Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Hayatınızda zeytin yaprağına yer açın

Zeytin yaprakları kuvvetli antioksidan etkisi bulunan fenolik bileşenler bakımından zengin. 100 gram yaprakta 1450 miligram; meyvede 110 miligram; sızma zeytinyağında 23 miligram fenolik madde bulunuyor. Yani yapraklar zeytin ağacının fenolik maddelerin en yüksek olduğu kısmı. Zeytin yaprağı özütünün tansiyon düşürücü, antioksidan, iltihap giderici, kolesterolü düşürücü ve damar sertliğini önleyici etkilerinin bulunduğunu ortaya koyuyor. Ancak büyük tansiyonun 140 mm Hg’nin ya da küçük tansiyonun 90 mm Hg’nin altında olması o kişide hiçbir sorun bulunmadığı anlamına gelmez. Eğer büyük kan basıncı 120-139 mm Hg ve küçük kan basıncı 90-99 mm Hg arasında ise bu değerler normal olarak tanımlanamaz ve o kişi hipertansiyon öncesi durumda prehipertansif olarak değerlendirilir. Ancak prehipertansif hastalarda genel olarak ilaç uygulaması haricinde tedavi yöntemlerinin uygulanması önerilir. Yayımlanan bir klinik araştırmanın sonuçları prehipertansif erkek hastalarda zeytin yaprağının etkinliğini ortaya koyuyor. 33-58 yaşları arasında ve belirli kriterlere göre seçilen 61 gönüllü erkek prehipertansif hasta iki gruba ayrılıyor. Bir gruba altı hafta boyunca günde iki defa zeytin yaprağı özütü içiriliyor diğer gruba ise etkisiz ürün (su ve gliserin) verilmiş. İlk uygulamadan sonra 4 hafta ara verilip, bu defa etkisiz ürün verilen gruba zeytin yaprağı özütü içeren ürün aynı süre ile 6 hafta verilmiş. (toplam 16 hafta) Çalışmada öncelikle değerlendirmeye alınan kriter kan basıncı; ayrıca plazma lipitleri, glikoz, insülin, VLDL, C-reaktif protein, adinopektin, hücre adezyon molekülleri ve sitokinler gibi biyokimyasal değerlerdeki değişim izlenmiş. Uygulamanın başlangıcı, 6, 10 ve 16. haftalarında yapılan değerlendirmelerde zeytin yaprağı özütü verilen grupta büyük ve küçük kan basıncı değerlerinde, etkisiz ürün verilen gruba göre belirgin bir düşme sağlanmış.Yapılan biyokimyasal kontrollerde zeytin yaprağı özütünün boş ilaç verilen gruba göre plazma total kolesterol ve trigliserit seviyelerini belirgin bir şekilde düşürdüğü; kalp-damar hastalığı gelişimine yol açan etkenlerden biri olarak kabul edilen interlökin-8’ oluşumunu belirgin bir şekilde baskıladığı gözlemlenmiş. 

Zeytinin içerisinde tansiyon düşürücü etkiden sorumlu bileşenin oleuropein olduğu düşünülüyor. Zeytin yaprağı özütünün lipit-düşürücü etkisinin tam olarak mekanizması bilinmiyor, ancak deneysel bulgular yaprak özütü içerisindeki fenolik bileşenlerin kolesterol sentezinde rol oynayan enzimler üzerindeki baskılayıcı etkisi, kalsiyum kanal antagonize edici etkisi, insülin hassasiyetini artırıcı etkileri ile ilişkili olabileceği düşünülüyor.