Gazeteler çoktandýr ‘kitap promosyonu’nu unutmuþlardý; Star’ýn ‘Büyük Doðu’ dergileriyle yaptýðý tiraj artýrma hamlesinin baþarýsýndan sonra ayný yolu baþkalarýnýn da deneyeceði beklentisindeydim. Çok beklemem gerekmedi; Hürriyet ayný yola baþvurdu. Gazete “65. yýl armaðaný” olarak bir tarih kitabý verecek...
Hürriyet’e altý aylýk ‘abone’ olanlara verilecekmiþ kitap...
Yukarýdaki cümlede anahtar sözcük ‘abone’... Öyle anlaþýlýyor ki, Hürriyet de, yýllarca küçümseyip alay ettiði abone sistemine geçmiþ...
“Çok satýyormuþ; hah hah hah... Evlere bedava daðýtýlýyor” diye hafife aldýklarý gazetelerin yolundan gidip, sitelerde, benzin istasyonlarýnda, marketlerde bedava daðýtýlýyor pek çok gazete; hem de alay ettikleri gazeteler okuyucularýndan abone bedellerini çatýr çatýr tahsil ederken...
Kimseyi eleþtirmiyorum, tam tersine, bugünün olumsuz þartlarý karþýsýnda medyanýn ayakta kalma çabasýný deðerli buluyorum. Gazeteler okunmuyor deðil, bayaðý okunuyor; ancak satýn alýnma konusunda sorunlar yaþanýyor... 30 yaþýn altýndaki genç gazete okurlarý arasýnda bayiden basýlý nüshayý alma alýþkanlýðý bulunmayan çok...
Ýnternetten okunuyor gazete, iPad türü tabletlerden okunuyor, hatta akýllý telefonlardan okunuyor; basýlý nüshayý bayiden alanlar yaþý-baþý ileri insanlar; onlar da ha býraktý, ha býrakacak... Okur sadakatini artýrmak için çareler bulmak zorunda gazeteler...
En ideal çarelerden biri abone sistemi... Almanya’da, ABD’de çok yaygýn biçimde uygulanýr abone sistemi... Alman PTT’si buna göre örgütlenmiþtir; ülkenin dört bir tarafýndaki abonelere, sabahýn ilk saatlerinde, gazeteleri ulaþtýrýlýr... ABD’de ilkokula giden çocuklarýn ek gelir kaynaðýdýr gazete daðýtýmý; sabahýn köründe bisikletleriyle abonelerin evlerinin kapýlarýna eriþtirirler gazetelerini...
Yýllar önce çaðrýldýðým bir medya gezisinde, Almanya’nýn önemli gazetelerinin esas gelir kaynaðýnýn abone satýþlarý olduðu söylenmiþti... ABD’de gazeteleri evlerine teslim edilen aboneler, ilk yýl, bayi fiyatýnýn yarýsý kadar bir bedel öderler...
Hürriyet de bu sisteme geçmekle akýllýk etmiþ oluyor...
“Nasýl geçmesinler” dedi bir dostum; yýllardýr gazetelerin iniþli çýkýþlý tiraj dalgalanmalarýný yakýndan izlemesinin getirdiði cesaretle... Meðer çok sattýklarýný iddia eden bazý gazetelerin tirajlarý hayli zamandýr moral bozucu bir haldeymiþ: “Bir kere, eskiden gazeteler mahallelerdeki bakkallar ve küçük marketlerde satýlýrdý; AVM’ler ve süpermarketler buna darbe indirdi.”
Bayi satýþlarýna bu yüzden yansýyan büzülmeyi gazeteler toplu satýþlar ve abonelerle kapatmaya çalýþýyormuþ...
Düþen reklâm gelirlerini de dijital ortama aldýklarý reklâmlarla telâfi etme gayretindeler...
Sitelerde hangi gazetelerin bedava daðýtýldýðý biliniyor. Petrol istasyonlarý da ikinci bir bedava daðýtým merkezi... Süpermarketler de... Gazetelerin tiraj büyüklüðüne göre bedava daðýttýklarý rakam da artýyor... “Bazý gazetelerde bu rakam yarý yarýya” dedi dostum...
Peki abone sayýsý?
Bazý gazetelerde Frankfurter Algemaine Zeitung oranýný (yüzde 80) buluyormuþ abone sayýsý; “Ortalama ise bedava daðýtýlmayan kýsmýn yarýsý” dedi dostum... Kabaca hesapla, tiraj listelerinde görünen rakamýn yarýsý abonelere gönderilen, geri kalanýn yarýsý da bedava daðýtýlan gazeteler...
“Lütfen karar vermeden önce biraz düþün: Çeþitli sebeplerden dolayý kaçan okurlarý gazetede tutmak için yapýlýyor abone çalýþmalarý; deðiþik ortamlarda bedava daðýtýlanlarý ise yeni okur kazanma faaliyeti olarak kabul et. Üzerinde biraz düþündüðünde, bu tür çabalarýn itirazla deðil, övgüyle karþýlanmasý gerektiðini anlarsýn” dedi dostum...
Onu þaþýrtan Hürriyet’in promosyonda tercih ettiði tarih kitabýymýþ... ‘Ulusalcý’ kimliðiyle bilinen Prof. Sina Akþin’in editörlüðünde hazýrlanmýþ kitaba fazla raðbet olacaðýný sanmýyormuþ... Dediði þu: “Eskiden Cumhuriyet okuyanlar þimdilerde Hürriyet alýyorlar; onlarýn çoðunda Prof. Akþin’in kitaplarý vardýr...”
Akþin’in ‘ulusalcýlýk’ dönemi öncesinde alternatif tarih arayýþýydý bu kitap; ‘Ulusalcýlar’ da beklediklerini bulamadýklarý için irkilebilirler...
Mustafa Armaðan’ýn tarih kitaplarýný abonelerine verseydi Hürriyet, ilgi artabilirdi.
Gazeteleri ayakta tutma çabalarýna benden eyvallah...
