Cuck Hagel’in Türkiye’nin gayet yakýn ve kolay çalýþacaðý bir Savunma Bakaný olacaðýný bildirmiþtik. Hagel için Senato Silahlý Kuvvetler alt komitesinde yapýlan -onay- oturumu, ‘Hagel Izgara’ þeklinde geçti. Hagel’ýn adaylýðýný istemeyen Cumhuriyetçi muhalefet, Bakan adayýný yüksek ateþte çevirdi... Hagel’in söylediði ve kaðýda, kameraya geçmiþ bütün laflarý ortaya döküldü ve tek tek gündeme geldi... Ortak unsurlar, Hagel’in -Amerika’nýn düþmanlarýna yeterince kararlý tavýr almayacaðý, yumuþak bir savunma bakaný olacaðý, Amerikayý dünyada mahcup edeceði ve Ýsrail’e tavýr koyduðu- þeklindeydi.
Hagel ise -Kardeþim siz neden bahsediyorsunuz, benim bu ülkeye baðlýlýðýmý ve yurtseverliðimi tartýþanýn alnýný karýþlarým. Ben bu ülke için Vietnam’da vuruþtum, vücudumda hâlâ þarapnel var. Eyaletim, seçmenim beni iki kez seçip Senato’ya yolladý. Hiçbir zorunluluk olmadýðý halde -iki dönem senatörlük yapacaðým-, deyip býraktým...- deyip masayý yumruklamadý... Onun yerine -Evet. Sepet. Orada yanlýþ söylemiþiz... Sürçü lisan olmuþ... Kusura bakmayýn, özür dilerim- deyip durdu...Yani köprüyü geçene kadar, herkese ‘Dayý’ dedi...
Hagel’in atamasýnýn önce komitede onaylanmasý gerekiyor. Biz baskýya girerken olmadýysa, komite oylamasý bu hafta. Komitede parti daðýlýmýna göre oy verilmesi bekleniyor. Yani 14 Demokrat üye Hagel’a onay verecek, 12 Cumhuriyetçi reddedecek ve adaylýk geçecek. Sonra Senato genel kurulunda oylama var. Orada Cumhuriyetçiler’in ne kadar engelleme yapacaklarý belirsiz. Çok süründürebilirler, saatlerce-günlerce engelleme yapabilirler. Ya da Senato’da Demokratlar çoðunlukta olduðundan biraz zorlayarak onay alýnabilir. Sonra da mesele unutulur. Bir ABD Savunma Bakaný ne yaparsa, Hagel da onu yapar...
Komitedeki oturumda Hagel 9 saat boyunca hýrpalanýrken, ABD’nin gelecekteki savunma stratejisi konuþulmadý. Saldýrýlar þahsiydi, siyasiydi. Tutanaklardan saymýþlar. En çok ‘Ýran’ ve ‘Ýsrail’ kelimeleri kullanýlmýþ. 100’den fazla Ýran kelimesine karþý 26 kez ‘Afganistan’ denmiþ...’Savaþ’ kelimesi 120 kez kullanýlmýþ ‘Barýþ’ ise 3 kez.
Türkiye oturumda gündeme gelmedi. Bu oturumda ülke olarak gündeme gelmek zaten hayýrlý bir vesile deðildi... Bizim gördüðümüz tutanaklarda Hagel iki kez laf arasýnda ‘Türkiye’ diyor... Sonra Türkiye, yazýlý soru ve cevapta 10 kez geçiyor.
Hagel’a çok sayýda yazýlý soru iletildi ve bu sorularý yazýlý cevapladý. Türkiye, sorularda -Ýsrail ile iliþkiler- ve -Suriye- kapsamýnda geldi.
Hagel’a Türkiye-Ýsrail iliþkilerini düzeltmek için ne yapacaðý, soruldu. O da: Türkiye Ýsrail iliþkilerinin bozulmasýndan kaygýlýyým. Ýki ülke de ABD için önemli ortaktýr ve bölgenin istikrarý için gereklidir. Bu iliþkiler, mevcut anlaþmazlýktan daha büyük ve önemlidir, dedi... Bakan olursam, hem diplomatik, hem de askeri kanallardan, aralarýndaki anlaþmazlýðý çözmek için adým atmalarýný cesaretlendireceðim ve iki ülkenin ortak bölgesel sorunlara odaklanmasýný hedefleyeceðim- dedi. Sonra NATO’nun Suriye’deki rolü soruldu. Orada da: NATO’nun Türkiye’nin savunmasýna (Patriot füzeleri ve diðer kanallardan) verdiði katkýyý Hagel þahsen desteklediðini söyledi.
Bu oturumdan iki gün sonra da New York Times, ‘eski dýþiþleri Bakaný Clinton ve eski CIA Baþkaný Petraeus’un Suriye direniþçilerini silahlandýrma planýnýn seçimden önce Beyaz Saray-Obama tarafýndan veto edildiðini yazdý... Hagel oturumunda bu konuya uzaktan bakýldý... ABD’nin insansýz hava araçlarýyla dünyanýn dört bir yanýnda sürdürdüðü operasyonlar ise oturumda hiç gündeme gelmedi.
Hagel Cumnuriyetçi Parti’den... Kendilerinden olduðunu söyleyen birinin Demokrat Obama yönetiminde çalýþmasýný Cumhuriyetçiler hazmedemiyor... Cumhuriyetçi muhalefet siyasi keskinliði ve ayrýþmayý körüklemeye çalýþýrken, Amerikan siyasetinde -uzlaþma- ortadan kalkmýþken, herkes karþý tarafý -düþman- görmeye baþlamýþken Demokrat yönetimde Cumhuriyetçi bakan, dar kalýplarý zorluyor. Üstelik ezber bozuyor: Cumhuriyetçiler Savunma bütçesini artýrýr, elde sopa dünyada dolaþmayý severken, -Cumhuriyetçi- olduðunu söyleyen bir Bakan bütçeyi kýsacak, sopadan çok denge ve diplomasi yollarýna bakacak... Bunlar partizan statükonun kabulleneceði adýmlar deðil. Ancak Hagel’in ne Cumhuriyetçiler’in abarttýðý kadar ne de Demokratlar’ýn idealleþtirdiði kadar aþýrý zeminlere gitmesi beklenmemeli. Baþkanýn menzilinden daha ileri giden bir bakan pek görülmemiþtir.
twitter.com/selimatalayny
