Evlilik kararý alma süreçleri içerisinde belirgin hatalar barýndýrabilir. Halbuki hayatýmýzýn en önemli kararý evlilik kararýdýr. Bu yazýda evlilik kararýna bozucu etkileri olan sosyal psikolojik hallerin ilk kýsmýný listeleyeceðim.
Eþ seçimi ile ilgili temel bilgi ve becerilere sahip olmama
Modern dünyada eþ iliþkileri ile ilgili mesajlara ve üretilen algýlara sýklýkla muhatap oluyoruz. Yalnýz bu mesajlarýn çoðu üzerine iyi düþünülmemiþ ve güvenirliliði zayýf. Saðlýk alanýndaki mesajlar daha derli toplu ve güvenilir iken, ayný þey evlilik alanýnda yok. Ayrýca evlilik; saðlýk alanýndan daha fazla deðer yargýlarýmýz, dünya görüþümüz ve kültürel kodlarýmýzla ilgili.
Eþleþme yaþýna gelmiþ her kiþi, eþ bulma, kadýn erkek iliþkileri, evlilik ile ilgili bilgi daðarcýðý oluþturma, temel becerileri geliþtirme ile sorumludur. Bu yapýlmadýðýnda, saðlýksýz karar alma daha sýk görülebilir.
Tecrübesizlik
Tecrübesizlik, bir alanda yeterince deneyime sahip olmamayý gösterir. Örneðin ev satýn alacaksanýz, konut piyasasýnýn nasýl iþlediði ile ilgili yakýn bilgiye ihtiyacýnýz olacaktýr. Ev almaya kalkan biri yaklaþýk 3-5 ay bu piyasayla ilgilenmediði sürece yanlýþ karar alma olasýlýðý artar.
Sosyal Deðiþim Kuramýna göre, eþ adaylarýnýn da oluþturduðu bir pazar ve bu pazarýn iþleyiþi vardýr. Eðer kiþi bu pazarý, bu pazardaki kendi ederini, kendine denk olan kiþilerin profilini bilmezse, uygun olmayan eþleþme yapma olasýlýðý artabilir.
Akýlcý ve duygusal karar arasýnda dengeyi saðlayamama
Evlilik kararýnda kararýn akla mý, duygulara mý dayandýrýlmasý gerektiði bir çok kiþi için çözülmüþ bir mesele deðildir.
Günümüz dünyasýnda kiþiler; aþýk olmadýklarý, sevgi hissetmedikleri kiþiyle evlenmeyi kabul edilemez bulmaktadýr. Ama ayný þey aklýmýzýn tatmin olmadýðý durumlar için geçerli deðildir. Yani genel eðilim, aþký akla üstün tutmak þeklindedir.
Benim önerim hem duygularý hem de aklý eþ zamanlý kullanmaktýr. Duygularýmýzýn kabul etmediði kiþi ile evlenmemek iyi fikirdir. Duygusal uzaklýk hissettiðimiz kiþiye zamanla duygusal yakýnlýk oluþacaðýný varsaymak büyük bir risktir.
Aklýmýza yatmayan þeyden de uzak durmakta fayda var. Yürütemeyeceðimizi düþündüðümüz bir evliliðe girmemenin riski alýnamaz.
Dýþ gözlemci fikrini almama
Evlilik gibi hayati bir kararýn sorumluluðunu kiþilerin kendilerinin almasý gerekir. Yalnýz kararlarýmýzýn optimal olmasý için, kararýmýza dýþarýdan bakan en az üç dýþ gözlemciye ihtiyaç vardýr. Bu kiþilerin fikirleri mutlak haline getirilemez. Sadece dikkate alýnýr.
Özellikle dýþ gözlemciler birbirinden baðýmsýz þekilde, ayný þeye vurgu yapýyorlarsa, o meseleyi dikkate almakta, yeniden düþünmekte fayda var.
Travmatik iliþki deneyimleri
Bizim için acý verici olan deneyimler, zihnimizin çalýþma biçimini etkiler. Bu hal olumlu öðrenmenin bir yolu iken, ayný zamanda olumsuz öðrenmeye de neden olabilir.
Daha önce karþý cinsle evlilik amaçlý görüþme süreçlerinde incitici deneyimler yaþayan kiþilerin bir kýsmý, bu deneyimlerini genelleme eðilimindedir.
Örneðin bir erkek tarafýndan terk edilen bir kadýn, hiç bir erkeðe güvenilemeyeceðini düþünüp, karþýsýndaki yeni kiþiye güvenememekten kaynaklý aþýlmayan bir duygusal mesafe koyabilir.
Görüþtüðü bir kadýnýn kendisine incitici bir þekilde hayýr dediði bir deneyim yaþayan erkek, bir taraftan kadýnlara kin duymaya baþlayabilir. Öbür taraftan ise, o kiþinin söylediði þeyi içselleþtirip, kendine olan özgüveni azalabilir. Ýki çýkarýmda bu erkeðin bir sonraki kadýnla görüþmesini olumsuz etkileyebilir.
