Gençler için matematik dünyasý

Daha önce çocuk yayýncýlýðýna deðinmiþtim. Bazý okuyucularým devam etmemi tavsiye ettiler. Ben de çocuk ve gençlere yönelik yayýnlarý önemsiyorum ve zaman zaman ele almak istiyorum. Özellikle de iyi örnekleri.

Matematikle baþlayalým. Hani modern eðitim sistemlerinde bir kiþinin baþarý ve kariyerini bir þekilde belirleyen matematikle... Hani altý asýr önce Ýbn Haldun’un kendisiyle uðraþan kiþinin zekâsýný artýrdýðýný söylediði matematikle...

Matematik Dünyasý

Türk Matematik Derneði tarafýndan 22 yýldýr çýkarýlan Matematik Dünyasý (MD), son 11 yýldýr Ali Nesin Hoca yönetiminde çýktý.

Ali Hoca’nýn kafasýnda derginin misyonu her zaman çok net oldu: “MD, soyut matematiði duru bir dille gençlere aktarmayý hedefleyen bir dergidir. Daha çok lise ve üniversite gençlerine yöneliktir. Ama matematiðin evrenselliði sayesinde herkesin yararlandýðý bir dergi ortaya çýkýyor.”

MD, bu misyona hep sadýk kaldý. Analiz, cebir, kümeler kuramý, topoloji, matematik tarihi, matematik felsefesi, vb. konu ne olursa olsun, akademik seviyeyi düþürmeden, ilgili gençlere ve diðer okuyuculara sade bir dille ulaþmaya çalýþtý.

Ali Hoca

Ali Hoca, derginin son sayýsýnda editörlüðü býraktýðýný duyurdu. Bu duyurunun hemen ertesinde, derginin Ali Hoca’dan önceki editörü Ünal Ufuktepe bana demiþti ki: “MD, Ali Hoca’dan önce de çýkýyordu ve dergide birçok kiþinin katkýsý var ama Ali Hoca, dergiye hepimizden fazla katký yaptý.”

Gerçekten de, Ali Hoca, dergiye her yönüyle sýnýf atlattý. Dergiyi, daha okunur hale getirdi. Daha çok kiþiye ulaþtýrdý. Gençleri resmi müfredat, SBS ve YGS-LYS sorularý dýþýnda bir matematikle tanýþtýrdý. Daha çok gencin soyut matematik öðrenmesine yardýmcý oldu. Ülkemizde matematiðin ve bilimin geliþmesi ve kökleþmesine öncülük edenlerden oldu. Hâlâ da olmaya devam ediyor.

Amerika’da doktora yaptýðým yýllarda dergiye ben de matematik felsefesi yazýlarý yazdým. Bu vesileyle, Ali Hoca’nýn dergiyi çýkarýrken ne kadar titiz olduðunu yakýndan görme fýrsatým oldu. Her bir yazýnýn hem matematiksel ve felsefi içeriði hem de dili açýsýndan, onlarca defa e-posta yazýþmalarýmýz ve tartýþmalarýmýz oldu. Bu titizliði, dergideki bütün yazýlar için gösterdiðini biliyorum.

Ali Hoca, iyi bir matematikçi ve yazar olmanýn yanýnda iyi bir ressamdýr. Belki de bu özelliðinden dolayý, MD’nin en baþarýlý taraflarýndan biri de, kapaklarýnýn ve birçok sayfasýnýn sanatla iç içe olmasý. Bazý kapaklarý, sanat dergilerinin kapaklarýyla rahatlýkla yarýþabilir. MD, gençlerin sadece matematiðinin geliþmesine deðil, estetik duygularýnýn da geliþmesine katký yapmýþtýr desek abartmýþ olmayýz.

Batson Hoca

Bilmiyorum belki babasý Aziz Nesin’e çekmiþtir ama Ali Hoca’nýn mizah yönü de çok güçlü. Matematik yazýlarýna mizah giydirmeyi usta bir þekilde bilir. Ülkemizin akademisyen ve yazarlarýndan dergi için yeterince destek bulamadýðý için olsa gerek, mütevazýlýk yapýp mahlas isimlerle yazý yazmaktan geri kalmadý. Tabi mizahý da elden býrakmadan...

Tahminimi açýkça yazayým. Derginin farklý sayýlarýnda karþýmýza çýkan þu yazarlarýn hepsi Ali Hoca’nýn bizatihi kendisi: Hawan Batson (Türkçe okunuþuyla Havan Batsýn), Mete Lick (Türkçe okunuþu, metelik; konusu, yazý ve tura), Oya Oynar (konusu, oyun), Özer Çözer (konusu, denklemler), Hayati Önem (konusu, sýnavlar), Sayar Bayar (konusu, tümevarým), Vebi Derya (konularý, Ýnternet)...

Matematikle ilgilenen bütün liseli ve üniversiteli gençlere, MD’ye abone olmalarýný ve eski sayýlarýný temin etmelerini öneririm. Ali Hoca döneminde çýkan bütün dergiler için çok da güzel bir kampanya var. Çevrenizdeki gençlere iyi bir hediye de olur: www.matematikdunyasi.org

Bundan sonra?

Ali Hoca, MD’yi baþkalarýna devretti ama bundan sonra da üretmeye devam edeceðine eminim. Zira TÜBÝTAK ve MEB’den yeterince destek bulmadýðý halde gençlere sürekli rehber olan birisi, bundan sonra da çalýþmaya devam edecektir. Belki matematik kitaplarýna ve sanata daha çok eðilir. Ýzmir’in Þirince köyündeki Matematik Köyü’ne daha çok zaman ayýrýr.