Ýnsani niteliðimizi arttýrmak için yapmamýz gereken iþlerden biri de “toplum ruh saðlýðý” perspektifiyle psikolojik eðitimlerin topluma yayýlmasýdýr. Bu eðitimlerin amacý ya bir psikolojik sorunun geliþmesini önlemek ya da normalin daha iyi hale gelmesini saðlamak yani geliþmedir. Ben Zihin Okulu projem ile bunu yapmaya çalýþýyorum.
Halka yönelik psikoloji eðitimlerinin, eðitim kirliliði oluþturmamak için, belirli niteliklere sahip olmasý gerekir. Kanaatimce halka yönelik psikolojik bir eðitim en az beþ niteliðe sahip olmalýdýr. Bunlar; toplumda yaygýn bir psikolojik sorunu ele almak, sorunun eðitimle önlenmesi veya daha iyi hale gelmesinin mümkün olmasý, atölye çalýþmasý þeklinde olmasý, bir metodoloji ile geliþtirilmiþ olmasý ve kültürle uyumlu olmasýdýr. Biz Zihin Okulu’nda geliþtirdiðimiz eðitimlerde bu beþ niteliðe dikkat etmeye çalýþýyoruz. Þimdi bu beþ niteliði tek tek açýklamaya çalýþayým.
Halka yayýlmasý planlanan eðitimlerin önceliði halk saðlýðý sorunu olarak adlandýrýlabilecek, toplumda sorun olan ana meseleleri öncelemelidir. Örneðin çocuklarý psikolojik travmadan korunmasýyla ilgili bir eðitim ana ve öncelikli bir meseledir. Öfke kontrolünü öðreten bir öfke eðitimi öncelikli bir meseledir.
Bir sorunun eðitim açýsýndan öncelikli olmasý için ilkelerden biri de bu sorunun eðitim yöntemiyle gidiþine etki etmenin mümkün olup olmamasýdýr. Örneðin toplumda psikolojik travmanýn bir kýsmý eðitimle önlenebilir. Psikolojik travmanýn hepsi zalim ve sapkýn kiþiler tarafýndan yapýlmaz. Bazýlarý önemini bilmemeden olur. Bu kiþiler travmatik yanlýþý bilirlerse yapmamayý seçebilirler. Ama psikolojik hastalýklarýn önemli türlerinden biri olan bipolar hastalýðýný eðitimle önlemek mümkün deðildir. Çünkü bu hastalýk daha çok biyolojik bir hastalýktýr. Bu hastalýkla ilgili eðitimler toplum geneline deðil bu hastalýðý olan kiþi ve ailelerine yapýlmalýdýr. Halbuki psikolojik travmadan korunma toplumun her kesimine yapýlmalýdýr.
Toplumsal sorunlarýn sadece seminer þeklinde deðil özellikle atölye çalýþmasý þeklinde organize edilmesi önemlidir. Seminerler sadece bilgi düzeyini arttýrýrlar. Halbuki atölye çalýþmalarý uygulamalý olduðu için beceri de kazandýrabilir. Bir sorunla beceri kazanmadan baþ etmek zordur. Bilginin kiþinin kendisine ve ailesine özelleþtirilmesi gerekir. Örneðin benim Mutlu Evlilik Atölyem sýrasýnda eþler kendi aralarýnda 14 egzersiz yaparlar. Bu egzersizlerle bahsedilen bilgiyi kendi evlilikleri için özel hale getirmiþ olurlar. Bu sebeple topluma yönelik psikoloji eðitimlerin ana formu atölye tarzýnda olmalý, ihtiyaç duyulursa seminer formu devreye sokulmalýdýr.
Eðitim içeriðinin toplumsal gözlem, klinik gözlem, insanlýðýn birikimi, diðer programlarla karþýlaþtýrma ve bilimsel çalýþmalarýn verileri bir araya getirilerek özgün bir üretim olmalýdýr. Üzerine uzun süreler çalýþýlmamýþ, iyi yapýlandýrýlmamýþ, mesajlarý üzerine dikkatlice düþünülmemiþ, kanýta dayanmayan içerikler istenen faydayý vermeyebilir.
Eðitim programlarý Batý’dan tercümeden ibaret olmamalýdýr. Ýnsanlýðýn tüm birikimi dikkate alýnsa bile kültürel açýdan toplumla uyumlu olmalýdýr. Hem mesajýn doðruluðu hem de mesajýn etkili olabilmesi için toplumsal kültürümüz ile uyum gereklidir. Bu sebeple yurtdýþýndaki eðitim programlarýnýn Türkiye temsilciliði yerine mümkün olduðunca özgün üretim yapýlmalýdýr.
