Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Hangi tarçın güvenli?

Güzel koku ve aroması ile tarçın sadece sofralarımızın değil, sağlığımıza yararlı etkileri ile ailemizin de baş tacı. Bir yandan tatlılarımızı lezzetlendirirken kan şekerinin aşırı yükselmesini de kontrol altında tutuyor. Hatta bazı kişilerin televizyonda tatlıların üzerine çok miktarda tarçın dökülürse şişmanlatmayacağı şeklinde gerçek dışı beyanda bulunduğunu hatırlıyorum!

Tarçın kabuğunun iltihap giderici, antioksidan etkilerinin yanı sıra şeker hastalığı, damar sertliği, Alzheimer gibi hastalıklarda rol oynayan ileri glikasyon ürünlerinin (AGE) oluşumunu önlediği ortaya konulmuştur. Dolayısıyla, abartılmadığı sürece sağlığımız için yararlı; ama hangi tarçın? 

Aslında farklı tarçın türleri arasında bizim için önemli olan “Seylan tarçını”, Cinnamomumceylanici ağacı kabuklarından elde ediliyor. İçiçe geçmiş ince dokusu ile taşıdığı az miktarda “öjenol” ile o güzel koku ve aroma veriyor.Tarçın denildiğinde aklımıza gelen bu; gerçek tarçın. En yüksek fiyata da o sahip. 

Bir de Çin tarçını var ki, bunu baharat olarak kullanmayız. İçerisinde koku veren madde yok. Cinnamomumcassia ağacı kabuklarından elde ediliyor. Görüntüsü Seylan tarçınından farklı; kabukların üzerinde koyu kahve mantar tabakası var. Seylan’a göre daha yüksek miktarda sinnamil aldehit taşıdığından kan şekerini düşürücü etkisi daha yüksek, fiyatı daha düşüktür.

Ancak son zamanlarda piyasayı farklı görünüşte bir tarçın sarmış durumda. Kalitesi düşük olduğu için fiyatı daha ucuz. Dışındaki mantar tabakası soyulmuş, bu bakımdan Çin Tarçınından farklı; Seylan Tarçını gibi kokuyor ama görünüşü ince dokulu değil, bayağı kalın bir kabuk. Bu tarçın Saygon Tarçını ya da Vietnam tarçını olarak biliniyor. Botanik olarak farklı bir tarçın ağacından elde edilen kabuklar: bilimsel adı Cinnamomumloureirii ağacının kabukları. Peki bu tarçın güvenli mi?

Yeni bir araştırma raporunun sonuçları tarçın kullanırken dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor. Seylan tarçınının bir gramında 0,1 miligram kumarin varken, Çin tarçınında 3,8 miligram; Vietnam tarçınında ise 6,8 miligram civarında kumarin tespit edilmiş. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından yapılan değerlendirmede 70 kiloluk bir birey için günlük en fazla alınabilecek kumarin miktarı 7 miligram olarak belirlenmiş. Yani bir günde sadece 1 gram Vietnam tarçını kabuğu tükettiğinizde tehlike başlıyor. Vietnam tarçınından dolu bir çay kaşığı kullanılması riskli olabilir.   Kumarinin yüksek miktarda bulunması, kan sulandırıcı etkisi nedeniyle kanama riskini artırabileceği, özellikle kan sulandırıcı ilaç kullananlarda ciddi risk artışı sağlayabileceği bildiriliyor. Fazla miktarda kumarinin karaciğer hasarına yol açabileceği yapılan bir diğer uyarı.