Evliliklerin seyrini etkileyen unsurlardan biri de eþlerin birbirlerinden kendi baþýna iþ becerme veya yeterlilik beklentileridir. Bazý erkekler eþlerinin ev dýþý alanlarda da iþ becermesini, sorumluluk almasýný beklerken; diðer bir kýsým erkek ev dýþý tüm iþleri kendisinin yapmasý konusunda ýsrarcý olurlar. Bazý kadýnlar ev dýþý iþlerin bir kýsmýný da kendileri yaparken; diðer bir kýsým kadýn dýþarýdaki iþlerin tamamen eþleri tarafýndan yapýlmasýný, kendisinden bu alanda beklenti içinde olunmamasýný isterler. Eðer iki eþin beklentileri birbirleriyle uyumlu ise sorun oluþmazken, beklentiler farklý ise bu alanda sorun yaþayabilirler.
***
Ev dýþý iþlere karþý tutumu belirleyen üç unsur: Kadýnlarýn ve erkeklerin ev dýþý iþler konusunda beklentilerini þekillendiren en az üç unsur vardýr. Bunlardan birincisi, kiþilerin kendi anne ve babalarýndan gördüklerine karþý tepkileridir. Örneðin ev dýþý her þeyi babasýnýn yaptýðý, ev gezmelerine bile babanýn araba ile götürüp getirdiði bir ailede büyüyen kadýn eþinden de aynýsýný bekleyebilir. Annesinin her iþi kendi baþýna yaptýðý bir evde büyüyen bir erkek bu beklentiyi garip bulabilir. Veya annesinin babasýna baðýmlý ve ezik olduðu kanaatinde olan bir erkek, eþinin kendine yeten, iþ halleden biri olmasýný arzu edebilir.
Ýkinci unsur eþlerin kiþilik özellikleridir. Karar vermede rahat olma veya zorlanma, kendine güven ve güvensizlik, giriþkenlik düzeyi, fedakârlýk/bencillik düzeyi, hizmetkarlýk/rahatýna düþkünlük düzeyi, organizasyon beceri düzeyi gibi kiþilik özellikleri bir kadýnýn veya erkeðin tek baþýna iþ yapma veya diðer eþi tam yanýnda istemesini etkileyebilir. Bazý kiþiler karar verip iþ halletmede oldukça iyiyken bazý kiþiler karar vermede ve iþ halletmede zorlanabilirler. Çoðu kiþi ortalamada yer alýr.
Üçüncü unsur eþlerin her birinin hayata ve evliliklere karþý bakýþ açýlarý ve tutumlarý ile ilgilidir. Bazý eþler eþlerinin kendi ayaklarý üzerinde duran, kendi baþlarýna evi çekip çeviren, baðýmsýz bir kiþi olarak görmek isterler. Hatta kendisine bir þey olursa diðer aile üyelerinin hayatta kalýp kalamayacaklarýný dert edinirler. Bazý eþler ise kendi baþlarýna iþ yapmayý baðýmsýz bir birey olmanýn gereði olarak kabul ederler. Bu açýdan kýsýtlanmalarýný ise bireysel haklarýnýn ellerinden alýnmasý olarak görürler. Diðer bazý eþler ise eþ olmanýn ufak büyük her þeyi beraberce yapmak gerektiðini, eþ olmanýn böyle bir þey olduðunu düþünürler. Aksi durumlarý ise yalnýz baþýna býrakýlmak veya ilgisizlik olarak algýlarlar.
***
Ev dýþý iþler beklentileri farklý olan iki eþin öyküsü: Mehmet Bey oldukça yoðun biri. Ýþi akýþý ve seyahatleri planlý. Evin alýþveriþ, çocuklarýn eðitim süreçleri, saðlýk süreçlerini, küçük ev aletlerinin alýmýný eþinin yapmasýný bekliyor. “Eþim ailenin ihtiyaçlarýný giderince bu durum çok hoþuma gidiyor. Yapamadýðýný söyleyince de eþimin yetersiz olduðu, bana bir þey olsa ayakta duramayacaðý hissine kapýlýyorum” diyor. Ayþe Haným ev hanýmý. Daha önce kýsa süreli çalýþmýþ. Þimdi çocuklarýný büyütmek için iþten ayrýlmýþ. Çocuklar büyüyünce de artýk çalýþmak istememiþ. Ayþe Haným tek baþýna iþ yapmayý sevmiyor. Ýþleri eþi ile beraber yapmak istiyor. “Ben kolay karar veren biri deðilim, emin olamýyorum. Üstelik bu kadar iþ bana zor geliyor. Eþim hep yanýmda olsun istiyorum. Beni sorgulamasýn, bana þefkat göstersin istiyorum” diyor. Mehmet Bey ve Ayþe Haným bu beklenti farklýlýklarýndan dolayý çok kez kavga edip kýrgýnlýklar yaþamýþlar.
Eþlerin farklý beklenti ve anlayýþlara sahip olduðu evliliklerde çatýþmayý yönetmenin tek yolu sorunun farkýna varmak, eþin bakýþ açýsýný anlamak, onun doðasýný kabullenmek ve her iki eþinde bir düzeyde deðiþme çabasýna girmesidir. Kabullenme ile karþýlýklý deðiþim arasýnda ince bir denge kurulmalýdýr.
