsur.. Yani dünyada Geliþen-Büyüyen Ekonmiler iyiye gidiyor.
Büyümenin çoðu, evet Çin’den kaynaklý... Bu en azýndan Çin’in çakýlmadýðýný, yumuþak iniþ yaptýðýný ve dünyaya sorun yaratmayacaðýný gösteriyor. Geçen yýlýn önemli bölümünü Çin sakýzý çiðneyerek geçirmiþtik... Çin sanki -benden korkacaðýnýza, siz Euro Bölgesi’ne bakýn- diyor... Çin iyi çalýþýnca, bunun Asya’ya olumlu yansýmasý var. Çevre ekonomileri de canlandýrýyor. Avrupa tarafýnda ise Euro Bölgesi’ne ihracat yapanlar olumsuz etkileniyor, mesela Türkiye... Avrupa’daki ekonomik yavaþlama ve pazar daralmasýný çevre ülkeler de hissediyor. Endekste AB ülkeleri Polonya ve Çek Cumhuriyeti de var.
HSBC 1 Þubat’ta da Türkiye Ocak Ýmalat Verisini yayýnladý ve orada PMI 22 ayýn zirvesinde. Son 5 aydýr üst üste yükseliþ var... Yine bu yakýnda yayýnlanan ve -düþüþ- yazan aralýk sanayi üretiminin dikiz aynasý olarak geçmiþi gösterdiði söylenebilir. PMI ile ise ileri bakmak mümkün. Biri eski, diðeri geleceði daha gösteriyor.
Ve her durumda Türkiye’nin -Geliþen- deðil -Büyüyen Ekonomi- olduðunu vurgulamakta yarar var... HSBC’nin 16 ülkesinden zaten Türkiye dahil 8 tanesi, BRIC artý TEKMe, yani Jim O’Neill’in Büyüyen Ekonomileri.
Sonra Asya’da Hong Kong, Tayvan, Vietnam var. Avrupa’da Çek ve Polonya. Ortadoðu’da Mýsýr, Suudi Arabistan ve BAE... Hangi ülkelerle ayný sýnýfta olduðumuzu yansýtmasý açýsýndan ilginç. Bizim sýnýfýn öncüsü olan ve Türkiye dahil 8 ülkeye -Büyüyen Ekonomi, demek þart. Geliþen... sýfatý çok sudan kalýyor. Bu ‘geliþen’ lafýný laðvetmek gerek. Geliþmiþ’leri zaten kriz aldý götürdü, satamadan getirdi...
twitter.com/selimatalayny
