Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Grip salgýnýndan bitki çaylarý ile korunun

Gazetelerde tanýdýk bir virüs olan “Domuz gribi”nin tekrar salgýna yol açtýðý haberlerine yer veriliyor. 1918 yýlýnda ilk olarak tanýmlandýðýnda “Ýspanyol Gribi” olarak adlandýrýlmýþ ve tüm dünyada 20 milyon ve bazý kayýtlara göre 100 milyon kiþinin ölümüne neden olmuþ. 2009 yýlýnda bu defa “Meksika Gribi” olarak on bine yakýn kiþinin kaybýna yol açmýþ. Aradan geçen sürede can kaybý sayýsýnda gözlenen büyük azalmaya raðmen, insan hayatý söz konusu olduðunda bu sayý hiç de küçümsenecek miktar deðil. Günümüzde halâ virüslere karþý bizleri tam olarak koruyacak ya da tedavi edecek ilaç seçenekleri çok sýnýrlý kalýyor. Salgýn tam da aþýlarda alüminyum bulunduðu þeklindeki asýlsýz iddialarýn ortaya atýldýðý günlere rastlamasý da bir talihsizlik. Ancak içinde bulunduðumuz dönem aþý yaptýrmak için çok geç, antikor geliþimi için yeterli süre yok. 

O halde ne yapabiliriz? Ýlk önemli kural korunmak: bu amaçla öncelikle baðýþýklýk sisteminin desteklenmesi gerekiyor. Eðer sonbahar baþlangýcýndan itibaren bu þekilde bir yatýrýmýnýz bulunmuyorsa baðýþýklýk sisteminizin sizi korumasý ihtimali düþük, ama siz yine de baðýþýklýk sisteminizi desteklemek için gerekli uygulamalarý baþlatýn, hiç olmazsa ilerleyen süreçteki enfeksiyon risklerine karþý size avantaj saðlayacaktýr. Peki bu durumda ne þekilde mücadele etmemiz gerekiyor. Öncelikle hijyene dikkat edilmesi ve yeterli istirahat önemli. Diðer taraftan, doða grip ile mücadelede bize çeþitli olanaklar saðlýyor. Bitki çaylarý içilmesi gerek enfeksiyon riskinin azaltýlmasý ve gerekse hastalarda þikayetlerin hafifletilmesinde en akýlcý ve güvenilir yöntem. Mevcut ilaçlar gibi bitki çaylarý da etkisini virüsün çoðalma fazý üzerinde gösteriyor. Bu nedenle toplu yerlerde bulunanlar (toplu taþým araçlarý, okul, alýþveriþ merkezleri, vd.) özellikle yeþil çay, adaçayý, ýhlamur, tarçýn gibi bitkileri teker teker ya da karýþtýrarak gün içerisinde sýk sýk içmeli. Ancak mikroplarýn geliþimini hýzlandýracaðý için þeker yerine gerçek bal ilave edilmesi öneririm. Eðer boðazýnýzda bir karýncalanma hissederseniz, vakit kaybetmeden bu çaylarý yüzde 5-10 gibi deriþimlerde hazýrlayarak gargara yapýlmasý korunmaya katký saðlayacaktýr. 

Yürütülen araþtýrmalar yeþil çay içerisinde bulunan polimerik polifenollerin ayný virüs ilaçlarý gibi etki ederek virüsün çoðalarak hücre içerisine girmesini engellediðini gösteriyor. Ancak virüs ilaçlarýndan ve antibiyotiklerden farklý olarak polifenollere karþý mikroplar direnç geliþtiremiyor. Benim önerim bir poþet yeþil çay ile bir poþet ýhlamuru ayný bardak içerisine koyup demlemek. Ihlamur içerisindeki müsilajýn yoðun kývamý ile yeþil çay içerisindeki polifenollerin (epigallokateþinler) aðýz içerisinde daha uzun süre kalarak, daha uzun süre etkisini göstermesini saðlayacaktýr. Ayrýca adaçayý, tarçýn içerisindeki sineol ve öjenol gibi uçucu bileþenler virüs enfeksiyonu nedeniyle zayýflayan baðýþýklýk sistemimizde fýrsatçý mikroplarýn geliþmesini engelleyebiliyor.  

Yayýmlanan bir klinik çalýþmada, adaçayý ile hazýrlanan çayýn içerisine ekinezya damlasý ilave edildiðinde dezenfektan gargaradan daha etkili olduðu gösterilmiþ. Ýsviçre’de hastanelere son 3 gün içerisinde boðaz aðrýsý þikâyeti ile hastaneye baþvuran 155 gönüllü üzerinde yürütülen bu çalýþmada, bileþiminde ekinezya ve adaçayý içeren gargaranýn 5 gün süre ile günde 10 defa kullanýlmasý ile üçüncü günden baþlayarak etkili olduðu gözlenmiþ. Deneyde paralel olarak bir baþka grup hastada yürütülen çalýþmada 2 saat ara ile aðýza sýkýlan bir dezenfektan çözeltisinden (klorhekzidin/ lidokain) daha yüksek etki bulunmuþ. Bu bence çok dikkat çekici bir sonuç. Sonuç olarak, içerisinde bulunduðumuz þu günlerde doðanýn bizlere sunduðu bu etkili ve güvenilir silahlardan yararlanmak en akýlcý yaklaþým olacaktýr. Hiç þüphesiz, öncelikli hedef “hastalýða yakalanmamak”, bu konuda baðýþýklýðý destekleyici bu tip ürünler koruyucu olarak yararlý olabilmektedir. Hastalýða yakalanma durumunda ise bu tip ürünlerden uygulanan temel tedavinin yaný sýra þikayetlerin hafifletilmesinde yararlanýlmasý düþünülebilir.