Hayatýmýza ‘saðanak’ ayarý þart

Türkiye’de yaðmur rejimi deðiþti ve artýk ehliyetler dört mevsime göre verilmeli. Hatta þehirlerin bazý mahalleleri, yollar, parklar toprak alanlarla yer deðiþtirmeli.

Ani bastýran kýsa süreli saðanaklar, son günlerde hayatlarýmýzý ciddi anlamda olumsuz etkilemeye baþladý. Kýsa süre içinde önce gök gürültüsü ardýndan gelen saðanaklar þehri sel almasýna yol açýyor. Kaldýrýmlardan sökülen taþlar yola savruluyor, caddeler mini dereler haline dönüþürken arabalar tekerleklerine kadar su altýnda kalýyor. Evden çýkarken tepenizde parlayan güneþ, birden bire yerini saðanak yaðmurlara býrakabiliyor.

Yazýn yaþanan advektif yaðýþlar, atmosfer sýcaklýk artýþý nedeniyle nem yüklü olduðundan çok þiddetli saðanaklara sebep oluyor. Küresel iklim deðiþikliði ile birlikte extrem hava olaylarýnýn sýklaþacaðýný hep söyleriz; sele yol açacak kadar þiddetli kýsa süreli yaðýþlar da bu hava olaylarýndan biri aslýnda. Sadece bulut altýnda kalan lokal bir bölgede yoðun yaðýþ býrakarak, o bölgede su baskýnlarýna yol açýyor. Maalesef bu yaðýþlarýn ne þu anda büyük ölçüde kurumuþ olan barajlara bir etkisi var ne de yeraltý sularýna. Sadece kanalizasyona ve oradan da denize gidiyor ve bir þekilde kaybedilmiþ oluyor. Seralara, tarým arazilerine verdiði zarar da cabasý. Yaðýþ form deðiþtiriyor. Eskiden seyrek yaþanan þiddetli saðanak geçiþleri giderek sýklaþýyor ve yaðýþ süresi azalýrken yaðýþ miktarý deðiþmiyor.  Sadece yaðýþlý gün sayýsý azalýyor. Bir ayda düþmesi gereken su, bir günde yere iniyor. Giderek betonlaþan þehirlerde bu su yeraltý suyuna bile ulaþamýyor. Doðrudan kanalizasyonun yolunu tutuyor. O yüzden beton alanlarýn giderek azalmasý gerekiyor. Ne kadar az beton o kadar çok su anlamýna geliyor aslýnda.

Bir de derelerin yol haline gelmesi konusu var ki... Cendere, Kurbaðalýdere, Büyükdere aslýnda hepsi birer dere. Fakat    þu an caddeye dönüþmüþler. Yaðýþla birlikte havza genelinden ani bastýran yaðýþ direkt yüzeysel akýþa karýþýnca yollar dereye dönüþüyor. Beton alanlar hýzla toprak yüzeylere dönüþmeli. Þehirlerin, mahallelerin belli bölümleri, parklar, bahçeler, toprak alanlarla yer deðiþtirmeli.

DÖRT MEVSÝME GÖRE EHLÝYET

Saðanak yaðýþ, Ýstanbul gibi büyükþehirlerin yollarý için de büyük dert. O yüzden yaðmur öncesinde, yaðmur aný ve sonrasýnda yapýlmasý gerekenleri bilmek ve bilinçli davranmak gerekiyor. Özellikle sürücülerin ehliyet alýrken dört mevsimin þartlarýnda otomobil kullanabildiklerini ispatladýktan sonra ehliyet belgelerinin verilmesi hatta yaþ ilerleyince bunu unutma ihtimali karþýsýnda sýnavýn yenilenmesi gerekiyor. Þu sýralar herkes tatilde Ýstanbul büyük ölçüde boþalmýþ durumda fakat   tatilcilerin bir kýsmý da dönüyor. Aralýklý saðanak geçiþleri size her an bir sürpriz  yapabilir. Bu sistemlerin sürprizine izin vermemek için hava durumu tahminlerini düzenli takip etmeniz ve önlemlerinizi almanýz gerekiyor, zira devir kýsa süre içinde yoðun yaðýþ býrakan sistemlerin devri, haberiniz olsun.