Ýçinizden birçoðu baþlýða þaþýrýp ‘hekim seçmenin rehberi mi olurmuþ?’ diyebilir. Ama tecrübelerimizi yokladýðýmýzda herhangi bir rahatsýzlýðýmýzla ilgili ‘keþke þu hekime ya da þu bölüme gitseydim’ demeyenimiz yok gibidir.
Bu hafta çok önemli gördüðüm ve bu konudaki bilgi eksikliðinden dolayý maðduriyet yaþayan birçok insanýn tecrübesini dinlediðim bir mevzuda rehber niteliðinde bir yazý hazýrlamak istedim. Öncelikle yazýyý birlikte hazýrladýðým Yeditepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalý Baþkaný Giriþimsel Nöroradyoloji Uzmaný Doç. Dr. Baþar Sarýkaya’ya ve yazýnýn hazýrlanmasýna beni teþvik eden, benimle tecrübelerini paylaþmýþ olan binlerce hasta ve yakýnýna teþekkür ederim. Ýçinizden birçoðu baþlýða þaþýrýp ‘hekim seçmenin rehberi mi olurmuþ?’ diyebilir. Ama tecrübelerimizi yokladýðýmýzda herhangi bir rahatsýzlýðýmýzla ilgili ‘keþke þu hekime ya da þu bölüme gitseydim’ demeyenimiz yok gibidir.
Bir hekim birçok farklý branþýn hastalýklarý hakkýnda otorite gibi fikir beyan ediyorsa yüksek ihtimalle GÜVENÝLÝR DEÐÝLDÝR! Týp fakültesi bitirmek biz hekimlere sadece sýk gözlenen bazý temel hastalýklarý tedavi edebilme ve önemli hastalýklardan þüphelenince ilgili branþlara yönlendirebilme yetisi kazandýrýr. Onun üzerine de 4 ila 6 yýl arasý uzmanlýk eðitimi yapabilen hekimler kendi branþlarý ile ilgili hastalýklarý tanýma ve tedavi edebilme yetisi kazanýrlar. Bazý hekimler vardýr ki -onlarýn sayýsý azdýr- bu uzmanlýk eðitimi üzerine de sadece bir hastalýk grubu ile ilgili uzmanlaþmýþ ve yüksek tecrübe kazanmýþlardýr. Örneðin nöroloji uzmanlýðý yapmýþ bir hekim tüm nörolojik hastalýklara bakabilme ve tedavi edebilme yetkisine sahiptir ama bunun üzerine yýllarca sadece MS ve benzeri demiyelinizan hastalýklar üzerine çalýþan ya da benim gibi Alzheimer ve diðer tür demanslar üzerine çalýþan bir nöroloji uzmaný özel bir alanda yüksek tecrübeye sahiptir. Özel bir hastalýðýnýz varsa o alanda çalýþan hekimleri internet üzerinden araþtýrýp bulabilirsiniz. Devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinde bu tür özel hastalýklar için ayrý poliklinikler bulunur. Devletin imkanlarýndan faydalanarak bu tür hocalara oralardan ulaþabilirsiniz.
Yapýlacak herhangi bir cerrahi iþlem ya da tedavi öncesi size imzalatýlan formu mutlaka okuyunuz ve aklýnýza takýlanlar konusunda bilgilendirme talep edin. Özellikle cerrahi iþlemler öncesinde hastalara ‘bilgilendirilmiþ onam formu’ imzalatýlýr. Ama bu form size iþleme girmeden hemen önce uzatýlabilir. O yüzden böyle bir iþleme karar verildiðinde formu önceden talep ederseniz okuyabilme ve sonrasýnda kafanýza takýlanlarý sorabilme þansýnýz olur. O formlarda iþlemle ilgili her türlü bilgi olmak zorundadýr. Bu sebeple önceden talep edin ya da okumadan ve üzerinde konuþmadan iþleme baþlanmasýný istemediðinizi beyan edin. Özel klinik ve hastanelerde yapýlan operasyonlarda hekimin o hastanenin kayýtlý çalýþaný olduðuna emin olun! Bu gerçekten çok çok önemli bir konu. Daha yeni baþýmýza gelen çok talihsiz bir olayda, karþýlýklý güven iliþkisinden dolayý özel bir diþ kliniðinde cerrahi bir operasyon sonrasý maðdur olduk. Maalesef bazý üniversitelerin öðretim görevlileri ve asistanlarý dýþarýda özel klinik ve hastanelerde kayýt dýþý operasyonlar yapýyorlar. Bunun en kötü tarafý ise operasyon sonrasý baþýnýza bir sýkýntý geldiðinde muhatap bulamýyorsunuz. Çünkü iþlemi yapan hekim bu iþlemi yasa dýþý olarak baþka hekim üzerinden yaptýðý için (siz bunu göremezsiniz) sonrasý takiplerde bir sorun çýktýðýnda olayýn üzeri örtülmeye çalýþýlýyor. Bir hekim olarak mesleðini onuruyla ifa eden tüm meslektaþlarým ve kendi adýma oldukça üzülerek bunu belirtiyorum. Böyle bir durumla karþýlaþmamak için iþlem/operasyon öncesi hekimin çalýþtýðý hastaneyi internet üzerinden araþtýrarak bulabilirsiniz.
Ýnternette popüler olmak, takipçi sayýsýnýn fazla olmasý ya da sürekli televizyonlarda görünmek ÝYÝ HEKÝMLÝK KRÝTERÝ DEÐÝLDÝR! Elbette bir hekimi araþtýrýrken internet üzerinden varsa videolarýný ve katýldýðý TV programlarýný izleyin. Fakat bu size ancak hekimin konuya hakimiyeti hakkýnda bir ön fikir vermesi açýsýndan önemlidir. Özel saðlýk hizmetleri söz konusu olduðunda serbest piyasa ekonomisi kurallarý geçerli olduðundan, karlýlýk ve rant gibi nedenlerle, yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan hekimler konunun uzmaný gibi tanýtýlýp daha fazla hastaya ulaþtýrýlýrken konunun gerçek uzmanlarýnýn isimleri hasta tarafýndan duyulmamýþ dahi olabilir. Maalesef ki reklam ve pazarlama kurbaný olabilirsiniz.
Gerçekten hekim mi? (Her ‘Prof. Dr.’ Hekim deðildir! Doktorasýný tamamlayan herkes doktor olabilir, sonra profesörlüðe kadar yükselebilir. Hekim olabilmek için týp fakültesinden mezun olmak þarttýr.)
Gerçekten konuþtuðu konu üzerinde çalýþmýþ mý? (Örneðin kaç yýlýný mevcut konu üzerine çalýþarak harcamýþ.)
Anlattýklarýndan herhangi bir maddi çýkar saðlýyor mu? (Örneðin falanca vitamini kullanýn derken direkt satýþ veya reklamlar vs. gibi çýkar saðlýyor mu?)
Kaynaklarý ne kadar gerçekçi? (Örneðin referans vermeden ‘kanaatimce’, ‘bence’, ‘tecrübelerime göre’ gibi ifadeleri sýkça kullanýyorsa söylediklerinin bilimsel olmama ihtimali fazladýr.)
Söylediklerinin evrensel deðeri var mý? (Yani yurt dýþýnda da dedikleri dinleniyor mu? Konferans vs. gibi toplantýlarda davetli konuþmacý olmuþ mu?)
Varsa geçmiþte yurt dýþý deneyimi ne düzeyde? (Örneðin her ABD’de bulunmuþ kiþi oradaki bir üniversite ve eðitim kurumunda ‘aktif’ görev almýþ ve hekimlik yapmýþ deðildir. Bu düzeyde hekim sayýsý ülkemizde sayýca oldukça azdýr.)
