ABD’de kasým ayýndaki Baþkanlýk seçimi öncesinde hani adaylar canlý TV tartýþmasý yapmýþlardý. Obama ve Romney kamuoyu önünde kozlarýný paylaþmýþtý... Obama o tartýþmalara hazýrlanýrken, karþýsýnda rakip Romney’yi temsilen, Demokrat Parti Senatörü John Kerry vardý. Yani bir gizli salonda iki kürsü, birinde Obama var, diðerinde de rakip Romney’yi temsilen Kerry... Obama cevap veriyor, Senatör Kerry de Romney’yi temsilen Obama’ya laf yetiþtiriyor. Ýþte bu Kerry’nin þimdi ABD Dýþiþleri Bakaný olmasý bekleniyor.
69 yaþýndaki Kerry, 2004 seçiminde George Bush’a yenildi. Sonra senatörlüðe devam etti... Geçen ay Obama’nýn seçim kazandýðý gece ayak üstü anlatmýþtýk: Yeni dönemde her durumda Bayan Clinton bakanlýktan ayrýlacaktý. Yerine de iki adaydan biri, Kerry idi. Muhalif Cumhuriyetçiler de Kerry’yi seviyor. Obama belki Kerry’yi savunma bakanlýðýna düþünüyordu, ama oraya eski senatör Chuck Hagel gelecek.
Hagel ve Kerry’nin bakan olmasý, Türkiye-ABD iliþkileri için olumludur. Ýkisi de Türkiye’yi bilen, Türkiye’ye gelip gitmiþ ve son 10 yýlda Türkiye siyasetiyle yakýndan görüþmüþ, birlikte çalýþmýþ siyasiler. Haritada Türkiye’yi bulmak, bir Amerikalý siyasetçi için çok zordur. Bunlar, haritada Türkiye’nin yerini hemen bulabilecek, hatta ezbere Ortadoðu haritasý çizebilecek siyasiler. Belki Hagel’i sonra anlatýrýz, þimdi Kerry’ye bakalým:
Kerry 1984’ten beri senatör. Aðýr top Senato Dýþ Ýliþkiler Komitesi Baþkaný... Boston’dan... Eyaleti, Massachusetts... Ve kendisi bir Boston liberalidir. Yani sol kanattan koþar. Boston ve havalisinde Rum ve Ermeni kökenli seçmen yoðundur. Kerry de hem seçim bölgesi olmasý ve sol liberallerin -azýnlýklara- meraký kapsamýnda Rum-Ermeni davalarýna sempati duyar. Ýlgi ve alaka kataloðunda ‘Kürt’ konusu da vardýr. Ancak bu etnik-kültürel meraklarýnýn yeni iþini etkilemesini beklemiyoruz. ABD Dýþiþleri Bakanlýðý görevi, etnik hobilerden daha öncelikli bir iþtir.
Geçen yýl 2011 Mart’ýnda Washington’da bir toplantýda Kerry’ye doðrudan Türkiye’nin Ortadoðu’da demokrasi hareketlerine katkýsý sorulduðunda ‘Türkiye’yi ve liderlerini çok dikkatle dinliyorum. Bu süreci etkin kýlmaya yardým etmek için Türkler’le çok yakýndan çalýþmamýz gerekiyor’ demiþti. Gerçi ondan iki ay sonra da Senato Komite toplantýsýnda -ABD’ye yalnýzca Çin, Hindistan ve Brezilya’dan deðil, Türkiye ve Endonezya gibi büyüyen güçlerden de önemli ekonomik ve siyasi meydan okuma geldiðini- söyledi.
Kerry, son yýllarda Beþar Esad ile olan muhabbeti ile de tepki topladý. Þam rejimi ilk toplu cinayetlerini iþlerken, Kerry hâlâ Beþar’ý kolluyordu. Senatör Kerry 2009’dan 2011 baþýna dek gayriresmi olarak ama Obama yönetiminin bilgisi dahilinde Beþar ile samimiyet kurdu. Niyeti, Suriye’yi Ýran’dan kopartýp Ýsrail-Suriye anlaþmasý yaptýrmaktý. Hesapta Þam, Golan’ý Ýsrail’den geri alacak ve Lübnan’ý ve Hizbullah’ý da terk edecekti... Bu uðurda Esad ve Kerry çiftleri hanýmlarýyla Þam’da romantik akþam yemeði bile yediler. Beþar ise Kerry’þi Þambaba tatlýsý, üstüne orta kahve ile oyalarken, Hizbullah’a füze veriyor, bu sevkiyatýn uydu fotoðraflarý Dýþiþleri Bakaný Clinton’ý çileden çýkarýyordu.
Beþar 2011 baþýnda Lübnan’ý karýþtýrýp Saad Hariri’nin baþbakanlýktan devrilmesini saðlarken, Kerry hâlâ Þam’da Beþar ile görüþmeye hazýrlanýyordu. Bu olay üzerine ABD Yönetimi Kerry’ye -Artýk yeter, gitme- dedi, sonra da zaten Suriye karýþtý...
Kerry, Suriye ya da Ýran olsun kimseyle görüþmekten kaçýnmayacak bir iyimser siyasetçi. Bu çabalarýyla Afganistan’da Pakistan’da sonuç aldý, Irak’ta savaþa en baþtan karþý çýktý. Yeni dönemde de ABD karþýtlarýyla oturup konuþmaktan kaçýnmayacaðý anlaþýlýyor. Ancak Þam’da artýk galiba baþka muhataplarla karþýlaþacak... Ayrýca Türkiye’nin ABD’ye siyasi-ekonomik meydan okumak deðil, ABD ile -birlikte çalýþmak- istediðini herhalde birileri kendisine anlatýr.
twitter.com/selimatalayny
