Dünyada milyarlarca insaný etkileyen depresyon, çok farklý þekillerde görülebiliyor. Her zaman mutsuzluk, hayattan zevk alamama, uykusuzluk, iþtahsýzlýk, unutkanlýk, yorgunluk, isteksizlik ve ilgi kaybý gibi tipik belirtilerle karþýmýza çýkmýyor. Bu þekilleri tanýmak depresyonun teþhis ve tedavisini kolaylaþtýrýyor.
MASKELÝ DEPRESYON
Bedensel yakýnmalar ön planda olur. Kiþi depresyonu bedenin deðiþik yerlerinde aðrý, sýzýlar, uyuþmalar, karýncalanmalar, cinsel sorunlar, yeme bozukluklarý, iþtah deðiþiklikleri ve alkol-madde kötüye kullanýmý þeklinde yaþar. Bir araþtýrmada dâhiliye polikliniklerine, kamu saðlýðý merkezlerine baþvuranlarýn yaklaþýk yüzde 50’sinin maskeli depresyona baðlý fiziksel yakýnmalara sahip olduklarý tespit edilmiþtir. Bu hastalar çoðu zaman fiziksel bir hastalýk olarak deðerlendirilip gereksiz tetkik ve ilaç tedavisine maruz kalýrlar. Ýþin kötüsü teþhis edilemedikleri için tedavi de olamazlar.
DÝSTÝMÝK BOZUKLUK
Bu çeþit depresyon da uyku bozukluklarý, hiçbir þeyden mutlu olamama, karamsarlýk, halsizlik, yorgunluk, ilgi ve istek azlýðý, güvensizlik ve bedensel yakýnmalarla seyreder. Ýyilik dönemleri birkaç gün ve birkaç hafta ile sýnýrlýdýr. Kiþilerde sebebini bilmedikleri bir sýkýntý ve huzursuzluk hali mevcuttur.
Hayat devam ediyor gibidir ama bir türlü mutlu olamazlar, gülemezler, eðlenemezler.
PSÝKOTÝK DEPRESYON
Depresyonda hezeyan veya halüsinasyon olur mu? Hezeyan ve hallüsinasyon sadece þizofrenide görülmez. Depresyonun aðýr çeþitlerinde de görülebilir. Hastalarda depresif belirtilerin yanýsýra mantýksýz konuþmalar, gaipten sesler duyma, kendi kendine konuþma, aþýrý suçluluk ve günahkarlýk düþünceleri, deðersizlik fikirleri yaþayabilirler. Manideki gibi “Ben Tanrýyým, dahiyim, özel biriyim” gibi büyüklük hezeyanlarýna pek rastlanmaz. “Vücudum çürüyor; karaciðerim, akciðerlerim, kalbim, midem çürüyor. Yok oluyorum. Yok olurken de etrafa pis bir koku yayýyorum.
Komþular bu koku yüzünden mahalleden ta≠þýnýyorlar. Mahallede insan kalmadý” þeklinde yok olma veya nihilistik hezeyanlar da özellikle yaþlý depresif hastalarda görülebilir. Bazý hastalar mantýksýzca, gerçekdýþý ve saplantýlý bir biçimde “Kýrk yýl önce bir günah iþlemiþtim. Allah bu günahýmý ceza≠landýrýyor þimdi. Küresel ýsýnmanýn, kuraklýðýn sebebi benim bu günahým sebebiyle oluyor. Dünyadaki en kötü insan benim!” gibi hezeyani düþüncelere sahip olabilir.
HASTALIKLARA BAÐLI
Diyabetlilerde yüzde 9-27, kalp krizi geçirenlerde yüzde 16-19, hipertansiyonlularda yüzde 12-28, kanserlerde yüzde 6-25, böbrek yetmezliðinde yüzde 14.31, romatizma hastalarýnda yüzde12-28 oranýnda depresyon görülür. Parkinson ve MS gibi nörolojik hastalýklara ve tiroit hastalýklarýna çok yüksek oranda depresyon eþlik eder. Depresyon önemli bir halk saðlýðý sorunudur. Çok yaygýndýr. Tanýmak tedavi için son derece önem arz etmektedir.
