Kimisi sadece yöresinde biliniyor, kimisini meraklýsý da bulabiliyor. Her bölgesinden ayrý bir sebze, meyve fýþkýran ülkemizin þöhreti yakalayamamýþ bu lezzetlerini sakýn görmezden gelmeyin.
Alýç
Batý ve Güney Anadolu’ya yayýlan, çalý görünümünde yabani olarak yetiþen alýç, birçok görüþe göre saðlýk açýsýndan çok faydalý bir meyve. Hatta ekstresinden vitamin haplarý yapýlmakta. Olgunlarýný meyve gibi çið olarak tüketebilir ya da ipe geçirerek kurutup, meyve ve yapraklarýndan çay yapabilirsiniz.
Kaktüs Yemiþi
Frenk inciri veya dikenli incir olarak da bilinen bir kaktüs meyvesi. Sadece çok sýcaklarda ve genellikle Ege ile Akdeniz kýyýlarýnda meyve veriyor. Kaktüsgillerden olan bu meyveyi toplarken kalýn eldiven kullanmak ve dikkatli olmak gerekiyor. Dikenleri batarsa fena can yakýyor. Soyarken bir elle çatal batýrýp, diðer elde býçakla soymak ve asla el deðdirmemek bu meyveyi aðýz tadý ile yiyebilmenin tek yolu. Soymadan önce buzdolabýnda soðutulanýn tadý çok lezzetli oluyor.
Muþmula
Karadeniz ve Marmara bölgesinde yaygýn olan muþmula, estetik bir meyve deðil. Hatta ilk bakýþta meyve olduðunu bile anlamak zor. Kuru görünümlü ancak içi etli ve sulu bir meyve. Taze tüketmek için yumuþaklarýný seçin. Sertken buruk ve acý bir tadý olur. Yumuþadýktan sonra suya atýp buzdolabýnda saklayabilirsiniz.
Karayemiþ
Sadece Karadeniz bölgesinde yetiþen ve Laz meyvesi olarak anýlan karayemiþ kekremsi, tatlý-ekþi bir tada sahip. Kan þekerini dengeleme özelliðine sahip olan bu meyve, antioksidan bakýmýndan da çok zengin.
Çökülce
Sakarca ve çiðdem gibi adlarla da tanýnan bu bitki, tüm Karadeniz’de doðal olarak tam da bu mevsimde yetiþiyor. Özellikle Giresun ve Ordu’nun fýndýk bahçelerinde yetiþen bu beyaz çiçek veren bitkiyi bölge insaný çok severek tüketiyor. Gel gelelim Amerika’da toksik olduðu için yenmesi bazý eyaletlerde yasak. Colchicine alkaloit içeren bitkinin çið yenmesinin tehlikeli olabileceði görüþleri var. Zaten Karadeniz’de de önce temizlenip, haþlanýyor sonra da kavurmasý yapýlýyor. Genellikle mýsýr unuyla mýhlama veya yumurtalý kavurma yemeði yapýlýyor.
Dað Çileði
Kocayemiþ olarak da bilinen dað çileði bir çalý bitkisi. Dalýndan koparýldýðý an tüketilmesi gerekiyor. Yere kolaylýkla düþüyor ve satýcýlar bunlarý toplayýp kutularýn içinde en alta yerleþtiriyor. O sebeple tüketirken dikkatli olmak gerekiyor. Eðer siz toplamadýysanýz tüketmemek daha doðru. Güçsüz bir lezzeti var. Þahsi fikrim reçele uygun olmadýðý yönünde çünkü kokusu yok. Piþtiði anda sarýya dönüþüyor, alkol içerdiði için taze olarak çok yendiðinde etkisi görülebilir.
Çalý Hurmasý
Kendisinin isim annesiyim, gururla sunarým! Datça bölgesinde kýrlýk alanlarda yabani olarak bulunan bu yemiþ Ýngilizlerin dikkatini çektiði için bölge halký ‘Ýngiliz hurmasý’ olarak satmaya baþladý. Anadolu topraklarýndan toplandýðý için ben onu ‘çalý hurmasý’ diye adlandýrdým. Hatta kitabýma da bu isimle yazdým. Kurutulup kuru üzüm gibi de yenilen, doðal olarak yetiþen bu meyve tatlý olmasýna raðmen glisemik indeks deðeri, diðer hurma çeþitlerine göre düþük.
Ekmek Aðacý
Hani ‘Etinden, sütünden faydalanmak’ diye bir tabir var ya iþte bu söz ekmek aðacý meyvesi için söylenebilir. Tropikal meyve, yiyecekten kumaþa, kano yapýmýndan zamk ve kaðýda kadar pek çok alanda deðerlendiriliyor. Altýndan deðerli meyvenin uzun bir süredir Bursa ve Eskiþehir civarýnda aðaçlarý yetiþtiriliyor. Ekmek meyvesinin sütü, yaralara iyileþtirici etkisinden dolayý da kullanýlmakta. Niþasta bakýmýndan yoðun yapýsý olan ekmek aðacý meyvesi, haþlanarak veya fýrýnlanarak yenilebiliyor. Niþasta oraný yüksek olduðu için tadý patatesi andýrýyor.
Satsuma
Bodrum mandalinasý olarak da bilinen bu mandalina türü aslen Seferihisarlý. Hafif limon ferahlýðýnda ve þekeri az. Yazýn toplanan olgunlaþmamýþ, ham olanlarýnýn rayihasý çok yüksek içeceklerde, reçel ve tatlý yapýmýnda kullanýlmakta. Çok lezzetli ve ince kabuklu. Aralýk ayýna kadar hasatý devam ediyor.Arzuya göre yeþilken derin dondurucuya atýp, 4-5 ay keklerde, kurabiyelerde aromasýndan yararlanabilirsiniz.
