Genel olarak kaliteli bir uykudan sonra sabah kalktığımızda kendimizi daha enerjik ve mutlu hissederiz. Uyku sağlıklı bir yaşamın temel anahtarlarından biri şüphesiz. Uykusuzluk ise yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, bir seri fiziksel ve fizyolojik sağlık problemlerine yol açan başlıca sorunlardan biri. Uykusuzluğa yol açan etkenler çok farklı olabiliyor; maddi ve manevi etkenlerin yanı sıra hamilelik döneminde, özellikle ilk 3 aylık dönemde hormonal, mental, ruhsal ve sırt ağrısı gibi farklılaşan fizyolojik ve fiziksel değişikliklere bağlı olarak, hamilelerde yüzde 50 hatta yüzde 90’lara varan oranlarda uyku sorunları görülebilmektedir. Uykusuzluk sorunu sadece hamile için değil, bebeğin gelişimi bakımından da sorun yaratabilmekte, hatta erken prematüre doğumlara yol açabilmektedir. Diğer taraftan bu dönemde hamilelerin bu sorunun çözümü için ilaç kullanımları bebek üzerinde risk oluşturabilmektedir. Bu bakımdan daha güvenilir olduğu düşünülen bitkisel ürünler tercih edilebilmektedir. Ancak bitkisel ürünlerin de hamileler için ne derecede güvenilir olabileceği konusunda güvenilir klinik kanıt bulunamamaktadır.
Doğu tababetinde (Hint ve İran) ve İbni Sina kayıtlarında marul (Lactuca sativa) tohumu ve marul tohumu yağının binlerce yıldır kuvvetli yatıştırıcı etkisinin yanı sıra ağrı kesici ve iltihap giderici olarak kullanıldığı bilinmektedir. Yürütülen klinik çalışmada marul tohumu yağının uykusuzluk sorunu çeken hastalarda etkili olduğu gösterilmiş. Tohum yüzde 33 civarına yağ içermekte ve yağın bileşiminde doymamış yağ asitleri [oleik asit (yüzde 61), alfa-linolenik asit (yüzde 8,5)] ve doymuş yağ asitleri [stearik asit (yüzde 20), palmitik asit (yüzde 10] bulunmaktadır.
İran’da yürütülen çalışmada marul tohumunun hamilelerde uyku sorunları üzerinde etkinliği ve güvenilirliği araştırılmış. Araştırmaya belirli kriterlere göre seçilen hamileler [29-45 yaşları arasında, hamileliğinin 12-36 haftaları arasında, herhangi bir sağlık sorunu olmayan ve vücut kitle indeksi 30’dan yukarı olmayan] 50’şerli iki gruba ayrılarak iki hafta süresince gece yatmadan 1 saat önce bir gruba 1000 miligram marul tohumu tozu taşıyan kapsül, plasebo (boş deney) grubuna ise aynı görünüşte nişasta kapsülü verilmiş. Süre sonunda uluslararası indekslere göre yapılan değerlendirmelerde marul tohumu verilen grupta uyku sorununun belirgin bir şekilde düzeltilebildiği [yüzde 45’e yüzde 30] ve herhangi bir yan etkinin görülmediği bildiriliyor.
Çocukluğumda göbekli marulun sapının yatıştırıcı etkisi olduğu söylenirdi ve salatalık gibi yerdik. “Lactucarium” adı verilen sütü (lateks) içerisindeki laktusin ve laktukopikrin’in yatıştırıcı etkisi bulunduğu farelerde yapılan araştırma ile gösterilmiş.
