Mide bulantýsýndan kanser tedavisine, romatizmadan kemik erimesine, soðuk algýnlýðýndan gribin önlenmesine kadar etkili olan zencefil hafýzayý da güçlendiriyor.
Geçen hafta DHA’nýn beyin geliþiminde, öðrenme ve algýlamanýn geliþtirilmesinde oynadýðý rolden bahsetmiþtim. Aslýnda doðada beyin iþlevlerini destekleyen çok sayýda bitkisel ya da diðer doðal ürünler mevcut ve biz günlük hayatýmýzda çoðunlukla bu þekilde bir yararý olabileceðinden habersiz olarak kullanýyoruz. Özellikle son yýllarda yürütülen bilimsel araþtýrmalar bu konuda bize bazý ipuçlarý veriyor.
Saðlýðýmýza yararlý baharatlar arasýnda yer alan zencefil, ilk olarak yüzlerce yýl önce Ýpek Yolu ile Doðu’dan getirilen baharatlar arasýnda Batýlýlar tarafýndan tanýndý. Yeni bilimsel araþtýrma bulgularý yayýmlandýkça, bir tropik bitki olmasýna ve ülkemiz bitkisi olmamasýna raðmen, biz Zencefil rizomuna (Zingiber officinale) sofralarýmýzda, günlük hayatýmýzda giderek daha çok yer vermeye baþladýk.
Bulantýnýn þifasý
Daha önce de yazýlarýmda zencefilin bazý etkileri ile ilgili bilimsel çalýþmalardan bahsetmiþtim. Zencefilin bilinen etkinlikleri arasýnda mide bulantýsý ve kusmaya karþý etkisi ön plana çýkýyor, vasýta tutmasý, hamilelik bulantýlarý ve kanser kemoterapisinde ilaca baðlý ortaya çýkan bulantýlarýn önlenmesinde yaygýn bir þekilde kullanýlýyor. Hatta Amerika ve Japonya’da kanser hastalarýndaki bu kullanýlýþý resmi ilaç kurumlarý tarafýndan da onaylanýyor. Bir diðer önemli etkisi ise, romatizma ve kemik erimesi gibi artrit sorunlarýnda þikâyetleri azaltmaya etkinliði. Tabii soðuk algýnlýðý, gribin önlenmesinde, öksürük tedavisinde zencefil ile balý karýþtýrarak hazýrlanan karýþýmýn etkisini hepimiz biliyoruz.
Hamileler dikkat!
Ýslam tababetinde zencefilin hafýzayý güçlendirdiði, algýlamayý artýrdýðý bilgileri yer almaktadýr. Deney hayvanlarý üzerinde yürütülen ön çalýþmalarýn da bu öneriyi desteklemesi üzerine insanlar üzerinde yürütülen bir çalýþmadan bahsetmek istiyorum. Orta yaþlarda (54 yaþ civarý) 60 saðlýklý “âdetten kesilmiþ” bayan gönüllü üzerinde Tayland’ta gerçekleþtirilen bir çalýþma. Gönüllülere iki ay süresince her gün 400 ve 800 miligram zencefil özütü taþýyan kapsül ya da etkisiz (plasebo) kapsül verilmiþ. Hafýza ve algýlamada deðiþim standart bilgisayar ölçüm programlarý vasýtasýyla baþlangýçta, bir ay ve iki ay sonra ölçülmüþ. Bu tip testlerde ölçüm için çeþitli görsel ve sözel araçlar kullanýlýyor. Mesela bilgisayar ekranýnda üç saniye gibi kýsa sürelerle gösterilen 20 resmi hatýrlayýp hatýrlamadýðý, ya da sorulan bazý sorulara cevap verme süresindeki deðiþim, ya da bir sayý dizinini akýlda tutma becerisi gibi bir seri test uygulanýyor.
Sonuç deðerlendirmesinde zencefil özütünün hem dikkati artýrdýðý, hem de algýlamayý geliþtirdiði, herhangi bir yan etkiye yol açmadýðý bildiriliyor. Tabii hemen aklýnýza, “Ben zencefil özütü taþýyan kapsülü nereden bulurum” sorusu geliyordur. Günde bir iki gram kadar zencefil tozu yeterli olabilir, tahminimce. Ama sakýn hamilelerde kullanmayýn. Rahim hareketlerini artýrarak düþük riski söz konusu olabilir.
