Toplu iþçi çýkarma, 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 29'uncu maddesinde hüküm altýna alýnmýþtýr.
Ýþ Kanunu'nun 29'uncu maddesi ile iþveren ekonomik, teknolojik, yapýsal ve benzeri iþletme, iþyeri veya iþin gerekleri sonucu toplu iþçi çýkarmak istediðinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazý ile iþyeri sendika temsilcilerine ve ÝÞKUR'a bildirmekle yükümlü tutulmuþtur.
Toplu çýkýþ kontrolü iþyerinde çalýþan iþçi sayýsý üzerinden hesaplanmakta olup, iþletmedeki toplam iþçi sayýsýnýn önemi bulunmamaktadýr.
Ýþyerinde çalýþan iþçi sayýsý:
-20 ile 100 iþçi arasýnda ise, en az 10 iþçinin,
-101 ile 300 iþçi arasýnda ise, en az yüzde on oranýnda iþçinin,
-301 ve daha fazla ise, en az 30 iþçinin, iþ sözleþmesi bir aylýk süre içinde geçerli nedenle sona erdirilirse toplu iþçi çýkarma gündeme gelecektir. Deneme süresinde iþveren feshi, haklý nedenle iþveren feshi, ikale gibi geçerli neden dýþýnda kalan fesih türleri toplu çýkýþ kapsamýnda deðerlendirilmeyecektir.
Ýþyerinde çalýþan sayýsý 20 ile 100 kiþi arasýnda olduðundan en az 10 iþçinin iþten çýkartýlmasý toplu iþçi çýkarma kapsamýnda olacaktýr.
Ancak 10 kiþiden az (örneðin 8 veya 9 iþçi) iþçinin iþten çýkartýlmasý halinde toplu çýkýþ bildiriminin yapýlmasýna gerek olmayacaktýr.
Öte yandan geçerli nedenle fesihlerin toplu çýkýþ kapsamýna girmesi için 1 ay içinde sona erdirilmesi gerekir.
Toplu çýkýþ bildirimi en az 30 gün önceden ÝÞKUR'a yapýlmalýdýr.
ÝÞKUR'a yapýlacak bildirimde iþçi çýkarmanýn sebepleri, bundan etkilenecek iþçi sayýsý ve gruplarý ile iþe son verme iþlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleþeceðine iliþkin bilgilerin bulunmasý zorunludur.
ÝÞKUR'a bildirim yapýldýktan 30 gün sonra ihbar süreleri baþlayabilir veya fesih bildirimi yapýlýp ihbar tazminatý ödenebilir.
Ýþveren toplu iþçi çýkarmanýn kesinleþmesinden itibaren altý ay içinde ayný nitelikteki iþ için yeniden iþçi almak istediði takdirde nitelikleri uygun olanlarý tercihen iþe çaðýrmakla yükümlüdür.
Bu kapsamda istifa eden iþçilerin yerine yeni iþçi alýnmasý mümkündür.
Fakat toplu çýkýþ kapsamýndaki iþçilerden boþalan pozisyonlara 6 ay içerisinde iþe alým yapýlýrsa, öncelik toplu çýkýþ kapsamýnda iþine son verilen iþçilere verilmelidir.
Aksi durumda toplu iþten çýkarma hükümlerine aykýrýlýða iliþkin 2024 yýlýnda çalýþan baþýna 5.506 TL idari para cezasý gündeme gelecektir.
