NEW YORK- Her yýl bu zamanlar New York caddeleri daha bir hareketlenir. Kolay deðil, 120’nin üzerinde ülkenin en üst düzey yöneticileri (83 devlet baþkaný ve 38 baþbakan) Birleþmiþ Milletler’in (BM) yeni çalýþma yýlýnýn açýlýþý için buradalar; tabii onlarla beraber çok sayýda bakan, bürokrat, diplomat ve gazeteci de...
Ýkili ve çoklu görüþmelere sahne olur New York; genel kurul toplantýsý dýþýnda yan etkinlikler de düzenler BM ve gelen devlet ricali burada bulunuþlarýný ülkeleri adýna en etkili biçimde kullanma gayretine girer...
Galiba en hazýrlýklý ülke, bu anlamda, Ýran... Kýsa süre önce, Ýskoçya’dan doktoralý, Ýngiltere, Fransa ve Almanya ile ülkesi adýna nükleer pazarlýklarý yürütmüþ, ýlýmlý görüþleriyle tanýnan birini cumhurbaþkaný seçti Ýran: Hasan Ruhani’yi...
Cüppeli-sarýklý bir dinadamý; ama çok yönlü ve çok dilli biri Ýran’ýn yeni cumhurbaþkaný; ilk yaptýðý iþ de Batý’ya hoþ gelecek mesajlar vermek oldu. Cumhurbaþkaný Hasan Ruhani, BM toplantýsý için yola çýkmadan önce de, Washington Post gazetesinde, ABD’ye dostluk eli uzatan bir makale yayýmladý.
Barack Obama o eli sýkmaya hazýrlanýyor... ABD baþkanlarý, diðerlerini kýskandýrmamak için, geleneksel olarak BM toplantýsý sýrasýnda konuk devlet baþkanlarýyla ikili görüþme yapmýyor; Obama geleneði bu yýl Ruhani için bozabilir...
Ruhani’yle birlikte New York’a gelen yeni dýþiþleri bakaný Cevad Zarif’in de hemen bütün önemli ülkelerin dýþiþleri bakanlarýyla ve bu arada AB’nin dýþiþleri komiseri Catherine Ashton ile de ikili görüþme randevularý var...
Herkesin umudu, seçildikten sonra ülkesinin nükleer programýnýn atom bombasý yapma amaçlý olmayacaðý mesajýný veren Cumhurbaþkaný Ruhani’nin bu sözünü tutmasý... Cumhurbaþkaný Ruhani ve kendisini teþvik eden Ýran yönetiminin umudu ise, ülkelerinin dünya sistemiyle kesilmiþ olan iliþkisinin yeniden kurulup yaptýrýmlar yüzünden çekilen sýkýntýlarýn ortadan kalmasý...
Doðal olarak, Ýran, Suriye gibi uluslararasý ihtilâflarda ‘oyun kurucu’ kabul edilmeyi de bekliyor...
Türkiye?
Cumhurbaþkaný Abdullah Gül yarýnki açýlýþ oturumunun ilk konuþmacýsý... Dönem baþkaný Brezilya ile evsahibi ABD baþkanlarýnýn konuþmalarýndan sonra kürsüye Gül çýkacak. Türkiye ve Cumhurbaþkaný Gül için büyük bir jest bu... Gül de, bu jesti, neredeyse bütün katýlýmcý ülkelerin hislerine tercüman olmayý amaçlayan kapsayýcý bir konuþmayla deðerlendirmek niyetinde.
Ayrýca en fazla ikili temas yapacak liderlerin ilk sýralarýnda da Cumhurbaþkaný Gül yer alýyor. Görüþeceði liderler arasýnda Ruhani de var...
New York’ta geçireceði günlerde bir üniversitede (Princeton), birkaç düþünce üreten kuruluþta konuþmalar yapacak, Washington Post, New York Times, CNN gibi medya kuruluþlarý mülâkatlarý aracýlýðýyla Amerikan toplumuna mesajlar da verecek Cumhurbaþkaný Gül...
Obama’yla görüþmesi olacak mý?
Programlanmýþ bir görüþme yok; ancak BM’de ikili görüþmeden sakýnma geleneði Ruhani’yle bozulursa, Obama, Cumhurbaþkaný Gül ile de görüþmek isteyebilir. Benim beklentim bu...
New York bu günlerde trafik yoðunluðu yüzünden yaþanmaz halde; ama New Yorklular’ýn kentlerini önemli kýlan bu derde fazla üzüldüklerini sanmýyorum.
