Bir kaç gündür Azerbaycan-Ermenistan sýnýrýnda ateþkes ihlali durumu söz konusudur. Ermenistan ýsrarla bu durumu kendi lehinde kullanmaya gayret etmektedir. Azerbaycan’ýn iþgal altýndaki Yukarý Karabað ve etrafýndaki 7 þehirde de Ermenistan ordularý durmadan yeni provokasyonlar yapmakta.
Bunun yaný sýra Ermenistan, öldürülen Ermeni askerleri için Azerbaycan’ý uluslararasý platformlarda suçlamakta.
Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev’in; Münih’te, “Avrupa’nýn, Ukrayna dýþýndaki çözülmeyen sorunlarý” konferansýndaki konuþmasýnda bu durumu net biçimde þöyle cevaplandýrdý: Ermeni askeri, Azerbaycan’ýn Aðdam ve Fuzuli þehirlerinde ne arýyor?
Azerbaycan topraklarýnda, Ermenistan ordusunun mensuplarýnýn bulunmasý neden sorun deðil de, kendi toprak bütünlüðünü savunan Azerbaycan ordusunun, bu saldýrýyý defetmek için taarruza geçmesi ve bunun sonucunda Ermeni askerlerinin öldürülmesi sorun oluyor.
Eðer Ermeni askeri ölmek istemiyorsa, Azerbaycan topraklarýna gelmesin. Aðdam ve Fuzuli gibi iþgal altýndaki, Yukarý Karabað dýþýndaki bu þehirlerde bile elini kolunu sallayarak, rahatýný bozmadan gezen Ermenistan ordusunun, Azerbaycan ordusu tarafýndan defedilmesine, doðal bir durum olarak bakýlmalýdýr.
***
Son günlerde Daðlýk Karabað ve etrafýnda, yeniden ateþkes ihlallerinin bozulmasýný tesadüf olarak görmemek lazým.
Burada hem ABD’nin, hem de Rusya’nýn, Ermenistan üzerindeki etkisini de gözardý etmemeliyiz. Zira Ermenistan her zaman, Güney Kafkasya’da dengelerin dizayn edilmesinde kendi hizmetlerini, arzu eden büyüklerine sunmaktadýr. Ýþin garip tarafý Ermenistan bazen Rusya, bazen ise ABD’nin ve diasporanýn istekleri doðrultusunda pozisyon sergilemektedir.
Karabað düðümünün çözülmesine gelince, bunu büyük güçlerin istemesi çok önemlidir. Görünen odur ki; bu istek, Türkiye dýþýnda hiçbir büyük devlette yok.
Rusya, Karabað düðümü çözülürse Ermenistan’ýn ablukasýnýn açýlacaðýndan ve bu abluka açýlýr ise Ermenistan’ýn her zamanki gibi saf deðiþtireceðinden endiþeli. Ayrýca Rusya, Güney Kafkasya’da var olmasý için buralarda, zamanýnda dizayn ettiði uyduruk sorunun yaþamasýnýn, kendisinin bu bölgede kalmasýnýn garantisi olarak görüyor.
ABD bu meseleye, Ermeni diasporasýnýn perspektifinden bakmakta. Ýþin garip tarafý hem Rusya, hem ABD, siyasi senaryolarý için, Ermenistan’ý “bulunmayan Hint kumaþý” olarak görüyor.
Evet, Azerbaycan her iki devlet için önemli. Çünkü petrol, doðalgaz ve tümüyle enerji hattý menfaati söz konusudur.
Azerbaycan, iþgal edilmiþ topraklarýný bir gün geri alacaðýnýn planýný yapmakta. Ermeniler, iþgal ettiklerini vermek isteðinde olmadýklarýný göstermekteler. Bu kuþkusuz savaþ literatürünü giderek aktifleþtirmektedir.
Sadece literatür olarak deðil, buna göre hazýrlýklarýn yapýlmasý söz konusudur. Azerbaycan yönetimi, savaþ temasýný zinde tutmakta.
Burada jeo-stratejik durumlarý da göz ardý etmemek lazým. Batý veya Rusya baskýsý arttýkça, savaþ söylem ve eylemleri daha da artacaktýr.
Ýlham Aliyev, tüm hazýrlýklarýný savaþa göre dizayn ediyor. Çünkü toplumun zafer arzusunu biliyor. Ayrýca Azerbaycan’ýn Karabað yenilgisini hazmetmemesi aþikâr. Sarkisyan’ýn küstah tavrý ise baþkasýnýn topraðýný iþgal zevkinden öte, böyle durumun uluslararasý güçlerin iþine geldiðindendir. Zamanýnda Rusya’nýn ve Ermeni diasporasýnýn, ABD ve Avrupa’daki desteði ile iþgal ettiði topraklarýn garantisini, þimdi savaþ arzu etmeyen dünyanýn varlýðýnda görüyor. Bu duruma Türkiye’nin müdahalesini, onun için istemiyor. Rusya, Fransa ve ABD, Minsk Grubu eþ baþkanlarýdýr. Her üçü de Hýristiyan ve her üçünde de Ermeni diasporasý çok etkili. Peki nerde adalet?
Azerbaycan Müslüman bir ülke. Etnik olarak ise Türk... Böyle bir durumda Ermenistan destekli Minsk Grubunun adil duruþuna inanmak mümkün mü?
Zaten bu nedenledir ki; uzun yýllar oldu, halen sonuç alamýyor.
Ýlham Aliyev’in bu konuda cesur tavrý ise ilgili çevreleri rahatsýz eden esas hususlardandýr.
Ýlham Aliyev; Türkiye’yi, bu meselenin çözümünde, bizzat durumun içine müdahil olmasýný arzu ediyor. Aynen Azerbaycan toplumu gibi. Ermenistan için bu bir kâbustur. Rusya’nýn þimdiki durumunu ve Türkiye’ye bakýþ açýsýnýn olumlu yönde deðiþmesinden faydalanmak mümkün.
Güney Kafkasya’daki Karabað sorunu, bölgenin istikbalinin en büyük engelidir. Bu engelin en büyük aktörü Ermenistan’dýr. Diasporanýn elinde her istediðini yapan Ermenistan, ekonomik çöküþüne raðmen, hem Batý’nýn hem de Rusya’nýn esiridir. Bu esaret bitmeden, Karabað’ýn iþgalini bitirecek yegâne yolun savaþ olduðu inancý, Azerbaycan toplumunun bugün en fazla inandýðý bir hakikattir...
