Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Hangi tarçýn güvenli?

Güzel koku ve aromasý ile tarçýn sadece sofralarýmýzýn deðil, saðlýðýmýza yararlý etkileri ile ailemizin de baþ tacý. Bir yandan tatlýlarýmýzý lezzetlendirirken kan þekerinin aþýrý yükselmesini de kontrol altýnda tutuyor. Hatta bazý kiþilerin televizyonda tatlýlarýn üzerine çok miktarda tarçýn dökülürse þiþmanlatmayacaðý þeklinde gerçek dýþý beyanda bulunduðunu hatýrlýyorum!

Tarçýn kabuðunun iltihap giderici, antioksidan etkilerinin yaný sýra þeker hastalýðý, damar sertliði, Alzheimer gibi hastalýklarda rol oynayan ileri glikasyon ürünlerinin (AGE) oluþumunu önlediði ortaya konulmuþtur. Dolayýsýyla, abartýlmadýðý sürece saðlýðýmýz için yararlý; ama hangi tarçýn? 

Aslýnda farklý tarçýn türleri arasýnda bizim için önemli olan “Seylan tarçýný”, Cinnamomumceylanici aðacý kabuklarýndan elde ediliyor. Ýçiçe geçmiþ ince dokusu ile taþýdýðý az miktarda “öjenol” ile o güzel koku ve aroma veriyor.Tarçýn denildiðinde aklýmýza gelen bu; gerçek tarçýn. En yüksek fiyata da o sahip. 

Bir de Çin tarçýný var ki, bunu baharat olarak kullanmayýz. Ýçerisinde koku veren madde yok. Cinnamomumcassia aðacý kabuklarýndan elde ediliyor. Görüntüsü Seylan tarçýnýndan farklý; kabuklarýn üzerinde koyu kahve mantar tabakasý var. Seylan’a göre daha yüksek miktarda sinnamil aldehit taþýdýðýndan kan þekerini düþürücü etkisi daha yüksek, fiyatý daha düþüktür.

Ancak son zamanlarda piyasayý farklý görünüþte bir tarçýn sarmýþ durumda. Kalitesi düþük olduðu için fiyatý daha ucuz. Dýþýndaki mantar tabakasý soyulmuþ, bu bakýmdan Çin Tarçýnýndan farklý; Seylan Tarçýný gibi kokuyor ama görünüþü ince dokulu deðil, bayaðý kalýn bir kabuk. Bu tarçýn Saygon Tarçýný ya da Vietnam tarçýný olarak biliniyor. Botanik olarak farklý bir tarçýn aðacýndan elde edilen kabuklar: bilimsel adý Cinnamomumloureirii aðacýnýn kabuklarý. Peki bu tarçýn güvenli mi?

Yeni bir araþtýrma raporunun sonuçlarý tarçýn kullanýrken dikkatli olunmasý gerektiðini gösteriyor. Seylan tarçýnýnýn bir gramýnda 0,1 miligram kumarin varken, Çin tarçýnýnda 3,8 miligram; Vietnam tarçýnýnda ise 6,8 miligram civarýnda kumarin tespit edilmiþ. Avrupa Gýda Güvenliði Otoritesi (EFSA) tarafýndan yapýlan deðerlendirmede 70 kiloluk bir birey için günlük en fazla alýnabilecek kumarin miktarý 7 miligram olarak belirlenmiþ. Yani bir günde sadece 1 gram Vietnam tarçýný kabuðu tükettiðinizde tehlike baþlýyor. Vietnam tarçýnýndan dolu bir çay kaþýðý kullanýlmasý riskli olabilir.   Kumarinin yüksek miktarda bulunmasý, kan sulandýrýcý etkisi nedeniyle kanama riskini artýrabileceði, özellikle kan sulandýrýcý ilaç kullananlarda ciddi risk artýþý saðlayabileceði bildiriliyor. Fazla miktarda kumarinin karaciðer hasarýna yol açabileceði yapýlan bir diðer uyarý.