Gençler için matematik dünyası

Daha önce çocuk yayıncılığına değinmiştim. Bazı okuyucularım devam etmemi tavsiye ettiler. Ben de çocuk ve gençlere yönelik yayınları önemsiyorum ve zaman zaman ele almak istiyorum. Özellikle de iyi örnekleri.

Matematikle başlayalım. Hani modern eğitim sistemlerinde bir kişinin başarı ve kariyerini bir şekilde belirleyen matematikle... Hani altı asır önce İbn Haldun’un kendisiyle uğraşan kişinin zekâsını artırdığını söylediği matematikle...

Matematik Dünyası

Türk Matematik Derneği tarafından 22 yıldır çıkarılan Matematik Dünyası (MD), son 11 yıldır Ali Nesin Hoca yönetiminde çıktı.

Ali Hoca’nın kafasında derginin misyonu her zaman çok net oldu: “MD, soyut matematiği duru bir dille gençlere aktarmayı hedefleyen bir dergidir. Daha çok lise ve üniversite gençlerine yöneliktir. Ama matematiğin evrenselliği sayesinde herkesin yararlandığı bir dergi ortaya çıkıyor.”

MD, bu misyona hep sadık kaldı. Analiz, cebir, kümeler kuramı, topoloji, matematik tarihi, matematik felsefesi, vb. konu ne olursa olsun, akademik seviyeyi düşürmeden, ilgili gençlere ve diğer okuyuculara sade bir dille ulaşmaya çalıştı.

Ali Hoca

Ali Hoca, derginin son sayısında editörlüğü bıraktığını duyurdu. Bu duyurunun hemen ertesinde, derginin Ali Hoca’dan önceki editörü Ünal Ufuktepe bana demişti ki: “MD, Ali Hoca’dan önce de çıkıyordu ve dergide birçok kişinin katkısı var ama Ali Hoca, dergiye hepimizden fazla katkı yaptı.”

Gerçekten de, Ali Hoca, dergiye her yönüyle sınıf atlattı. Dergiyi, daha okunur hale getirdi. Daha çok kişiye ulaştırdı. Gençleri resmi müfredat, SBS ve YGS-LYS soruları dışında bir matematikle tanıştırdı. Daha çok gencin soyut matematik öğrenmesine yardımcı oldu. Ülkemizde matematiğin ve bilimin gelişmesi ve kökleşmesine öncülük edenlerden oldu. Hâlâ da olmaya devam ediyor.

Amerika’da doktora yaptığım yıllarda dergiye ben de matematik felsefesi yazıları yazdım. Bu vesileyle, Ali Hoca’nın dergiyi çıkarırken ne kadar titiz olduğunu yakından görme fırsatım oldu. Her bir yazının hem matematiksel ve felsefi içeriği hem de dili açısından, onlarca defa e-posta yazışmalarımız ve tartışmalarımız oldu. Bu titizliği, dergideki bütün yazılar için gösterdiğini biliyorum.

Ali Hoca, iyi bir matematikçi ve yazar olmanın yanında iyi bir ressamdır. Belki de bu özelliğinden dolayı, MD’nin en başarılı taraflarından biri de, kapaklarının ve birçok sayfasının sanatla iç içe olması. Bazı kapakları, sanat dergilerinin kapaklarıyla rahatlıkla yarışabilir. MD, gençlerin sadece matematiğinin gelişmesine değil, estetik duygularının da gelişmesine katkı yapmıştır desek abartmış olmayız.

Batson Hoca

Bilmiyorum belki babası Aziz Nesin’e çekmiştir ama Ali Hoca’nın mizah yönü de çok güçlü. Matematik yazılarına mizah giydirmeyi usta bir şekilde bilir. Ülkemizin akademisyen ve yazarlarından dergi için yeterince destek bulamadığı için olsa gerek, mütevazılık yapıp mahlas isimlerle yazı yazmaktan geri kalmadı. Tabi mizahı da elden bırakmadan...

Tahminimi açıkça yazayım. Derginin farklı sayılarında karşımıza çıkan şu yazarların hepsi Ali Hoca’nın bizatihi kendisi: Hawan Batson (Türkçe okunuşuyla Havan Batsın), Mete Lick (Türkçe okunuşu, metelik; konusu, yazı ve tura), Oya Oynar (konusu, oyun), Özer Çözer (konusu, denklemler), Hayati Önem (konusu, sınavlar), Sayar Bayar (konusu, tümevarım), Vebi Derya (konuları, İnternet)...

Matematikle ilgilenen bütün liseli ve üniversiteli gençlere, MD’ye abone olmalarını ve eski sayılarını temin etmelerini öneririm. Ali Hoca döneminde çıkan bütün dergiler için çok da güzel bir kampanya var. Çevrenizdeki gençlere iyi bir hediye de olur: www.matematikdunyasi.org

Bundan sonra?

Ali Hoca, MD’yi başkalarına devretti ama bundan sonra da üretmeye devam edeceğine eminim. Zira TÜBİTAK ve MEB’den yeterince destek bulmadığı halde gençlere sürekli rehber olan birisi, bundan sonra da çalışmaya devam edecektir. Belki matematik kitaplarına ve sanata daha çok eğilir. İzmir’in Şirince köyündeki Matematik Köyü’ne daha çok zaman ayırır.