Bu suç ilk ihdas edildiðinde tartýþmalý bir süreç yaþamýþtýk. Gelen düzenleme ile "sýrf halk arasýnda endiþe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dýþ güvenliði, kamu düzeni ve genel saðlýðý ile ilgili gerçeðe aykýrý bir bilgiyi, kamu barýþýný bozmaya elveriþli þekilde alenen yayan" kimseye bir yýldan üç yýla kadar hapis cezasý öngörülmüþtü (TCK m.217/A). Maddenin yasalaþmasýnýn üzerinden bir buçuk yýl geçti. Mahkemelerin deðerlendirmeleri merak ediliyordu. Bu konuda istinaf aþamasýna gelmiþ üç karar üzerinden konunun uygulamada nasýl ele alýndýðýna deðinmek istiyorum bugün...
1.Karar: Y sosyal medya hesabýndan "saygýdeðer dostlarým abilerim evinizdeki tüfek ile savunma mekanizmalarýný hazýr hale getirin, Amerikan savaþ uçak gemileri Türkiye'ye doðru yola çýktý, umarým yanýlýyorumdur ancak eþinizi çocuðunuzu aileniz ile vedalaþýn savaþa hazýr olun, 09/02/2023 bu tarihi not edin mahallenize memleketinize sahip çýkýn inanýn ortalýk çok karýþacak canýmýz feda olsun bu vatana" þeklinde paylaþým yapmýþtýr. Mahkeme sanýða ceza vermiþtir. Bölge Mahkemesi ise "paylaþýmlar sonrasý dosya kapsamý itibariyle kamu güvenliði açýsýndan açýk ve yakýn bir tehlikenin ortaya çýkmadýðý" gerekçesi ile kararý bozup beraat kararý vermiþtir. (Ortaca)
2.Karar: Instagram hesabýnda 6 Þubat depremi yaþandýktan sonra "kýyamet vakti Marmara ve Egede daha büyük depremler olacak gün içinde ve yarýn tahminlerim arasýnda Allah sizi korusun" þeklinde paylaþým yapan kiþinin, durumu ikrar ettiði, duyumlara dayandýðýný belirtmesi üzerine mahkeme ilgili hesabýn bir milyon takipçisi bulunduðunu, bu sebeple eylemin kamu barýþýný bozmaya elveriþli aleni bir durum olduðunu tespit etmiþtir. Bölge Mahkemesi kararý çok yerinde bir gerekçe ile bozmuþtur: "...Deprem ve yer bilimleri konusunda akademik veya amatör de olsa herhangi bir uzmanlýðý bulunmadýðý, öteden beri sosyal medya içerik üreticisi olduðu anlaþýlan sanýðýn sýrf dikkat çekmek amacýyla sosyal medya hesabýndan paylaþtýklarýnýn yanýltýcý olsa bile bilimsel ve güvenilir olmadýðý objektif bir bakýþla herkesçe bilinebilecek kiþisel tahminden ibaret olduðu kolayca anlaþýlmaktadýr. Sözlerin kamu düzenini bozmaya elveriþli boyutta olmamasý, topluma dair açýk, yakýn ve somut bir tehlike hali doðurmamasý nedeniyle beraat kararý verilmiþtir". (Milas)
3.Karar: Bir gazeteci Twitter'dan "bir yeni skandal niteliðinde tecavüz olayý da Bitlis'in Tatvan ilçesinde, 14 yaþýndaki kýz çocuðuna cinsel istismar vakasý var, zanlýlar polis ve uzman çavuþ, bugün Tatvan Adliyesi'nde teþhis iþlemi için getirildiler, detayý bilmiyoruz, bu durumlar da bazen üstü örtülür" þeklinde paylaþým yapmýþtýr. Gazeteci bir süre sonra bilgisinin eksik olduðunu ifade ederek içeriðin gerçek olmadýðý yönünde tweet atmýþtýr. Mahkeme sanýðýn buna benzer bir durumu daha önce de yaptýðýný belirterek suça konu haberi de "yeni bir skandal" baþlýðý ile verdiðini tespit etmiþtir. Mahkeme kararýnda gazetecinin sürekli bu þekilde davranmasý ve haberin veriliþ þeklindeki kesinlik karþýsýnda, adliyeye o tarihte veya yakýn tarihlerde intikal etmiþ böyle bir olayýn olmadýðýnýn UYAP üzerinden suç tipi taramasý ile bulunabileceðine iþaret ederek, "soruþturulmasý gazetecilik olanaklarý içinde bulunan haberler, soruþturulmaksýzýn veya doðruluðuna emin olmaksýzýn yayýnlanamaz" ilkesin, de ihlal ettiðini vurgulayarak mahkûmiyet kararý vermiþtir. Karar bölge mahkemesince de uygun bulunmuþtur. (Tatvan)
Bu kararlar, uygulamanýn bakýþý açýsýný göstermesi adýna önemli. Kararlar kesin deðil Yargýtay denetiminden geçecek. Bildiðimiz kadarýyla bu suç için henüz yüksek mahkeme denetiminden geçmiþ bir karar yok... Kararlardan çýkan net sonuç þu: Gazetecilerin bilgileri araþtýrarak habere taþýmasý "görünür gerçekliði" somut olguya dayandýrmasý þart. Sansasyon peþinde koþanlara duyurulur!
