Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Hakiki, katkýsýz bal kanserin önlenmesinde yararlý oluyor

Bal tüketimi ile kanser geliþimi riski arasýndaki baðlantýyý inceleyen gözlemsel saha çalýþmalarý gösterdi ki bal tüketilmesiyle kanser geliþimi arasýnda ters bir iliþki var.

Son yýllarda þekerlerin kanser hücrelerini besleyerek geliþimini saðladýðý yönünde ortaya konulan deneysel bulgular insanlarý oldukça tedirgin etti. Öyle ya hepimizin olmasa bile, büyük bir çoðunluðumuzun hayatýnda þeker önemli bir yer tutuyor. Bu baðlamda yüzde 80 gibi büyük bir kýsmýnýn þekerlerden ibaret olduðu göz önüne alýndýðýnda acaba balýn da kanser geliþimini artýrma riski var mý?

Yürütülen deneysel araþtýrmalarýn sonuçlarý ve bal tüketimi ile kanser geliþimi riski arasýndaki baðlantýyý inceleyen gözlemsel saha çalýþmalarýnýn bulgularý bal tüketilmesi ile kanser geliþimi arasýnda tamamen ters bir iliþki bulunduðunu gösteriyor. Nitekim balýn kanser geliþimini önleyebileceði yönünde bilimsel araþtýrma bulgularýn sayýsý giderek artýyor. Aslýnda balýn iltihap-giderici, serbest radikal hasarýný önleyici (antioksidan) ve mikroorganizmalarýn geliþimini engelleyici (antimikrobiyal), yara ve ülser iyileþtirici özellikleri dikkate alýndýðýnda kanserler üzerinde de olumlu etkiler göstermesi hiç de þaþýrtýcý deðil. Çünkü bal bu etkileri ile kanser oluþumunda rol oynayan baþlýca etkenler üzerinde baskýlayýcý rol oynayabilmektedir: Antioksidan etkisi ile; sigara, alkol, stres, obezite sonucu ortaya çýkan toksik serbest radikalleri yok ederken,

Antimikrobiyal etkisi ile; bakteri, virüs, parazit, mantarlar gibi mikroorganizmalarýn yol açtýðý kronik enfeksiyonlarda, Ýltihap-giderici etkisi ile; kronik iltihaplý hastalýklar ve baðýþýklýk sistemi üzerinde etkisini gösterebilmektedir.

Saðlýklý olana zarar vermiyor

Deneysel çalýþmalarda balýn çeþitli kanser hücrelerinin geliþimini durdurarak onlarý ölüme sürüklediði (kaspaz-3 aktivasyonu ve PARP parçalanmasý ile) gözlemleniyor. Kanser hücrelerinin geliþimini ne þekillerde önlediði son yýllarda yapýlan araþtýrmalar ile de ortaya konuluyor (Anjiojenezi baskýlayarak, oksidatif stresi hafifleterek, iltihap mediyatörlerini ve insülin sinyalini düzenleyerek vs). Tabii diðer önemli husus ise bal kanser hücrelerini öldürürken saðlýklý hücrelere zarar vermiyor.

Ýlaç etkisini de destekliyor

Araþtýrmalarda dikkatimi çeken bir diðer önemli husus ise kanser kemoterapisinde kullanýlan bazý ilaçlarýn etkilerini desteklediði, bu suretle daha etkili olmalarýný saðlayabildiði, radyoterapi tedavisi gören hastalarda aðýz-içi yaralarýn dörtte üç azaltýlabildiði bildiriliyor.

Tabii balýn yararlý olabilmesi için en önemli koþul, gerçek ve kaliteli bal olmasý. Glikoz þurubu ile renk maddelerini karýþtýrarak hazýrlanan ya da arýlarýn önüne þekerli su veya geçen yýlýn ballarýndan koyup hazýrlanan sahte ballarýn herhangi bir olumlu etkisinin beklemek mümkün deðil. Aksine yüksek þeker içeriði ile kanser hücrelerinin geliþmesini saðlayacaðýný unutmamak gerekiyor.